民話資料

даа～ хаз̌iлатii～ ум хүрээн з̌үэ хүрээн алдаланi, ум хагду

daa～ xaǰɪlatɪɪ～ ʊm xurəən ǰuə xurəən aldalanɪ, ʊm xagdʊ

ダー ハジラッテ～、一つの 山の、 二つの 山の 間に、 一軒の 家が

хэвэjэз̌ээ～ балдахан, 'гээ,' тiiду ум мапа ум мама.

xəwəjəǰəə～ baldaxan, 'gəə,' tɪɪdʊ ʊm mapa ʊm mama.

ど～んとあって 住んでいた、［さあ］そこに 一人の おじいさんと 一人の おばあさんが。

пиктэни ум ээктэ, паталан. 'гээ,' гээ, тii

piktəni ʊm əəktə, patalan. 'gəə,' gəə, tɪɪ

その子供は 一人の 娘、 美しい娘だ。［さあ、］ さあ、そうして

бими-дээ, тii ээктэ вэндиини, долбо инэӈ аурiiнi.

bimi-dəə, tɪɪ əəktə wəndiini, dolbo inəŋ aʊrɪɪnɪ.

暮らしていたが、その 娘は というと、 夜も 昼も 寝ている。

хаiва мүрчими аурii-нуу, хаiва мүрчими аурii-нуу,

xaɪwa murčimi aʊrɪɪ-nʊʊ, xaɪwa murčimi aʊrɪɪ-nʊʊ,

何を 考えて 寝ているんだか、 何を 考えて 寝ているのか、

тутараа тээхэни-гүни. амiнi тiс сугдата бутаj,

tʊtaraa təəxəni-guni. amɪnɪ tɪs sʊgdata bʊtaj,

それから 起きたのだ。 父は たっぷり 魚を 捕り、

бүjүмбэ-дээ ваарii, тактунi таӈгу, дэсүни дэjи,

bujumbə-dəə waarɪɪ, taktʊnɪ taŋgʊ, dəsuni dəji,

獣も 獲る、 倉は 百、 納屋は 四十、

хоморанi хорi, з̌аiнi з̌акпун, гээ тii

xomoranɪ xorɪ, ǰaɪnɪ ǰakpʊn, gəə tɪɪ

白樺製の小屋が 二十、 小舟は 八、 さあ そのように（豊かに）

балдахан, тii мапа. гээ, тii балдумi-дээ～,

baldaxan, tɪɪ mapa. gəə, tɪɪ baldʊmɪ-dəə～,

暮らしていた、その じいさんは。 さあ、そうして 暮らしていたが、

тii патала вэндиини,''амаа,'' вэндиини,''сии минз̌и

tɪɪ patala wəndiini, ''amaa,'' wəndiini, ''sii minǰi

その 娘が 言う、 「父さん、」 と 言う、 「あなたは 私と

хүпилэндичэиси билэ,'' вэндиини. энини тагдахан,

xupiləndičəisi bilə,'' wəndiini. ənini tagdaxan,

夫婦が愛し合うように遊びたいの でしょう、」と 言う。 母親は 怒った、

эj, тii мапава, энини наксii, гээ,''эз̌и-лэ,'' вэндии,

əj, tɪɪ mapawa, ənini naksɪɪ, gəə, ''əǰi-lə,'' wəndii,

その じいさんを、 母親は 叩く、 さあ、「やめて、」と 言う、

''эз̌и наксiра. аjа～ тоо дүилэ мин тактуз̌уji

''əǰi naksɪra. aja～ too duilə min taktʊǰʊjɪ

「叩かないで。（娘が言う）いいわ、ほら 山の方に 私の 倉を

анз̌уӈдаӈаi-танii,'' вэндиини.''мин тактуз̌уji анз̌уруу,''

anǰʊŋdaŋaɪ-tanɪɪ,'' wəndiini. ''min taktʊǰʊjɪ anǰʊrʊʊ,

作りに行かせてよ、」と 言う。 「私の 倉を 作れ、

анз̌увануруу,'' вэндиини,''дэгдэи гаса дэгдэи-нэкэ～,''

anǰʊwanʊrʊʊ,'' wəndiini, ''dəgdəi gasa dəgdəi-nəkə～,

作らせよ、」と 言う、 「飛ぶ 水鳥の 飛ぶが如く（倉の板を彫って作れ）、

пүктүи бөjөн пүктүи-нэкэ～ бии. тамата такту''

puktui bɵjɵn puktui-nəkə～ bii. tamata taktʊ

駆ける 獣の 駆けるが如く、 であるような。 そんな 倉を

анз̌уӈдавануруу,'' вэндиини.''бии тiла њүүлз̌ии～,''

anǰʊŋdawanʊrʊʊ,'' wəndiini. ''bii tɪla ňuulǰii～,

作りに行かせよ。」と 言う。 「私は そこに 引っ越すわ、

бии тiду бии.'' 'тii ээктэ вэндиини?' нү, тii патала вэндиини.''

bii tɪdʊ bii.'' 'tɪɪ əəktə wəndiini？' nu, tɪɪ patala wəndiini.

私は そこで 暮らすわ。」［その女が言うのか。］ そう、その 娘が 言う。

гээ амтiнi вэнчини-тэнии, сормачiмi-дээ.

gəə amtɪnɪ wənčini-tənii, sormačɪmɪ-dəə.

さあ、父へ 言ったのだ、 口喧嘩して、だ。

гээ анз̌уӈдахан, з̌үэлтэ анз̌ухан-нуу, хаi алiн тii мапа

gəə anǰʊŋdaxan, ǰuəltə anǰʊxan-nʊʊ, xaɪ alɪn tɪɪ mapa

さあ 作りに行った、二日間も 作っただろうか、なんとも すごいのを その じいさんは

анз̌уханi з̌иӈз̌иӈ элэ элэ дэгдэи тактува анз̌ухан. 'гээ,'

anǰʊxanɪ ǰiŋǰiŋ ələ ələ dəgdəi taktʊwa anǰʊxan. 'gəə,'

作った、 全く 今すぐにでも 飛びそうな 倉を 作った。 ［さあ、］

iрганi тiс ларгii～, хаматаанi iрганi анз̌ухан-нуу

ɪrganɪ tɪs largɪɪ～, xamataanɪ ɪrganɪ anǰʊxan-nʊʊ

模様も すごく 素晴らしい、なんて（素敵な）模様を 作ったことか、

анз̌ухан, тii тактунi чэӈгэ～ чэӈгэ бии такту.

anǰʊxan, tɪɪ taktʊnɪ čəŋgə～ čəŋgə bii taktʊ.

作った、 その 倉は 遠くからも際だって見えるような 倉だ。

гээ, 'гээ～' тiланi тоохон, тэвэни хаз̌умбанi～

gəə, 'gəə～' tɪlanɪ tooxon, təwəni xaǰʊmbanɪ～

さあ、 そこに 上った、 荷物を 家財道具を、

энини бэлэчими тообуха～н, бiлз̌а мудалаiнi элээ,

ənini bələčimi toobʊxa～n, bɪlǰa mʊdalaɪnɪ ələə,

母親が 助けて 運び上げた、 （喉が 痰が絡むよ、もう）

гээ, эси''эњээ эз̌и соӈгороо,'' вэндиини,''эз̌и соӈгороо,'' вэндиини.

gəə, əsi ''əňəə əǰi soŋgoroo,'' wəndiini, ''əǰi soŋgoroo,'' wəndiini.

さあ、 今、 「お母さん、泣くな、」 と 言う、 「泣くな、」と 言う。

энини з̌эбдэни тii iрасуi.''гээ, эњээ

ənini ǰəbdəni tɪɪ ɪrasʊɪ. ''gəə, əňəə

母は 食べ物を そうして 運んで来る。「さあ、母さん

эз̌и эз̌и соӈгоро, бии элэ элэ дэгдэи,'' вэндиини,

əǰi əǰi soŋgoro, bii ələ ələ dəgdəi,'' wəndiini,

泣くな、 私は もうすぐにも 飛ぶわ、」と 言う。

'гээ,' ''ӈэнэи-jэ,'' вэндиини.''эи такту хавасi ӈэнэини

'gəə,' ''ŋənəi-jə,'' wəndiini. ''əi taktʊ xawasɪ ŋənəini

［さあ、］「行くわ、」と 言う。 「この 倉が どこへ 行くなら、

хавасi тii ӈэнилэ-мэ,'' вэндиини.

xawasɪ tɪɪ ŋənilə-mə,'' wəndiini.

その行く方向へ そうして 行くわ、」と 言う。

дэгдэми олбiндiiнi эи такту. з̌үэлтэ-нүү бичи такту кэвэ.

dəgdəmi olbɪndɪɪnɪ əi taktʊ. ǰuəltə-nuu biči taktʊ kəwə.

飛んで 運んで行くのだ、この 倉が。 二日もたっただろうか、倉が ない。

амiнi энини ниэхэни ичэхэни, такту-даа кэвэ хаi-даа кэвэ.

amɪnɪ ənini niəxəni ičəxəni, taktʊ-daa kəwə xaɪ-daa kəwə.

父と 母は 外に出て 見た、 倉も なければ 何も ない。

элээ тii элээ дэгдэхэн, хавасi ӈэнэхэн-нүү

ələə tɪɪ ələə dəgdəxən, xawasɪ ŋənəxən-nuu

もはや そうして もう 飛び立ったのだ、どこへ 行ったのか、

хавасi ӈэнэхэн-нүү, ӈүи-дээ саарасi. 'гээ,' гээ, тii

xawasɪ ŋənəxən-nuu, ŋui-dəə saarasɪ. 'gəə,' gəə, tɪɪ

どこへ 行ったのか、 誰も 知らない。 さあ、そうして

дэгдэми-дээ～, аурiiнi, аумi-дээ энэjээ тii тактунi

dəgdəmi-dəə～, aʊrɪɪnɪ, aʊmɪ-dəə ənəjəə tɪɪ taktʊnɪ

飛んでいたが、（彼女は）寝ている、寝ていたが、おやおや その 倉は

түӈчүми-дээ түӈчүэси～ осiнi. хаiла-каа доохон-нуу

tuŋčumi-dəə tuŋčuəsi～ osɪnɪ. xaɪla-kaa dooxon-nʊʊ

ゆらゆら揺れていたが 揺れなく なった。 どこかにか 着陸したのか、

эи хаiхан-нуу. 'гээ,' тутараа тээрээ баргаз̌iраа үчэjи

əi xaɪxan-nʊʊ. 'gəə,' tʊtaraa təərəə bargaǰɪraa učəji

これは どうしたことか、 ［さあ、］それから 起きあがって 服を着てから 戸を

ачураа ичэхэн. бирүү биэси-кээ, њii бирүүни,

ačʊraa ičəxən. biruu biəsi-kəə, ňɪɪ biruuni,

開けて 見た。 大きな町 ではないか、 人々の 町、

њii гасанi, даа гаса. 'гээ,' тii гаса з̌аӈгудiни хагдунi

ňɪɪ gasanɪ, daa gasa. 'gəə,' tɪɪ gasa ǰaŋgʊdɪni xagdʊnɪ

人の 集落、 大きな 集落だ。 ［さあ、］その 集落の 長の 家は

дааji～ хагду. тii үчэни кiраадунi ум њавз̌ака iлiсiiнi.

daajɪ～ xagdʊ. tɪɪ učəni kɪraadʊnɪ ʊm ňawǰaka ɪlɪsɪɪnɪ.

大きな 家。 その 戸の 端に 一人の 若者が 立っている。

ларгii～ њавз̌ака iлiсiiнi,

largɪɪ～ ňawǰaka ɪlɪsɪɪnɪ,

すてきな 若者が 立っている、

хэтүни тiс iргачу. наамбаанi тii ичэз̌уи,

xətuni tɪs ɪrgačʊ. naambaanɪ tɪɪ ičəǰʊi,

服の襟には たっぷり 模様が縫ってある。彼女の方を そうして 見ている、

тii ээктэ-дээ наамбанi ичэз̌үи. гээ, 'гээ,' тутараа ииз̌үхэн,

tɪɪ əəktə-dəə naambanɪ ičəǰui. gəə, 'gəə,' tʊtaraa iiǰuxən,

その 女も 彼を 見る。 さあ、（女は） それから 家に入った、

ииз̌үрээ з̌эбдэjи үњүрэз̌үхэ～н, з̌экпии, хаi-каа хаi-каа

iiǰurəə ǰəbdəji uňurəǰuxə～n, ǰəkpii, xaɪ-kaa xaɪ-kaa

入ってから 自分の食べ物を 煮た、 食べた、何だって 何だって

биэси-кээ үњүн, хаiхаа～л. тутараа элээ сиксэз̌үхэни

biəsi-kəə uňun, xaɪxaa～l. tʊtaraa ələə siksəǰuxəni

なかろうか（ある）、鍋には、食べた。 それから もう 日が暮れる、

акпанчi. тавуду～ тii њаваз̌ака тактунi тоокомоорi, тоороо

akpančɪ. tawʊdʊ～ tɪɪ ňawaǰaka taktʊnɪ tookomoorɪ, tooroo

横になった。 そうしてる時に あの 若者が 倉に 上って、 上って来て

үчэвэни наксаiнi.''ӈүи-jэ-кээ,'' вэндиини. тутараа тii

učəwəni naksaɪnɪ. ''ŋui-jə-kəə,'' wəndiini. tʊtaraa tɪɪ

戸を 叩く。 「誰か。」と 言う。 それから そうして

тii њавз̌ака иихэн. иивэнчи～ тii урчулунчi～ ихэрэ

tɪɪ ňawǰaka iixən. iiwənči～ tɪɪ ʊrčʊlʊnčɪ～ ixərə

その 若者は 入った。入らせた、 そうして 話した、 明かりを

таавухаал.''гээ, гээ пүз̌и～н,'' вэндиини,''гээ пүз̌ин,

taawʊxaal. ''gəə, gəə puǰi～n,'' wəndiini, ''gəə puǰin,

灯した。 「さあ、 プジンよ、」と 言う、 「さあ プジンよ、

бии симби тiс аjапумi ичэхэмби-э,'' вэндиини, 'гээ,'

bii simbi tɪs ajapʊmɪ ičəxəmbi-ə,'' wəndiini, 'gəə,'

私は あなたを すごく 好ましく 見たのだ、」と 言う、

''бии синз̌и асiлаiчаi-jа,'' вэндиини,''синз̌и асiлаiчаi-а мүрүчии,''

''bii sinǰi asɪlaɪčaɪ-ja,'' wəndiini, ''sinǰi asɪlaɪčaɪ-a muručii,''

「私は あなたを 妻としたいのだ、」と 言う、 「あなたで 妻としたいと 思う、」

вэндиини.''уса～,'' вэндиини.''уса,'' вэндиини.

wəndiini. ''ʊsa～,'' wəndiini. ''ʊsa,'' wəndiini.

と言う。 「知らないわ、」と 言う。 「知らない」と 言う。

''мүтэвү-нүү хоонi таву-нуу симби, синз̌и асiламi...

''mutəwu-nuu xoonɪ tawʊ-nʊʊ simbi, sinǰi asɪlamɪ...

「そうできるのか、 どう するべきなのか、あなたを、あなたで

эдилэми.'' 'гээ,' тii ээктэ тiс пакчi,''

ədiləmi.'' 'gəə,' tɪɪ əəktə tɪs pakčɪ,

夫としていいのか。」［さあ、］その 女は すごく 器用で上手で、

хаматаанi-даа чупал анз̌уi. гээ тутараа тiхаламачiха～н.

xamataanɪ-daa čʊpal anǰʊɪ. gəə tʊtaraa tɪxalamačɪxa～n.

どんな物だって 全て 作ってしまう。 さあ それから お互いに合意した。

тii тактунi-даа тiс ларгiнi. гээ, тiхалаха～н.

tɪɪ taktʊnɪ-daa tɪs largɪnɪ. gəə, tɪxalaxa～n.

その 倉も それはすごく すばらしいのだ。さあ、 賛成した。

тii њii асiнi ум ээктэ, хаi-даа хоону хоону бии

tɪɪ ňɪɪ asɪnɪ ʊm əəktə, xaɪ-daa xoonʊ xoonʊ bii

その 男の 妻には（すでに）一人の 女がいた、 何をやっても どうにもダメな

ээктэ. гээ, 'гээ,' тообуз̌уха～н, мээн хагдунтiji тообуз̌уха～н,

əəktə. gəə, 'gəə,' toobʊǰʊxa～n, məən xagdʊntɪjɪ toobʊǰʊxa～n,

女。 さあ、 上った、 自分の（男の） 家へ 上った、

малутi, малутi iсванчi～,

malʊtɪ, malʊtɪ ɪswančɪ～,

真ん中の席へ、真ん中の席へ 就かせた、

гээ тii ээктэз̌и тii асiлахан, тii њii.

gəə tɪɪ əəktəǰi tɪɪ asɪlaxan, tɪɪ ňɪɪ.

さあ その 女と こうして 結婚した、 その 男は。

гээ тii асiлараа наан вэндиини,''гээ, эси бэичиӈдэми ӈэнэи,

gəə tɪɪ asɪlaraa naan wəndiini, ''gəə, əsi bəičiŋdəmi ŋənəi,

さあ そうして 結婚してから 彼は 言う、 「さあ、 今 獣を狩りに 行く、

'гээ,' гоj баатi бэичиӈдэми ӈэнэи,'' вэндиини.

'gəə,' goj baatɪ bəičiŋdəmi ŋənəi,'' wəndiini.

［さあ、］別の 土地へ 狩りをしに 行く、」と 言う。

''гээ хоонi таiсi.'' ''ӈэнүү, хаалi з̌из̌үиси.''

''gəə xoonɪ taɪsɪ.'' ''ŋənuu, xaalɪ ǰiǰuisi.''

「さあ（おまえは）どう する。」 「行ってらっしゃい、いつ 戻ってくるの。」

''бии маӈга осiнi калтаа бiаду билэ-мэ,'' вэндиини.

''bii maŋga osɪnɪ kaltaa bɪadʊ bilə-mə,'' wəndiini.

「私は しんどく なったら 半月ぐらいしか とどまらないだろう。」と 言う。

''калтаа бiаду бии,'' вэндиини,''городу бии-дээ кэвэ,

''kaltaa bɪadʊ bii,'' wəndiini, ''gorodʊ bii-dəə kəwə,

「半月ぐらい（向こうに）いる、」と 言う。 「長く いることは ない、

түргэн з̌из̌үи,'' вэндиини,''аjа.'' гээ, тii бичи～,

turgən ǰiǰui,'' wəndiini, ''aja.'' gəə, tɪɪ biči～,

早く 戻って来るよ、」と 言う、 「大丈夫。」さあ そうして いたが、

тii ӈэнэхэ～н, тii эдини, гээ тii бии, тii ээктэ

tɪɪ ŋənəxə～n, tɪɪ ədini, gəə tɪɪ bii, tɪɪ əəktə

そうして 出発した、 その 夫は。 さあ そうして いる、その 女は

үже, хэмдэни дааi очiнi. элээ элээ пиктэjи бакаi элээ.

uzhe, xəmdəni daaɪ očɪnɪ. ələə ələə piktəji bakaɪ ələə.

もう 腹が 大きく なった。 もうすぐ 子供が 生まれる、もう。

з̌уа. гээ бакаi элээ элээ тiмана эинэӈ тiмана бакаiнi элээ.

ǰʊa. gəə bakaɪ ələə ələə tɪmana əinəŋ tɪmana bakaɪnɪ ələə.

夏であった。さあ 生まれる もう今にも 明日にも 今日にも 明日にも 生まれる、 もう。

элээ элини iсхан, элээ бакахан

ələə əlini ɪsxan, ələə bakaxan

もはや その時が 来た、 もう 生まれた、

чуа～к бака... тутараа тii наан тактунi тiлатiнi,

čʊa～k baka... tʊtaraa tɪɪ naan taktʊnɪ tɪlatɪnɪ,

すんなりと 生まれた。 それから あの 彼女の 倉の 裏へ、

вагбаӈгi тавасi эүси тараа тii ээктэ тiла

wagbaŋgɪ tawasɪ əusi taraa tɪɪ əəktə tɪla

手袋を あっちの手と こっちの手に してから その 女を そこに

тээӈдэвэнчини. тii пиктэвэ з̌апаха～н, iӈда омоӈтi

təəŋdəwənčini. tɪɪ piktəwə ǰapaxa～n, ɪŋda omoŋtɪ

行って座らせた（もう一人の妻は）。その 子供を つかんで、 犬の 小屋へ

нээӈдэхэ～н, тii пиктэвэ. эӈбэни камдуӈдахан

nəəŋdəxə～n, tɪɪ piktəwə. əŋbəni kamdʊŋdaxan

置きに行った、 その 子供を。 母親の方へは 魚製の糊で糊付けに行った、

iсалбанi, аӈмавани-даа чупал даарпунчi, хаi

ɪsalbanɪ, aŋmawani-daa čʊpal daarpʊnčɪ, xaɪ

目を、 口を 全て 糊で塞いでしまった、どうして

вэндиини, бүчин-мэч осiнi-гүни. 'гээ,' гээ, гээ

wəndiini, bučin-məč osɪnɪ-guni. 'gəə,' gəə, gəə

話すことができようか。 死んだように なってしまったのだ。 さあ、

тараа, хоонi таву эси. тii хаiханз̌i, тii пиктэ элээ,

taraa, xoonɪ tawʊ əsi. tɪɪ xaɪxanǰɪ, tɪɪ piktə ələə,

それから どう すべき、今。 そのように してから その 子供は もはや

амбаан, элээ амбаан дааji осiнi

ambaan, ələə ambaan daajɪ osɪnɪ

かなり、 もう けっこう 大きく なっていた、

нү, нiӈмаанi пиктэни хаi горонi үрэини, ии.

nu, nɪŋmaanɪ piktəni xaɪ goronɪ urəini, ii.

物語の中の 子供が なんで 長いことかかって 育つものか。

тутараа, тii бирүү эз̌эни вэндиини,''таiсi чагбуӈдаву～,''

tʊtaraa, tɪɪ biruu əǰəni wəndiini, ''taɪsɪ čagbʊŋdawʊ～,''

それから その 町の 長は 言う、 「あっちへ 錨で沈めに行くべし、」

вэндиини. боцчка дооланi нээрээ, коӈгурурээ, таiсi тiiсаву,

wəndiini. bochhka doolanɪ nəərəə, koŋgʊrʊrəə, taɪsɪ tɪɪsawʊ,

と言う。 樽の 中に 置いて、縛り付けて、 彼方へ放て、

тii чагубувэ,'' вэндиини. паанiнi осiсуi～,

tɪɪ čagʊbʊwə,'' wəndiini. paanɪnɪ osɪsʊɪ～,

その 錨を、」と 言う。 ある者は 嫌がり、

паанiнi аjа чагбуӈдаi, 'гээ,' гээ хоонi таi эси.

paanɪnɪ aja čagbʊŋdaɪ, 'gəə,' gəə xoonɪ taɪ əsi.

ある者は 従う、錨で沈めに行くことに。 さあ どう する 今。

њii тii вэндиини тii осii. тутараа тii бочказ̌i тii

ňɪɪ tɪɪ wəndiini tɪɪ osɪɪ. tʊtaraa tɪɪ bochhkaǰɪ tɪɪ

人が そう 言う そのとおりに した。 それから そうして 樽で そうして

таiсi тii тiiсал элээ чагбухатi. 'тii ээктэвэ?' ӈӈ

taɪsɪ tɪɪ tɪɪsal ələə čagbʊxatɪ. 'tɪɪ əəktəwə？' ŋŋ

彼方へ その人々は もう 錨で沈めた。 ［その女を？］ ああ、

тii пиктэвэни-дээ. эӈбэнi пиктэвэни чагбухатi.

tɪɪ piktəwəni-dəə. əŋbənɪ piktəwəni čagbʊxatɪ.

その 子供もだ。 母親を 子供を 錨で沈めた。

тii бочка дооланi нээрээ күүбүрүрээ-дээ. гээ,

tɪɪ bochhka doolanɪ nəərəə kuubururəə-dəə. gəə,

その 樽の 中に 置いて 蓋をしてから、だ。 さあ、

хасулта бичин-нүү, хоонi бичин-нүү, з̌эмүрү-гүни,

xasʊlta bičin-nuu, xoonɪ bičin-nuu, ǰəmuru-guni,

何日 たっただろうか、 どう なのだろうか、 腹をすかしているのだ、

тii эњэ көөни-дээ хаiва бүүрии хаiва-даа з̌эптэси,

tɪɪ əňə kɵɵni-dəə xaɪwa buurii xaɪwa-daa ǰəptəsi,

その 母親は 乳でも 何でも（子に）与える、（自分は）何も 食べない、

хаi ниэриини. тутараа, энэjээ, тамi-дээ досоз̌уiнi,

xaɪ niəriini. tʊtaraa, ənəjəə, tamɪ-dəə dosoǰʊɪnɪ,

どうして 出られようか。それから、 おやっ、 ところが 聞こえるのだ、

наала кэн, наала кэн, ваатапсаiнi, тii бочка.

naala kən, naala kən, waatapsaɪnɪ, tɪɪ bochhka.

地面に ゴツン、地面に ゴツン、と 波に揺られぶつかっている その 樽が。

''эњээ,'' вэндиини,''хоонi тiласi-каа,'' вэндиини,

''əňəə,'' wəndiini, ''xoonɪ tɪlasɪ-kaa,'' wəndiini,

「お母さん」と 言う、 「どう しようというの、」と 言う、

''маӈга з̌аа, тii эи бочкава, баасачумi буjачiта, вэндиини.

''maŋga ǰaa, tɪɪ əi bočkawa, baasačʊmɪ bʊjačɪta, wəndiini.

「とても 易しいよ、この 樽を、 踏みつけて 壊してみせようか、」と言う。

''наала ваатаi осiнi,'' вэндии,''аjа, наала

''naala waataɪ osɪnɪ,'' wəndii, ''aja, naala

「地面に 打ち寄せられているの なら、」と 言う、 「良い、地面に

ваатаi осiнi, мүтэи осiнi бүсэсирүү,'' вэндиини.

waataɪ osɪnɪ, mutəi osɪnɪ busəsiruu,'' wəndiini.

打ち寄せられているの なら、 できるの なら 努力してみよ、」と 言う。

мүтэи осiнi бүсэсирүү,'' вэндиини. амбаан дааjiнi

mutəi osɪnɪ busəsiruu,'' wəndiini. ambaan daajɪnɪ

できるの なら より強くやってみよ、」と 言う。 やや 大きく

осiнi аjа, аjа-гүни. хавулi хавулi тii бочка буjалахан.

osɪnɪ aja, aja-guni. xawʊlɪ xawʊlɪ tɪɪ bochhka bʊjalaxan.

なっている、良い、良いのだ。 なんとか やっとこさっとこ その 樽を 壊した。

чүмпүрүм ӈэнэхэн. њiiмаарүл-гүни сиүн з̌iӈз̌iӈ...

čumpurum ŋənəxən. ňɪɪmaarul-guni siun ǰɪŋǰɪŋ...

突き抜けた。 目が眩んだ、 太陽が とても眩しい、

гээ, тоохон наанi кэт ларгii, бiiругунi-даа ларгii～,

gəə, tooxon naanɪ kət largɪɪ, bɪɪrʊgʊnɪ-daa largɪɪ～,

さあ、 上った、 その大地は とっても すばらしい、その岸辺も 素敵だ、

дүин-дээ тiс ларгiн наа, үлээн наа.

duin-dəə tɪs largɪn naa, uləən naa.

森の方も とっても 素敵な 土地、 良い 土地だ。

энини, эӈби наабаан, элз̌үхэ～, хаi, хаабуз̌уха～,

ənini, əŋbi naabaan, əlǰuxə～, xaɪ, xaabʊǰʊxa～,

母、 自分の母を 陸地の方へ 手を引いて行った、 上陸させた、

нааду тээсии. 'тii аӈманi хаiнi даалбуха тэпэм биини?'

naadʊ təəsii. 'tɪɪ aŋmanɪ xaɪnɪ daalbʊxa təpəm biini？'

地面に 座った。 ［あの 口を 何だっけ、 塗り付けた物は そのまま なの。］

чупал ачухан. 'ачуханi?' пиктэни чупал ачухан.

čʊpal ačʊxan. 'ačʊxanɪ？' piktəni čʊpal ačʊxan.

全部 取り除いた。 子供は 全部 取った。

iсалбанi-даа чупал ачухан.''гээ, эњээ,'' вэндиини

ɪsalbanɪ-daa čʊpal ačʊxan. ''gəə, əňəə,'' wəndiini

目のも 全部 取った。「さあ、 お母さん、」と 言う、

''jэдү кавкаа тээсирүү, бии гороз̌и биэсимби,''

''jədu kawkaa təəsiruu, bii goroǰi biəsimbi,''

「ここに じっと 座っていて下さい、私は 遠くへは 行きません、」と

вэнчини. элээ сиксэз̌үини.

wənčini. ələə siksəǰuini.

言った。 もうすぐ 日も暮れようとしている。

''гээ, бии-кээ,'' вэндиини,''хагдун дүрүмбэни jауӈдаi-та,

''gəə, bii-kəə,'' wəndiini, ''xagdʊn durumbəni jaʊŋdaɪ-ta,

「さあ、 我こそは今、」と 言う、 「家の 形を 描きに行こう、」と

вэндиини, тоо дүиси.''хагдуji хаiванi дүрүмбэни''

wəndiini, too duisi. ''xagdʊjɪ xaɪwanɪ durumbəni

言う、 ほうれ 山の方へ。「自分の家の 何を、 形を

jавуӈдаi,'' вэндиини.''баавучу～, доовучу～, таматаа

jawʊŋdaɪ,'' wəndiini. ''baawʊčʊ～, doowʊčʊ～, tamataa

描きに行く、」と 言う。 「中の部屋があり、外の部屋もある、そんな

хагдунi дүрүмбэни, jаурii,'' вэндиини,''мооз̌i.

xagdʊnɪ durumbəni, jaʊrɪɪ,'' wəndiini, ''mooǰɪ.

家の 形を 描くのだ、」と 言う。 「木で。

тii jаураа, тii дооланi симби тiла тообуз̌уi～,

tɪɪ jaʊraa, tɪɪ doolanɪ simbi tɪla toobʊǰʊɪ～,

そう 描いてから、 その 中に あなたを そこに 運ぶ、

баавуду симби акпанвандii, бии доовуду бии акпандii.''

baawʊdʊ simbi akpanwandɪɪ, bii doowʊdʊ bii akpandɪɪ.''

中の部屋に あなたを 横にならせて、 私は 外の部屋に 私は 横になる。」

тii аумаарi-дээ аурii～,''анаjii～ хаi-даа пукулi～,

tɪɪ aʊmaarɪ-dəə aʊrɪɪ～, ''anajɪɪ～ xaɪ-daa pʊkʊlɪ～,

そうして 寝てまた 寝ていると、 「あらら、 なぜだか 暖かい、

хаi хаi пуксi,'' ичэини, хагду. үже, хагду очiнi.

xaɪ xaɪ pʊksɪ,'' ičəini, xagdʊ. uzhe, xagdʊ očɪnɪ.

何だ、どうして 暖かいのか、」と、見る、 家だ。 もはや 家に なった。

''эњээ～ тээрүү,'' вэндии,''ичүү, баi наа бичiнi,

''əňəə～ təəruu,'' wəndii, ''ičuu, baɪ naa bičɪnɪ,

「お母さん、起きろ、」と 言う、 「見てよ、ただの 地面 だったのが

ичүү эси хагду очiнi.'' элдэӈгэ-гүни. гээ, тээхэ～н,

ičuu əsi xagdʊ očɪnɪ.'' əldəŋgə-guni. gəə, təəxə～n,

見てよ、今 家に なった。」 不思議なことなのだ。さあ、起きた、

ваiсi эүхэ～н. тii мээн хаiкаал хаiкаал чупал њii

waɪsɪ əuxə～n. tɪɪ məən xaɪkaal xaɪkaal čʊpal ňɪɪ

岸辺へ 下りた。 そうして 自分たちで 何だの かんだの 全部、 人が

боцчка дооланi нээхэни хаз̌умбанi, хаiва чупал њii

bochhka doolanɪ nəəxəni xaǰʊmbanɪ, xaɪwa čʊpal ňɪɪ

樽の 中に 置いた 家財道具を、 何を、 すっかり全部 人が

нээхэн боцчка дооланi тува хаiха～н.''эњээ эз̌и гасара,''

nəəxən bochhka doolanɪ tʊwa xaɪxa～n. ''əňəə əǰi gasara,''

置いたものを、樽の 中の 荷を 運び上げた、「母さん、悲しまないで、」と

вэндиини.''бии ӈаала ундаа～ ундаа～ эи-мэт

wəndiini. ''bii ŋaala ʊndaa～ ʊndaa～ əi-mət

言う。 「僕の 腕は 自由に 自由に動くよ、これでもって

тiламбi, вэндиини.''сiру, сiру,'' мэнээ эүрии,

tɪlambɪ, wəndiini. ''sɪrʊ, sɪrʊ,'' mənəə əurii,

やるよ、」と 言う。 「小魚を、小魚でも、」と 自ら 下りて行く、

вэндиини. сiрумбэ ваарii, сiру үлсэни з̌эптии,

wəndiini. sɪrʊmbə waarɪɪ, sɪrʊ ulsəni ǰəptii,

言う。 小魚を 捕る、 小魚の 魚肉を 食べる、

''аjа,'' вэндии, ии. эӈ дааji очiнi-гүни тii пиктэ.

''aja,'' wəndii, ii. əŋ daajɪ očɪnɪ-guni tɪɪ piktə.

「よし、」と 言う、 そう。さあ 大きく なっていたのだ、その 子供は。

үже дааji, амбаан дааji, ниӈмаан њii хаi горонi,

uzhe daajɪ, ambaan daajɪ, niŋmaan ňɪɪ xaɪ goronɪ,

もう 大きい、けっこう 大きい、物語の中の 人間が どうして 長いことかかって、

үрэи.''гээ, эњээ,'' вэндиини,''бии давурii-та,''

urəi. ''gəə, əňəə,'' wəndiini, ''bii dawʊrɪɪ-ta,''

育つだろうか。「さあ、母さん、」と 言う、 「僕は 河を渡るよ、」と

вэндиини.''эи мүн хагдуму чооӈконi дааji чооӈконi,

wəndiini. ''əi mun xagdʊmʊ čooŋkonɪ daajɪ čooŋkonɪ,

言う。 「この 僕らの 家の 天窓は 大きな 天窓だ、

тii чооӈкола ум хаапуна доохонi,''

tɪɪ čooŋkola ʊm xaapʊna dooxonɪ,''

その 天窓の所に 一匹の スズメバチが とまった、」と

вэндиини.''соогз̌о хаапуна. гээ тii хаапуназ̌i,

wəndiini. ''soogǰo xaapʊna. gəə tɪɪ xaapʊnaǰɪ,

言う、 「黄色い スズメバチだ。さあ、この スズメバチの姿で、

з̌үптүрээ давурii-та,'' вэндии тавасi, тii бирүүбээни.

ǰupturəə dawʊrɪɪ-ta,'' wəndii tawasɪ, tɪɪ biruubəəni.

これを覆いとして被って 渡るよ、」と 言う、 向こうへ、あの 村の方へ。

мээпи сиӈгэрэхэн гүрсэлбэ ичэӈдэми. тутараа тii давухан

məəpi siŋgərəxən gursəlbə ičəŋdəmi. tʊtaraa tɪɪ dawʊxan

自らを 苦しめた 者たちを 見に行くために。 それから そうして 渡った、

энини тii ичэз̌үини-гүни, гүз̌элээ, соӈгомi ичэз̌үини

ənini tɪɪ ičəǰuini-guni, guǰələə, soŋgomɪ ičəǰuini

母親は そうして 見ているのだ、かわいそうに、泣きながら 見ている、

гээ, давухан, тутараа чооӈкотiнi дооӈдохон.

gəə, dawʊxan, tʊtaraa čooŋkotɪnɪ dooŋdoxon.

さあ、 渡った、 それから 天窓の所に 行ってとまった。

тii амiнi хаалi-а з̌из̌үхэ-нүү, хаалi-а з̌из̌үхэ-нүү, хоӈмохон

tɪɪ amɪnɪ xaalɪ-a ǰiǰuxə-nuu, xaalɪ-a ǰiǰuxə-nuu, xoŋmoxon

あの 父親は いつ 戻って来たのか、いつ 戻って来たのか、亡くなって祀ってあった、

дiлiз̌iла сүгдүхэ～н,

dɪlɪǰɪla sugduxə～n,

その頭（魂のいる場所としての枕）の所に 人々は供物を捧げていた、

гээ амбаанi, ваахатi-нуу хоонi тахатi-нуу тii ии.

gəə ambaanɪ, waaxatɪ-nʊʊ xoonɪ taxatɪ-nʊʊ tɪɪ ii.

さあ 魔物が 殺したのか、 どう したのか、 そうして、さあ。

гээ тутараа тiкi пүликтэити эксэл, хаi-гдал эксэл-нүү,

gəə tʊtaraa tɪkɪ puliktəiti əksəl, xaɪ-gdal əksəl-nuu,

さあ、それから そこを通って 歩き回っている、女たちが、何の 女たちなんだか、

тii-гдал иими ум ээктэвэ хачухан. ананаа-даа энэнээ-дээ

tɪɪ-gdal iimi ʊm əəktəwə xačʊxan. ananaa-daa ənənəə-dəə

そこへ 入って 一人の 女を 刺した（ハチは）。 ああ痛い、 うう痛いと言う、

тii умуни ӈэнэхэн тiла хачухан.

tɪɪ ʊmʊni ŋənəxən tɪla xačʊxan.

そうして もう一人の所へ 行った、 そこでも 刺した。

тутараа тii, пуњар, давуз̌ухан.

tʊtaraa tɪɪ, pʊňar, dawʊǰʊxan.

それから そうして、すばやく、 渡って戻って行った。

мээнбээн давуз̌ухан,''эњээ,'' вэндиини,''з̌эк эз̌и соӈгоро,''

məənbəən dawʊǰʊxan, ''əňəə,'' wəndiini, ''ǰək əǰi soŋgoro,''

自分の方へ 渡って戻った、「母さん、」と 言う、 「もうこれ以上 泣くな、」と

вэндиини.''аjа бии чупал саарii,'' вэндиини.

wəndiini. ''aja bii čʊpal saarɪɪ,'' wəndiini.

言う。 「大丈夫、僕は 全部 わかったよ、」と 言う。

''гээ, амаа з̌из̌үхэн баланаа билэ,'' вэндиини,''бүчи-нүү,

''gəə, amaa ǰiǰuxən balanaa bilə,'' wəndiini, ''buči-nuu,

「さあ、父さんは 戻って来ていた、ずっと前に だろう、」と 言う、 「死んだのか、

үjү-нүү, хоӈмохо,'' вэндиини,''наканду хоӈмохо,''

uju-nuu, xoŋmoxo,'' wəndiini, ''nakandʊ xoŋmoxo,

生きているのか、祀ってあった、」と 言う、 「オンドルの席の所に 祀ってあった、

з̌үлиэлэни дiлiз̌iланi сүгдүхэ, хаiва-гда-нуу сүгдүхэ～,

ǰuliələni dɪlɪǰɪlanɪ sugduxə, xaɪwa-gda-nʊʊ sugduxə～,

その前に、頭の所に 供物を捧げていた、 何をだか、 捧げていた、」と

вэндиини. ''бии з̌үэ ээктэвэ хачухамбi-а,'' вэндиини.

wəndiini. ''bii ǰuə əəktəwə xačʊxambɪ-a,'' wəndiini.

言う。 「僕は 二人の 女を 刺して来た、」と 言う。

''маӈгалахатi～,'' вэндиини,

''maŋgalaxatɪ～,'' wəndiini,

「ひどく痛がっていたよ、」と 言う、

''тутараа тii давуз̌ухамбi-а,'' вэндиини.''

''tʊtaraa tɪɪ dawʊǰʊxambɪ-a,'' wəndiini.

「それから こうして 渡って戻って来たんだ、」と 言う。

мээн хоон тамаарi хоон тамаарi.''

məən xoon tamaarɪ xoon tamaarɪ.

自分が どのように して、 どのように して（来たかを語った）。

''гээ, тiмана индэпи давурii,'' вэндиини.

''gəə, tɪmana indəpi dawʊrɪɪ,'' wəndiini.

「さあ、 明日一日 間を空けてから また渡るよ、」と 言う。

''аамбi ӈаанз̌умi, ама тидү кэвэ, баi пањан.

''aambɪ ŋaanǰʊmɪ, ama tidu kəwə, baɪ paňan.

「父さんを 連れて戻るために、 父さんは あそこに いない、ただ 魂だけだ。

ама алмiнду ӈэнэхэн. 'бүчини,' бии амбi бакуi,'' вэндиини.

ama almɪndʊ ŋənəxən. 'bučini,' bii ambɪ bakʊɪ,'' wəndiini.

父さんは 冥界に 行った。 ［死んだ、］僕は 父さんを 見つけてくるよ、」と言う。

''амбi бакуi, амбi гааз̌уi, калтаа бирүүвэ, эвэси

''ambɪ bakʊɪ, ambɪ gaaǰʊɪ, kaltaa biruuwə, əwəsi

「父さんを 見つける、父さんを 連れて来る、半分 村を、 ここへ

даавуз̌уi, мэӈдээ-дээ, тii гүрсэлбэ тii ваарii-даа аjа''

daawʊǰʊɪ, məŋdəə-dəə, tɪɪ gursəlbə tɪɪ waarɪɪ-daa aja

渡らせて運んで来る、丸ごとだ、 あの 者たちは、そうして 殺しても よいし、

хаiрii-даа аjа тii њаалараа худаi, вэндиини.''

xaɪrɪɪ-daa aja tɪɪ ňaalaraa xʊdaɪ,'' wəndiini.

どうするのも よい、そうして 放っておいてから 売るのも、」と 言う。

тii мээпи сиӈгэрэхэн гүрсэлбэ. и бирүү эз̌эмбэни-дээ. тутараа тii

tɪɪ məəpi siŋgərəxən gursəlbə. i biruu əǰəmbəni-dəə. tʊtaraa tɪɪ

その 自らを 苦しめた 者たちを。 そして 村の 長もだ。 それから そうして

мээн вэнчин-мэт тii тахан, тii њавз̌ака, аамбi,

məən wənčin-mət tɪɪ taxan, tɪɪ ňawǰaka, aambɪ,

自分が 言ったとおりに そのように した、 その 少年は、 自分の父を、

'тii хаапуназ̌i давуз̌уханi?' ӈӈ, аамбi,

'tɪɪ xaapʊnaǰɪ dawʊǰʊxanɪ？' ŋŋ, aambɪ,

［その スズメバチの姿で 渡ったのか？］ うん、そうだ、自分の父親を

гааз̌уха～н. амiнi, з̌из̌үхэн. маӈгу мүүз̌ини агбунз̌ухан,

gaaǰʊxa～n. amɪnɪ, ǰiǰuxən. maŋgʊ muuǰini agbʊnǰʊxan,

連れて来た。 父が 戻って来た。大河の 水から 再び現れた、

тii амiнi. самаан, тiс дааji самаан очiнi, тii амiнi.

tɪɪ amɪnɪ. samaan, tɪs daajɪ samaan očɪnɪ, tɪɪ amɪnɪ.

その 父親は。シャーマン、すごく 大きな シャーマンと なった、その 父親は。

гээ тутараа вэндиини,''гээ хоон тiласi-каа, вэндиини.

gəə tʊtaraa wəndiini, ''gəə xoon tɪlasɪ-kaa,” wəndiini.

さあ それから 言う、 「さあ どう おまえはするのか、」と 言う。

эси амбi хагдумбанi пааз̌iкаан гүчи анз̌ухан,

əsi ambɪ xagdʊmbanɪ paaǰɪkaan guči anǰʊxan,

今 自分の父親の 家を 別々に また 作った、

элэдэ анз̌ухан. түргэн түргэн анз̌ухан-даада, элэдэ анз̌ухан тiiду биити.

ələdə anǰʊxan. turgən turgən anǰʊxan-daada, ələdə anǰʊxan tɪɪdʊ biiti.

十分に 作った。 すばやく すばやく 作ったのだ、 十分に 作った、そこに 暮らす。

энини-дээ тiла ниэз̌үхэ. аjа-гүни тii з̌үэ њii

ənini-dəə tɪla niəǰuxə. aja-guni tɪɪ ǰuə ňɪɪ

母親も そこへ 出て来た。よいのだ、そうして 二 人で

хагду кап анз̌ухан аjа-гүни. таусi дэӈсихэти.

xagdʊ kap anǰʊxan aja-guni. taʊsɪ dəŋsixəti.

家を 合わせて共に 作った、良いのだ。 そこへ 働いた。

гээ тii бичи～н, бөjөмбө-дээ тii ваарii～, хаiва-даа хүм

gəə tɪɪ biči～n, bɵjɵmbɵ-dəə tɪɪ waarɪɪ～, xaɪwa-daa xum

さあ そうして いた、 獣も そうして 獲る、 何だって 全て

тii ваактаi, сугз̌аса-даа вааӈдасуи, тii бичин, тii њавз̌ака.

tɪɪ waaktaɪ, sʊgǰasa-daa waaŋdasʊi, tɪɪ bičin, tɪɪ ňawǰaka.

そうして 狩りする、 魚も 捕りに行って来る、そうして いた、その 若者は。

тiс ларгiнз̌i осiнi. тамi-дээ вэндэ, сиксэ акпанчiнi, з̌экпини,

tɪs largɪnǰɪ osɪnɪ. tamɪ-dəə wəndə, siksə akpančɪnɪ, ǰəkpini,

すごく すてきに なった。そうしていたが、いうには、夕方 横になった、食事はした、

ходаханз̌iji акпанчiнi, амiнi-даа акпанчiн, энини-дээ акпанчин,

xodaxanǰɪjɪ akpančɪnɪ, amɪnɪ-daa akpančɪn, ənini-dəə akpančin,

終わってから 寝た、 彼の父も 寝た、 母も 寝た、

наан-даа акпанчiн, малуду акпанчiн.

naan-daa akpančɪn, malʊdʊ akpančɪn.

彼も 寝た、 真ん中の席に 寝た。

тii инэӈ, тii долбонi тiс аухан, тiмананi долбонi, инэӈи,

tɪɪ inəŋ, tɪɪ dolbonɪ tɪs aʊxan, tɪmananɪ dolbonɪ, inəŋi,

そうして 昼も、そうして 夜も ずっと 寝た、 次の日の 夜も、 昼も、

тiс аухан. з̌iаланi инэӈү, тii энини вэндиини,''энэjээ,'' вэндиини,

tɪs aʊxan. ǰɪalanɪ inəŋu, tɪɪ ənini wəndiini, ''ənəjəə,'' wəndiini,

ずっと 寝た。 次の 日に、 そうして 母親が 言う、 「あれあれ、」と 言う、

''хаiмi аурiiсi-каа,'' вэндиини.''аамiз̌i аjараi,

''xaɪmɪ aʊrɪɪsɪ-kaa,'' wəndiini. ''aamɪǰɪ ajaraɪ,

「どうして（ずっと） 寝ているのか、」と 言う。 「夢で 脂を取り、

ааjараiсi-танii, толчiнi тоӈгурум хэрэз̌үиси-тэнии,'' вэндиини.''

aajaraɪsɪ-tanɪɪ, tolčɪnɪ toŋgʊrʊm xərəǰuisi-tənii,'' wəndiini.

取ってるのか、夢で ボロボロと 鱗を取ってるのかねえ、」と 言う。

соӈсоп тээхэн.''эњэ, хаi мэдэсии, эњэ хаiва госолахасi-на.''

soŋsop təəxən. ''əňə, xaɪ mədəsii, əňə xaɪwa gosolaxasɪ-na.''

ガバッと 跳ね起きた。「母さん、何て 訊いたの、母さん 何を 叱ったの。」

''госоламi кэвэмби,'' вэндиини.''баi вэнчимби''-э-м-дэ.

''gosolamɪ kəwəmbi,'' wəndiini. ''baɪ wənčimbi''-ə-m-də.

「叱ったんじゃ ないのよ。」と 言う。 「ただ 言っただけよ、」と。

''бии-кээ,'' вэндиини,''тiмана иӈдэпи, сиүмбээни тоорii-а,'' вэндиини.

''bii-kəə,'' wəndiini, ''tɪmana iŋdəpi, siumbəəni toorɪɪ-a,'' wəndiini.

「私は、」と 言う、 「明日 一日おいてから、太陽の方へ 上るよ、」と 言う。

''сиүмбээни. сиүнз̌иэнтини тоорiiнi, солнцебаанi. “тiла баахамбi,'' вэндии

''siumbəəni. siunǰiəntini toorɪɪnɪ, solntsebaanɪ. ''tɪla baaxambɪ,'' wəndii,

「太陽の方へ。太陽の側へ 上る、 太陽の方へ。「そこに 見つけた、」と 言う、

''асiз̌уji. биинин паталамун баахамбi,'' вэндиини.

''asɪǰʊjɪ. biinin patalamʊn baaxambɪ,'' wəndiini.

「自分の妻を。 娘を 見つけた、」と 言う。

''аамiду толчiнду баахамбi,'' вэндиини.

''aamɪdʊ tolčɪndʊ baaxambɪ,'' wəndiini.

「夢で、 夢で、 見つけたんだ、」と 言う。

''бии тува, тавасi тоорii-а,'' вэндиини.

''bii tʊwa, tawasɪ toorɪɪ-a,'' wəndiini.

「私は、 その人を、そこへ 上る、」と 言う。

''тiмана инэӈ, тii инэӈү, инэӈдү, чаагз̌ан мурумба,

''tɪmana inəŋ, tɪɪ inəŋu, inəŋdu, čaagǰan mʊrʊmba,

「明日の 昼間、 その 昼、 昼に、 白い 馬を、

чаагз̌ан хаусаз̌i, хаз̌аларуу,'' вэндиини.

čaagǰan xaʊsaǰɪ, xaǰalarʊʊ,'' wəndiini.

白い 紙から 鋏で切り取れ、」と 言う。

''тii, тii мурун, баатi ниэ... баатi њаалаӈдапi типүр типүр iлii,

''tɪɪ, tɪɪ mʊrʊn, baatɪ niə... baatɪ ňaalaŋdapɪ tipur tipur ɪlɪɪ,

「その、 その 馬が 外へ 出る、外へ 投げたなら、パカ パカッと 立ち上がる、

бии тii оомi элээ тii дэгдэпсии тоорii. сиүмбээни,''

bii tɪɪ oomɪ ələə tɪɪ dəgdəpsii toorɪɪ. siumbəəni,

私が そうして 乗ると すぐに、そうして 飛び立つ、上って行く、太陽の方へ、

как раз обеда время. тii сиүн эз̌эн,''

kak raz obeda vremja. tɪɪ siun əǰən,

ちょうど 正午の 時間にだ。あの 太陽の 主人は、

сиүнз̌и гэсэ пүлсиини-гүни. тii обедаду баӈ ииз̌үини.''

siunǰi gəsə pulsiini-guni. tɪɪ obedadʊ baŋ iiǰuini.''

太陽と 共に 行き来しているのだ。 その 正午の時に すかさず 入って来るよ。」

гээ, энини агдавасi, соӈгiчii.''эз̌и-э мудалара,'' вэндиини''аjа-гүни,

gəə, ənini agdawasɪ, soŋgɪčɪɪ. ''əǰi-ə mʊdalara,'' wəndiini ''aja-guni,

さあ、母親は 喜ばない、 泣く。 「嫌がるな、」と 言う、 「大丈夫だよ、

анз̌уруу,'' вэндиини.''үлээ～ дэрэӈни үлээмбэ анз̌уи мурумба.

anǰʊrʊʊ,'' wəndiini. ''uləə～ dərəŋni uləəmbə anǰʊi mʊrʊmba.

作れ、」と 言う。 「良く、 その顔も 良いのを 作るんだ、馬を。

эи холдондонi хасачуухам анз̌уруу,'' вэндиини.

əi xoldondonɪ xasačʊʊxam anǰʊrʊʊ,'' wəndiini.

この 脇腹の所に 作れ、」と 言う。

''бии тii оонз̌i үже, баатi њаалаусуi

''bii tɪɪ oonǰɪ uzhe, baatɪ ňaalaʊsʊɪ

「私が そうして 乗ったなら もう、 外へ 投げれば、

тii мүрүн типэр типэр iлiз̌уi. тii уун уже''

tɪɪ murun tipər tipər ɪlɪǰʊɪ. tɪɪ ʊʊn uzhe

その 馬は パカパカッと 立ち上がる。 そうして 乗ったなら もう

бии тii дэгдэми тоорii, үиси дэгдэми ӈэнэи, вэндиини.''

bii tɪɪ dəgdəmi toorɪɪ, uisi dəgdəmi ŋənəi,'' wəndiini.

私は そうして 飛んで 上る、 上へ 飛んで 行く、」と 言う。

гээ, гээ тii ӈэнэини эриндү, ӈэнэхэни,

gəə, gəə tɪɪ ŋənəini ərindu, ŋənəxəni,

さあ、さあ そうして 行く 時に 行った、

амбаан үилэ тоовандани ӈүи саарiiнi.

ambaan uilə toowandani ŋui saarɪɪnɪ.

かなり 上まで どんなに上ったんだろう、誰に わかるだろうか。

боокто даiлаказ̌i～ бии бооно, снег, дааji бооно, түкүсиини.

bookto daɪlakaǰɪ～ bii boono, sneg, daajɪ boono, tukusiini.

松ぼっくり程の 大きさ である 雹が、 雪が、大きな 雹が、 落ちてくる。

тii чiмчамз̌i ӈэнэиз̌ини гэсэ, үже сиүн, iсхан, iсхан.

tɪɪ čɪmčamǰɪ ŋənəiǰini gəsə, uzhe siun, ɪsxan, ɪsxan.

そうして びちゃびちゃになりつつも 行くや いなや、もう 太陽に、着いた、着いた。

тii үлээсихэни ээктэ-дээ ниэхэ～н, үлээсихэн ээктэ эигэни-дээ ниэхэн.

tɪɪ uləəsixəni əəktə-dəə niəxə～n, uləəsixən əəktə əigəni-dəə niəxən.

あの 好きになった 女も 出て来た、 好きになった 女の 姉も 出て来た。

наати з̌үүр нii. эигэни, нэүни-дээ. тii нэүвэни з̌апахан асiз̌уji.

naati ǰuur nɪɪ. əigəni, nəuni-dəə. tɪɪ nəuwəni ǰapaxan asɪǰʊjɪ.

彼らは 二 人だ。姉と、 妹、だ。 その 妹を 娶った、 自分の妻に。

њааз̌iнi уже њааз̌актанi уже ӈэнэхээл.

ňaaǰɪnɪ uzhe ňaaǰaktanɪ uzhe ŋənəxəəl.

妻の男兄弟は もう、 妻の兄弟は もう 行ってしまった。

тii сиүнз̌иjи гэсэ пүлсии нii, тii бии-гүни.

tɪɪ siunǰiji gəsə pulsii nɪɪ, tɪɪ bii-guni.

ああして 自分の太陽と ともに 行き来している、人は、そのよう である。

обеда, как раз обеда ииз̌үи.

obeda, kak raz obeda iiǰui.

正午に、 ちょうど 正午にだけ 家に戻って来る。

з̌эптии хаiрii, урчунундii хаiрii, элээ тii ниэхэни.

ǰəptii xaɪrɪɪ, ʊrčʊnʊndɪɪ xaɪrɪɪ, ələə tɪɪ niəxəni.

食事をしたり、何したり、 話したり、 なんだりして、もう そうして 出て行った。

гээ, тутараа тiмана тiду аунз̌аха～н ,гээ хоонi эси, агаа нэкү очiн.

gəə, tʊtaraa tɪmana tɪdʊ aʊnǰaxa～n, gəə xoonɪ əsi, agaa nəku očɪn.

さあ、それから 次の日、そこに 泊まった、 さあ どうする 今、 兄 弟と なった。

сиүн амнi, сиигүүни очiнi. үлээ-гүни. асiji бакахан.

siun amnɪ, siiguuni očɪnɪ. uləə-guni. asɪjɪ bakaxan.

太陽の 父、 シーグーニと なった。 良いのだ。自分の妻を 得た。

гээ, тii бичин. тiмананi элээ обеда время,

gəə, tɪɪ bičin. tɪmananɪ ələə obeda vremja,

さあ、そうして いた。 次の日 もう 正午という 時間に、

как раз тii з̌из̌үини. элээ ааӈгар ииз̌үини. элээ ииз̌үхэн

kak raz tɪɪ ǰiǰuini. ələə aaŋgar iiǰuini. ələə iiǰuxən

ぴったりと そうして 戻って来た。もう 兄が 家に入って来る。もう 入って来た、

эси, чэк дэрэ чупал чупал тэк наан нээхэни

əsi, čək dərə čʊpal čʊpal tək naan nəəxəni

今、 きちんと 机には たっぷり たっぷりと ちゃんと 彼女が 置いてあった、

з̌эбү-дээ чупал.

ǰəbu-dəə čʊpal.

食べ物も たっぷりと。

ӈүи хаматаа ӈүи хаматаа.''энэjээ,'' вэндиини,

ŋui xamataa ŋui xamataa. ''ənəjəə,'' wəndiini,

誰に どの食事を、誰に どの食事を、という風に。「あれあれ、」と 言う、

''эи хоонi тааӈ-кээ, вэндиини.''нii, нii, нii эүриини билэ,

''əi xoonɪ taaŋ-kəə,'' wəndiini. ''nɪɪ, nɪɪ, nɪɪ əuriini bilə,

「これは どうしたことだ、」と 言う。 「人が、人が、人が 降りてきたん だろうな、

наверно хагдунду.'' 'ааӈ вэндиини.' ии, тii ааӈ вэндиини.''

naverno xagdʊndʊ.'' 'aaŋ wəndiini.' ii, tɪɪ aaŋ wəndiini.

たぶん 家に。」 ［兄が 言うのか？］そうだ、その 兄が 言う。

тii ээктэ, аiсiма, салбува анз̌ураа, аiсiн салбуз̌i з̌эптүкэн тii нiiва, эдиjи.

tɪɪ əəktə, aɪsɪma, salbʊwa anǰʊraa, aɪsɪn salbʊǰɪ ǰəptukən tɪɪ nɪɪwa, ədiji.

その 女は、金の 箸を 作って、 金の 箸で 食べさせた、その 人を、自分の夫を。

тутараа кэрмэ доолонi нээхэни. гээ тува саахан ааӈ. саахан.

tʊtaraa kərmə doolonɪ nəəxəni. gəə tʊwa saaxan aaŋ. saaxan.

それから 皿の 中に 置いた。 さあ それを 知った、兄は。気づいた。

''агаа,'' вэндиини,''бии-кээ,'' вэндиини,

''agaa,'' wəndiini, ''bii-kəə,'' wəndiini,

「兄さん、」と 言う、 「私は、」と 言う、

''сии-дээ саарасi, саарасi, саарасi-гүни,'' вэндиини.

''sii-dəə saarasɪ, saarasɪ, saarasɪ-guni,'' wəndiini.

「あなたも 知らない、知らない、知らないのよ、」と 言う。

''бии эдиз̌үjи баахамби-а,'' вэндиини.

''bii ədiǰuji baaxambi-a,'' wəndiini.

「私は 自分の夫を 得た、」と 言う。

''нii-мэч бии эдиз̌үjи баахам биэси, ларгi нiiва баахамбi-а''-м-да.

''nɪɪ-məč bii ədiǰuji baaxam biəsi, largɪ nɪɪwa baaxambɪ-a''-m-da.

「普通の人の 様なので 自分の夫を 得たのではない、すてきな 人を 得た、」と。

''гээ. гээ ичэиси.'' ''хаiду биини.''

gəə. gəə ičəisi.'' ''xaɪdʊ biini.''

「さあ、さあ 見て下さいな。」「どこに いるんだ。」

кэрмэ доолонi салбiз̌арам пааз̌i њаалаханi. кiчатак илиини-гүни.

kərmə doolonɪ salbɪǰaram paaǰɪ ňaalaxanɪ. kɪčatak iliini-guni.

皿の 中から 箸で取ろうとして、別の所へ 投げた。 スックと 立ち上がるのだ。

хаi, ларгii нii з̌иӈз̌иӈ, ларгii. балдаханi-даа тiс ларгii.

xaɪ, largɪɪ nɪɪ ǰiŋǰiŋ, largɪɪ. baldaxanɪ-daa tɪs largɪɪ.

何とも、すてきな 人だ、すごく、すばらしい。生まれついた顔、体も とても すばらしい、

тэтүэни-дээ тiс ларгii. гээ з̌апаха～н наамансii, дэрэгбэни алаусiхан,

tətuəni-dəə tɪs largɪɪ. gəə ǰapaxa～n naamansɪɪ, dərəgbəni alaʊsɪxan,

服も とても すばらしい。さあ、つかんだ、 抱いた、 顔に キスをした、

дэрэдү тээз̌үхэн. гэсэ тээз̌үмээри гэсэ з̌экпин, з̌эми ходахан,

dərədu təəǰuxən. gəsə təəǰuməəri gəsə ǰəkpin, ǰəmi xodaxan,

机のそばに 再び座った。一緒に 座って 一緒に 食べた、食べ 終わった、

ходаханз̌iji гэсэ, элээ, элээ элээ үже, ааӈ ӈэнэхэни.

xodaxanǰɪjɪ gəsə, ələə, ələə ələə uzhe, aaŋ ŋənəxəni.

終えるや いなや、もう、さあ、もう、すでに 兄は 行ってしまった。

''гээ тiмана бии ииз̌үрэмби,'' вэндиини.

''gəə tɪmana bii iiǰurəmbi,'' wəndiini.

「さあ、明日 私が家に 戻って来る、」と 言う、

''инэӈү обедаз̌i солорii ииз̌үи.''

''inəŋu obedaǰɪ solorɪɪ iiǰui.''

「昼に、 昼御飯時に 上って 家に入って来る。」

гээ, тii бичи～н, доосiчiнаамаарi тii бичин, эигэни-дээ тii,

gəə, tɪɪ biči～n, doosɪčɪnaamaarɪ tɪɪ bičin, əigəni-dəə tɪɪ,

さあ、そうして いた、 そうして いた、 姉も そうして、

''хоонi тiласi-каа～,'' вэндиини.

''xoonɪ tɪlasɪ-kaa～,'' wəndiini.

「どう おまえはするのか、」と 言う。

''тii газ̌уласi-ма, вэндиини.''эгээ-мэ-кээ дэрэз̌илэ-мэ,

''tɪɪ gaǰʊlasɪ-ma,'' wəndiini. ''əgəə-mə-kəə dərəǰilə-mə,

「そうやって 連れて行くのだろうか、」と 言う。 「姉が 残すだろうか、

агаватi. тii з̌эпүвэчими тii билэ-мэ,'' вэндиини.''

agawatɪ. tɪɪ ǰəpuwəčimi tɪɪ bilə-mə,'' wəndiini.

兄を。 そうして 養って そうして いるだろう、」と 言う。

''сагдандала-даа. баа пүүпиличини, наа пэисичини билэ-мэ,'' вэндиини.

''sagdandala-daa. baa puupiličini, naa pəisičini bilə-mə,'' wəndiini.

「老いてしまうまで、だ。天の 東側に、 大地の 下側に いるだろう、」と 言う。

вот, гээ з̌iала тiмананi үже, обеда очiнi. элээ, элээ ииз̌үхэн.

vot, gəə ǰɪala tɪmananɪ uzhe, obeda očɪnɪ. ələə, ələə iiǰuxən.

ほうれ、さあ 次の日の もう、 正午に なった。もう、もう 入って来た。

ка～п нааманчiн, дэрэгбэни алаусii-даа ачiкiлаi-даа хаi-даа.

ka～p naamančɪn, dərəgbəni alaʊsɪɪ-daa ačɪkɪlaɪ-daa xaɪ-daa.

ガバッと 抱いた、 顔を キスしたり、 なでたり、 何だりした。

''гээ эӈэси эүз̌үпээри, калтаа биаду бимээри эүси тооксаруу,'' вэндиини,

''gəə əŋəsi əuǰupəəri, kaltaa biadʊ biməəri əusi tooksarʊʊ,'' wəndiini,

「さあ 降りたなら、 半 月 経ったならば、ここへ 上って来い、」と 言う、

''уjалаз̌усалту,'' вэндиини.''гүчи уjалаз̌усалту,'' вэндиини.

''ʊjalaǰʊsaltʊ,'' wəndiini. ''guči ʊjalaǰʊsaltʊ,'' wəndiini.

「客に来い、」と 言う。 「もう一度 客に来い、」と 言う。

''гээ уjалаз̌уi, уjалаз̌уi,'' вэндиини,''уjалаз̌уi,'' вэндиини.

''gəə ʊjalaǰʊɪ, ʊjalaǰʊɪ,'' wəndiini, ''ʊjalaǰʊɪ,'' wəndiini.

「はい、客に来ます、客に来ます、」と 言う、 「また客に来ます、」と 言う。

эи-түл мурiнз̌iji, уувучi эүз̌үми, эигэни гүчи мурумба анз̌уiнi.

əi-tul mʊrɪnǰɪjɪ, ʊʊwʊčɪ əuǰumi, əigəni guči mʊrʊmba anǰʊɪnɪ.

この 馬で、 乗って 下りるのに、 姉が また 馬を 作る。

нэүjи уубдан. гээ дасiчал опаамi. тiiз̌i тii эүз̌үхэн.

nəuji ʊʊbdan. gəə dasɪčal opaamɪ. tɪɪǰɪ tɪɪ əuǰuxən.

妹が 乗れるように。さあ それで そうして 降りた。

гээ тiмана тiман, тiмаi бала тii, эүз̌үхэн наатi.

gəə tɪmana tɪman, tɪmaɪ bala tɪɪ, əuǰuxən naatɪ.

さあ 次の日の 朝、 朝 早くに そうして、降りた、大地へ。

тii долбонi тii тiс, тiлаха～н хааду эњүэрэз̌үхэн з̌эпүвэнтиини.

tɪɪ dolbonɪ tɪɪ tɪs, tɪlaxa～n xaadʊ əňuərəǰuxən ǰəpuwəntiini.

その 晩に そうして すっかり、やった、 料理を煮た、食べさせた。

хаi iчоободомо тii үи аiрi наi, ларгi. гээ тii ӈэнэхэн.

xaɪ ɪčoobodomo tɪɪ ui aɪrɪ naɪ, largɪ. gəə tɪɪ ŋənəxən.

すばらしい。さあ そうして 行った。

тii ӈэнэхэн ааӈанахан. гээ эигэни тii соӈгоi.

tɪɪ ŋənəxən aaŋanaxan. gəə əigəni tɪɪ soŋgoɪ.

そうして 行った、 泊まりに行った。さあ 姉は そうして 泣く。

''эз̌и соӈгоро～,'' вэндии,''эгээ эз̌и соӈгоро,'' вэндиини.

''əǰi soŋgoro～,'' wəndii, ''əgəə əǰi soŋgoro,'' wəndiini.

「泣くな、」と 言う、 「姉さん、 泣くな、」と 言う。

бүү түргүн тоокоопо～, вэндии,

''buu turgun tookoopo～,'' wəndii,

「私たちは すばやく 上って来ますから、」と 言う、

''наати симби ичэӈдэми тоокоопо,'' вэндиини.

''naati simbi ičəŋdəmi tookoopo,'' wəndiini.

「彼らは あなたに 会うために 上って来ますよ、」と 言う。

''эи алдамба пүлпүри хаi маӈга～,'' вэндиини.

''əi aldamba pulpuri xaɪ maŋga～,'' wəndiini.

「この 二つの世界の間を 行き来することの 何が 難しいことか、」と 言う。

ии,''хаi маӈга.'' нү конешно тооксоiз̌iji гэсэ

ii, ''xaɪ maŋga.'' nu koneshno tooksoɪǰɪjɪ gəsə

そう、「何が 難しいことか、」と。そう、もちろん 上るやいなや

пүлсии гүрсэл хаi. гээ, тiмана эүз̌үхэ～н.

pulsii gursəl xaɪ. gəə, tɪmana əuǰuxə～n.

行き来する 者たちなのだ。 さあ、次の日に 降りた。

эүз̌үи, хаз̌омбарi чупал з̌апахан, мүрүн оjакiнi нээктүхэн.

əuǰui, xaǰombarɪ čʊpal ǰapaxan, murun ojakɪnɪ nəəktuxən.

降りる、自分たちの持ち物を すっかり 取った、 馬の 上へ 載せた。

мээндүjи нээхэн. наандунi чупал,

məənduji nəəxən. naandʊnɪ čʊpal,

自分の所に 置いた。 彼には すっかり、

хаi мүрүмбэни-дээ чупал хүкүлүхэн хаiхан.

xaɪ murumbəni-dəə čʊpal xukuluxən xaɪxan.

何だ、馬も すっかり その向きを変えた、どうした、

гээ эигэни соӈгомi～ дэрэз̌ихэн.''эз̌и соӈгоро～,'' вэндиини,

gəə əigəni soŋgomɪ～ dərəǰixən. ''əǰi soŋgoro～,'' wəndiini,

さあ 姉は 泣きながら 居残っていた。「泣くな、」と 言う、

''хаi бүү-тэмэ, эси з̌үүлтү бими iлалта бими эүси тоокоi,''

''xaɪ buu-təmə, əsi ǰuultu bimi ɪlalta bimi əusi tookoɪ,''

「さあ 私たちは、今 二日 して、三日 したなら、ここへ 上って来ます、」と

вэндиини,''сиүмбээни тии.'' гээ тii урчулумi-дii тii дэрэз̌ихэн.

wəndiini, ''siumbəəni tii.'' gəə tɪɪ ʊrčʊlʊmɪ-dɪɪ tɪɪ dərəǰixən.

言う、 「太陽の方へ、そう。」さあ そう 話したが、 そうして 居残った。

хаi тii бооно, з̌iӈз̌iӈ, сiатул дааjiланi бооно, сiмата.

xaɪ tɪɪ boono, ǰɪŋǰɪŋ, sɪatʊl daajɪlanɪ boono, sɪmata.

さあ、そうして 雹が、 ひどく、 大きさの 雹、 雪だ。

пэкээ мэӈдэ мэӈдэ эси, сiмана түкүини. хауiсi-даа түли тии бат, кэӈ,

pəkəə məŋdə məŋdə əsi, sɪmana tukuini. xaʊɪsɪ-daa tuli tii bat, kəŋ,

丸ごと、丸ごと、今、 雪が 降る どこへ、 中庭へか、そうして、ドン、と

элэ-дээ, з̌из̌үхэни. энини ниэхэн, амiнi ниэхэн,

ələ-dəə, ǰiǰuxəni. ənini niəxən, amɪnɪ niəxən,

もう、 戻って来た。母が 出て来た、父が 出て来た、

хаi алнакiнi наамандii-даа наамандii, алаусii-даа алаусii,

xaɪ alnakɪnɪ naamandɪɪ-daa naamandɪɪ, alaʊsɪɪ-daa alaʊsɪɪ,

抱きに 抱く、 キスする キスする、

оjоjо, элз̌эмээри иивүз̌үхэн тii ээктэвэ, хаi алду,

ojojo, əlǰəməəri iiwuǰuxən tɪɪ əəktəwə, xaɪ aldʊ,

あれあれ、手を取って 家に入れると、その 女を、 どう したことか、

нii хаiгуji мэнэ хагду-ма биэсини-гүни, ларгi.

nɪɪ xaɪgʊjɪ mənə xagdʊ-ma biəsini-guni, largɪ.

人の あれ（家）は、 自分の 家のようでは なくなったのだ、すばらしい。

хагдунi дооланi з̌iӈз̌iӈ ӈээм бии. аjачуха～н тiiду бисин, горопти.

xagdʊnɪ doolanɪ ǰɪŋǰɪŋ ŋəəm bii. ajačʊxa～n tɪɪdʊ bisin, goropti.

家の 中は すごく 輝いて いる。 喜んだ、 そこに いたのだ、ずっと以前から。

таваi, тii вэндиини, энтини вэндиини,''эгээ,'' вэнчини,

tawaɪ, tɪɪ wəndiini, əntini wəndiini, ''əgəə,'' wənčini,

そうして 言う、 彼の母親へ 言う、 「お義母さん、」と 言った、

вэндии,''эси дүилтэ iлалта бими, мимби ичэӈдэсүрүү,'' вэнчин.

wəndii, ''əsi duiltə ɪlalta bimi, mimbi ičəŋdəsuruu,'' wənčin.

「今 四日か 三日か 経ったら、私を 見ることでしょう、」と 言った。

''аjа,'' вэндиини,''пүлсиксү,'' вэндиини,

''aja,'' wəndiini, ''pulsiksu,'' wəndiini,

「よい、」と 言う、 「行って来なさい、」と 言う、

''аjа, пүлсиксү,'' вэндиини.''хаi-даа гүз̌элэси-нүү,

''aja, pulsiksu,'' wəndiini. ''xaɪ-daa guǰələsi-nuu,

「よい、 行って来い、」と 言う。 「何も 嘆かないよ、

симби, аjа з̌эпүлэпү～,'' вэндии, наi.

simbi, aja ǰəpuləpu～,'' wəndii, naɪ.

おまえの（いないことを）、 ちゃんと 食べているよ、」と 言う、 人は。

''бүү баа эз̌эн таапу,'' вэндиини.''бүү эндүр эз̌эни.

''buu baa əǰən taapʊ,'' wəndiini. ''buu əndur əǰəni.

「私たちは 天の 主人です、」と 言う。 「私たちは 神の 主人です。

гээ сүү саарiiпу,'' вэнчини. нү, вэндии, эз̌эни.

gəə suu saarɪɪpʊ,'' wənčini. nu, wəndii, əǰəni.

さあ、あなた方、私たちは知っています。」と 言った。 さあて、言う、 主人だと。

баа эндүр, тii эз̌эн. ну сиүн, солнце ето, баа эз̌эни-гүни.

baa əndur, tɪɪ əǰən. nu siun, solntse eto, baa əǰəni-guni.

天の 神の、 その 主人であると。さあ 太陽、 太陽、 あれは 天の 主人なのだ。

гээ тiiз̌i асiлахан тii, тii ээктэз̌и асiлахан.

gəə tɪɪǰɪ asɪlaxan tɪɪ, tɪɪ əəktəǰi asɪlaxan.

さあ それと 結婚した、その、 その 女と 結婚したのだ。

тiс ларгiнз̌и бичини. элээ тii ээктэ-дээ

tɪs largɪnǰi bičini. ələə tɪɪ əəktə-dəə

とても すばらしく 暮らした。 もう その 女も

элээ даулу осii. даулу осiнi-гүни эз̌эн ээктэ хаi.

ələə daʊlʊ osɪɪ. daʊlʊ osɪnɪ-guni əǰən əəktə xaɪ.

もう 身ごもることと なる。妊娠することと なるのだ、主の 女でも、何でも。

гээ хасулта～ бими бичин, хоонi-а-даа бичин.

gəə xasʊlta～ bimi bičin, xoonɪ-a-daa bičin.

さあ、数日 経って、いた、どんなにだか、経った。

элээ, эигэти-дээ тоокупучiха～н. хаiкаан хаiкаамба тообохан.

ələə, əigəti-dəə tookʊpʊčɪxa～n. xaɪkaan xaɪkaamba tooboxan.

もう、姉の所へも 上った。 何だの、かんだのを 持って上った。

хаiва-даа хүм тообохан. тэтүз̌үни хаiз̌унi чупал тообохан.

xaɪwa-daa xum tooboxan. tətuǰuni xaɪǰʊnɪ čʊpal tooboxan.

何でも 全部 持って上った。服でも 何でも みんな 持って上った。

тутараа тii эүз̌үхэн. элээ тiмана хаалi

tʊtaraa tɪɪ əuǰuxən. ələə tɪmana xaalɪ

それから そうして 降りてきた。もう 次の日だか いつだか

тii ээктэ пиктэ бакаiнi.

tɪɪ əəktə piktə bakaɪnɪ.

そうして 女は 子供を 産む。

коjак бакахан элээ, тii ии, хүсэ, хүсэвэ бакахан.

kojak bakaxan ələə, tɪɪ ii, xusə, xusəwə bakaxan.

パッと 産んだ、 もう、そうして、そう、男の子を、男の子を 産んだ。

үже гүчи хүсэвэ бакахан. тii эдэкэ-дээ～

uzhe guči xusəwə bakaxan. tɪɪ ədəkə-dəə～

もう また 男の子を 産んだ。 そうして 義父にも・・・

тутараа тii пиктэвэ камур з̌апараа гүчи тооко...

tʊtaraa tɪɪ piktəwə kamʊr ǰaparaa guči tooko...

それから その 子供も 一緒に つかんで、また 上った、

тii эигэ ичэгивү. мээн тii, тii сиүн эз̌эни,

tɪɪ əigə ičəgiwu. məən tɪɪ, tɪɪ siun əǰəni,

そうして 姉にも 見せるべきだ。 自分の、あの、あの 太陽の 主人、

тiва ичэӈдэвү, тообоз̌ухан тii пиктэвэ.

tɪwa ičəŋdəwu, tooboǰʊxan tɪɪ piktəwə.

それに 見せるべきだ、 連れて上った、 その 子供を。

хаiва тiду баарачiн тоохон-даа тiду оjоjо～.

xaɪwa tɪdʊ baaračɪn tooxon-daa tɪdʊ ojojo～.

何を そこに 見出せないことがあろうか、上ったが、 そこに、ああ～、

тiс ларгii нii тiс баргаз̌iхан, боипумба,

tɪs largɪɪ nɪɪ tɪs bargaǰɪxan, boipʊmba,

すごく すばらしい 人だ、すっかり 身につけた、ネックレスを、

моӈгомба боiпумбанi з̌укiн ањалавамбанi. ӈүи дааji баiбаi,

moŋgomba boɪpʊmbanɪ ǰʊkɪn aňalawambanɪ. ŋui daajɪ baɪbaɪ,

その首に、 その鎖を、 首飾りを。 誰が そんなに大きいのを できようか、

чэӈгэ～ чэӈгэ тiiнi, нiӈмаалаi пиктэ хаi гороз̌iнi үрэини.

čəŋgə～ čəŋgə tɪɪnɪ, nɪŋmaalaɪ piktə xaɪ goroǰɪnɪ urəini.

ブラリ ブラリと 揺れている、民話の中の 子供が どうして 長くかかって 育つだろうか。

үже всё. хаi элдэӈгэ, чоп элдэӈгэ очiнi.

uzhe vse. xaɪ əldəŋgə, čop əldəŋgə očɪnɪ.

もう それまでだ。何が 不思議だろうか、何もないさ、不思議なことなど。

гээ, тii инэӈ, вот тiду, аунз̌аканз̌iнi, тiмаi бала,

gəə, tɪɪ inəŋ, vot tɪdʊ, aʊnǰakanǰɪnɪ, tɪmaɪ bala,

さあ、その 昼、 ほうれ そこに、小屋から、 朝早く、さあ

гээ элээ собраться эүз̌үхэн.

gəə ələə sobrat'sja əuǰuxən.

さあ もう、準備ができた、下りて行った。

эксэнз̌из̌э-тэнии вэндиини, ӈүи з̌iасiл.''гээ эи сиксэ үи саа,

əksənǰiǰə-tənii wəndiini, ŋui ǰɪasɪl. ''gəə əi siksə ui saa,

言う、 「さあ、この 夕方に、

аалi чэк, пүктэӈэи бисэртү～,'' вэндиини.''пүктэӈэи бисэртү,

aalɪ čək, puktəŋəi bisərtu～,'' wəndiini. ''puktəŋəi bisərtu,

いるように、」と 言う。 「いるように、

эгээбээни, эгээбээни агаабаанi пүктэӈэи бисэртү,'' вэндиини.

əgəəbəəni, əgəəbəəni agaabaanɪ puktəŋəi bisərtu,'' wəndiini.

母の方へ、 母の方へ、父の方へ いるように、」と 言う。

''гээ тii тiлапу-ма,'' вэндиини,''аjаз̌i бии осiнi.''

''gəə tɪɪ tɪlapʊ-ma,'' wəndiini, ''ajaǰɪ bii osɪnɪ.''

「さあ、そう しよう、」と 言う、 「よく 暮らしているの なら、」と。

гээ, эүз̌үхэ～н эси, тii пиктэвэ з̌апаз̌ураа,

gəə, əuǰuxə～n əsi, tɪɪ piktəwə ǰapaǰʊraa,

さあ、 降りた、 今、そうして 子供を 再びつかんでから、

амбi хэмдэjи дооланi нээрээ, мэнэ уунаа эүз̌үхэн.

ambɪ xəmdəji doolanɪ nəərəə, mənə ʊʊnaa əuǰuxən.

自分の父親の お腹の所に、中に 入れて、自らが 乗って 降りた。

асiji-даа холдон, мүрүӈгүни хаiва, тii эүз̌үхэн.

asɪjɪ-daa xoldon, muruŋguni xaɪwa, tɪɪ əuǰuxən.

自分の妻も 脇腹の所に、 そうして 降りた。

амбаан дааji осii, тii пиктэ, хүсэ пиктэ. ичэз̌эи-мэ,

ambaan daajɪ osɪɪ, tɪɪ piktə, xusə piktə. ičəǰəi-mə,

やや 大きく なっていた、その 子供は、男の 子は。 ちょっと見たらばすぐに、

хаiва-даа хүм чупал саарiiнi. элдэӈгэ. элээ дааji осiнi.

xaɪwa-daa xum čʊpal saarɪɪnɪ. əldəŋgə. ələə daajɪ osɪnɪ.

何でも 全て、みんな 理解してしまうのだ。不思議だ。もう 大きく なった。

сiњактава-даа гарпанасii～, туксава-даа хаi, бэичэи～, очiнi.

sɪňaktawa-daa garpanasɪɪ～, tʊksawa-daa xaɪ, bəičəi～, očɪnɪ.

毛皮獣も 撃つようになり、ウサギも 何だ、 狩りするように、なった。

амбаан дааji очiнi. тамi-дээ амбаан дааji, эи з̌из̌амэр кади.

ambaan daajɪ očɪnɪ. tamɪ-dəə ambaan daajɪ, əi ǰiǰamər kadi.

けっこう 大きく なった。そうしていたが けっこう 大きい、 この。

тамi-дээ вэндиини,''амаа, эњээ, даада, даама,

tamɪ-dəə wəndiini, ''amaa, əňəə, daada, daama,

そうしていたが 言う、 「父さん、母さん、おじいさん、おばあさん、

бии-кээ,'' вэндиини,''сиүн токомбанi ӈэнэиjэ,'' вэндиини.

bii-kəə,'' wəndiini, ''siun tokombanɪ ŋənəijə,'' wəndiini.

僕は、」と言う、 「太陽の 真ん中へ 行くよ、」と 言う。

сиүн токомбанi. сээгз̌эн наму, сиүн токонз̌iа калтааз̌ианi сээгз̌эн наму,''

siun tokombanɪ. səəgǰən namʊ, siun tokonǰɪa kaltaaǰianɪ səəgǰən namʊ,

「太陽の 真ん中へ。 赤い 海、 太陽の 真ん中の 側の所には 赤い 海、

тiла ӈэнэи, вэндиини.''

tɪla ŋənəi,'' wəndiini.

そこに 行くんだ、」と 言う。

''таjаз̌i з̌абда дидиини,'' вэндиини,''з̌абда, мимби вааӈдамi дидиини.

''tajaǰɪ ǰabda didiini,'' wəndiini, ''ǰabda, mimbi waaŋdamɪ didiini.

「あそこから 大蛇が やって来る、」と 言う、 「大蛇が、僕を 殺しに やって来る。

бии тiiз̌i баачiӈдамi ӈэнэи,'' вэндиини. энини амiнi осiсiiнi-гүни, хаi,''

bii tɪɪǰɪ baačɪŋdamɪ ŋənəi,'' wəndiini. ənini amɪnɪ osɪsɪɪnɪ-guni, xaɪ,

僕は そいつと 戦うために 行く、」と 言う。 母親と 父親は 嫌がるのだ、

''оркiн,'' вэндиини,''оркiн.''аjа,'' вэндиини,

''orkɪn,'' wəndiini, ''orkɪn.'' ''aja,'' wəndiini,

「悪い、」と 言う、 「良くない、」と。「大丈夫だよ」と 言う、

''эз̌и ӈээлэчиксү,'' вэндиини.''эз̌и ӈээлэчиксү.'' тэтү чупал ачухан.

''əǰi ŋəələčiksu,'' wəndiini. ''əǰi ŋəələčiksu.'' tətu čʊpal ačʊxan.

「恐れないで、」と 言う。 「恐れないで、」と。服を すっかり 脱いだ。

кэркэр њалухан тii. ичэини, хэрэктэни алдаӈкiнi чупал тасiчiiнi,

kərkər ňalʊxan tɪɪ. ičəini, xərəktəni aldaŋkɪnɪ čʊpal tasɪčɪɪnɪ,

投げた、そうして。見てみると、その皮膚の 間は すっかり

хэрэктэни алдан чупал тасiчii. хаi-даа хэтээсини.

xərəktəni aldan čʊpal tasɪčɪɪ. xaɪ-daa xətəəsini.

皮膚の 間は すっかり 何も 叶わないように。

сэлэ-мэч очiнi, хэрэктэни. тутараа тii хаiз̌i,

sələ-məč očɪnɪ, xərəktəni. tʊtaraa tɪɪ xaɪǰɪ,

鉄のように なっていた、彼の皮膚は。それから あの、 あれで、

гэүр iӈдава вэмбүвү, таматаа iӈда, сэлэмэ iӈда.

gəur ɪŋdawa wəmbuwu, tamataa ɪŋda, sələmə ɪŋda.

グウルの 犬という 名の、 そのような 犬、 鉄の 犬だ、

тiз̌i тii ӈэнэхэн. хаӈукiз̌i ичэз̌эмээри тii ӈэнэи тii доохомбанi.

tɪǰɪ tɪɪ ŋənəxən. xaŋʊkɪǰɪ ičəǰəməəri tɪɪ ŋənəi tɪɪ dooxombanɪ.

それで、そうして 行った。 見ながら、そうして 行く、そうして

тii, ӈэнэхэн тii ӈэнэхэн тiла ӈэнэхэ～н,

tɪɪ, ŋənəxən tɪɪ ŋənəxən tɪla ŋənəxə～n,

そうして、行った、 そうして 行った、 そこへ 行った、

тээти ӈэнэхэн, таjаз̌i з̌iӈз̌iӈ

təəti ŋənəxən, tajaǰɪ ǰɪŋǰɪŋ

ほうれずっと遠くそこへ 行った、 そこから ああすごい、

з̌эгдэ эи-мэ тii дидиини. з̌эгдэ з̌iӈз̌iӈ, олгомi з̌эгдэ, дидиини.

ǰəgdə əi-mə tɪɪ didiini. ǰəgdə ǰɪŋǰɪŋ, olgomɪ ǰəgdə, didiini.

火が そんな風に そうして やって来る。火が、 すごく、大蛇の 火が、 来る。

хаi, хаi вэндиини, хаi～ эси, тавасi тii, ӈаалаji гаjаӈчуiнi,

xaɪ, xaɪ wəndiini, xaɪ～ əsi, tawasɪ tɪɪ, ŋaalajɪ gajaŋčʊɪnɪ,

何だ、何だ、 言う、 ええと何だ、今、 そこへ そうして 自分の手を 振りかざした、

эүси тii гаjаӈчуiнi, пэиси,

əusi tɪɪ gajaŋčʊɪnɪ, pəisi,

こっちへ そうして 指し示すと、下へ

мээн мээн дичини поктола тiӈгар, хаi з̌эгдэни.

məən məən dičini poktola tɪŋgar, xaɪ ǰəgdəni.

勝手に 勝手に 来た 道から、消えて行った、 何だ、火は。

з̌эгдэ-дээ кэвэ, хаi-даа кэвэ, чупал бүүктү ходахан. вот дабдахан.

ǰəgdə-dəə kəwə, xaɪ-daa kəwə, čʊpal buuktu xodaxan. vot dabdaxan.

火も 無く、 何も 無く、すっかり 消えてしまって 終わった。ほうら 勝った。

дабдаiнiва дабдахан, и пуњар обратно з̌из̌үхэн.

dabdaɪnɪwa dabdaxan, i pʊňar obratno ǰiǰuxən.

勝った、 勝った、 そして 雪煙を上げて 来た方向へ 戻った。

вот. вот њавз̌ака. гээ тii баа нiiнi пиктэни, сиүнӈи пиктэ.

vot. vot ňawǰaka. gəə tɪɪ baa nɪɪnɪ piktəni, siunŋi piktə.

ほうれ、ほれ 若者は。 さあ、そのようだ、天の 人の 子供は、太陽の 子供は。

сиүнӈи пиктэз̌ини, хаматаамба-даа чупал саарiiнi. хаi-даа угдамбанi～,

siunŋi piktəǰini, xamataamba-daa čʊpal saarɪɪnɪ. xaɪ-daa ʊgdambanɪ～,

太陽の 子供でなら、どんな事だって 全て 知っている。どんな 言い伝えも、

хаматтанi-даа тээлүӈгүвэ чупал саарii, элдэӈгэз̌и тii балдахан.

xamattanɪ-daa təəluŋguwə čʊpal saarɪɪ, əldəŋgəǰi tɪɪ baldaxan.

どんな 伝説だって、全て 知っている、不可思議に そのように 生まれついた。

гээ тii гүрсэл тii бичити.

gəə tɪɪ gursəl tɪɪ bičiti.

さあ その 者達は そうして 暮らしていた。

амiнi-даа сагданз̌ухан, энини-дээ сагданз̌ухан.

amɪnɪ-daa sagdanǰʊxan, ənini-dəə sagdanǰʊxan.

父親も 年老いた、 母親も 年老いた。

вот таки и были, гээ и тii балдумаарi-дээ үлээн бичити.

vot taki i byli, gəə i tɪɪ baldʊmaarɪ-dəə uləən bičiti.

ほうれ そんな風に いた、 さあ、で、 そうして 暮らしていたが 良く 暮らしていた。

хагдунi-даа бирүүвэ, бирүүни дааji, дааji бирүү очiнi.

xagdʊnɪ-daa biruuwə, biruuni daajɪ, daajɪ biruu očɪnɪ.

家も 村を、 村は 大きい、大きな 村と なった。

нii гасан, тiс дааji. наамаji этэвү нii пааз̌i бии, тii бирүүдү.

nɪɪ gasan, tɪs daajɪ. naamajɪ ətəwu nɪɪ paaǰɪ bii, tɪɪ biruudu.

人の 村は、 すごく 大きい。良く 見張っている 人が 特別に いる、その 村には。

этэвүри гүрсэл. хаматаанi кэвэ тiду.

ətəwuri gursəl. xamataanɪ kəwə tɪdʊ.

見張りの 人々が。 何だって 無いことがあろうか、 そこには。

хаматаа маiман кэвэ～, хаматаа нii кэвэ,

xamataa maɪman kəwə～, xamataa nɪɪ kəwə,

どんな 船だって 無いことか、どんな 人だって いないことがあろうか、

тiс ларгii бичити. гээ тii бичини, jэлэ,

tɪs largɪɪ bičiti. gəə tɪɪ bičini, jələ,

すごく すばらしかった。さあ そうして いた、 ここまで、

хаijаара наанi jэлэ балдаханi бичини, элээ.

xaɪjaara naanɪ jələ baldaxanɪ bičini, ələə.

ウルチャの人は そこまで、暮らしていたの だった、そこまで。

наанi үисии үгдими-ла тоокпачiханi сиүмбээни,

naanɪ uisii ugdimi-la tookpačɪxanɪ siumbəəni,

彼は 上へ 上った、 太陽の方へ、

тii ээктэ үгдими-дээ асi асi, гэсэ тоокпачiхан.

tɪɪ əəktə ugdimi-dəə asɪ asɪ, gəsə tookpačɪxan.

そうして 女を 得たが、 妻、妻と ともに 上った。

тii пиктэ эси асiз̌уji бакаханi. бакахан-нуу бакаханi-нуу,

tɪɪ piktə əsi asɪǰʊjɪ bakaxanɪ. bakaxan-nʊʊ bakaxanɪ-nʊʊ,

その 子供は 今や 自分の妻を 得た。 得たんだか、 どうしたんだか、

хаалi-даа бакаханi. гээ тутараа, тii бимээри-дээ вэндиини,

xaalɪ-daa bakaxanɪ. gəə tʊtaraa, tɪɪ biməəri-dəə wəndiini,

いつだかに 得た。 さあ それから、そうして 暮らしていて 言う、

амiнi вэндиини,''бии-дээ сагданз̌уха～н, эњээ-дээ сагданз̌ухан.

amɪnɪ wəndiini, ''bii-dəə sagdanǰʊxa～n, əňəə-dəə sagdanǰʊxan.

父親が 言う、 「私も 年老いた、 母さんも 年老いた。

тii гүрсэлбэ, тiмана инэӈз̌и, мээпи сиӈгэрэхэн гүрсэлбэ

tɪɪ gursəlbə, tɪmana inəŋǰi, məəpi siŋgərəxən gursəlbə

あの 者たちを、明日の 昼から、自分を 苦しめた 者たちを、

эксэлбэ наа эз̌эмбэни, вааӈдамi дауксу'' вэндиини.

əksəlbə naa əǰəmbəni, waaŋdamɪ daʊksʊ'' wəndiini.

女たちを、 土地の 主人を、 殺しに 渡って行け、」と 言う。

тii бирүүбээни, маӈгу, баз̌iа калтааз̌iла.

tɪɪ biruubəəni, maŋgʊ, baǰɪa kaltaaǰɪla.

あの 村の方へ、 大河の、向こう岸の 側に。

тутараа тii хэсэни дахурма даухан, тii, тii њавз̌ака-даа даухан.

tʊtaraa tɪɪ xəsəni daxʊrma daʊxan, tɪɪ, tɪɪ ňawǰaka-daa daʊxan.

それから その 言葉の とおりに 渡った、そうして、その 若者は 渡った。

тii њавз̌ака даухан осiнi, мэргэн таiз̌уiнi-гүни хаi.

tɪɪ ňawǰaka daʊxan osɪnɪ, mərgən taɪǰʊɪnɪ-guni xaɪ.

その 若者は 渡った なら、 英雄の 振る舞いであるのだ、さあ。

вот как они были. тii бичити,

vot kak oni byli. tɪɪ bičiti,

ほうれ そんな風に 彼らは 暮らした、そのよう だった、

ларгии, ларгии нii бичити.

largii, largii nɪɪ bičiti.

すばらしく、 すばらしく 人は 暮らした。

тiс үлээнз̌и～, тiс ларгiнз̌i～, тiс баjанз̌и, тiс үлээнз̌и балдахати.

tɪs uləənǰi～, tɪs largɪnǰɪ～, tɪs bajanǰi, tɪs uləənǰi baldaxati.

すごく 良く、 すごく すばらしく、すごく 豊かに、すごく 良く 暮らした。

хаi-даа хэтээсини бичити наатi. вот эи нiӈмаа, эи нiӈмаа jэлэ бии.

xaɪ-daa xətəəsini bičiti naatɪ. vot əi nɪŋmaa, əi nɪŋmaa jələ bii.

何者も 叶わないの だった、彼らには。ほうれ この 民話は、 この 話は ここまでだ。

точно, всё. элээ, jэлэ бии. элээ.

tochno, vse. ələə, jələ bii. ələə.

間違いなく、終わり。それまで、ここまでだ。それまで。