民話資料

балдijан, өмөн бэjэ, гэлбинин эӈүн, эӈүн, ӈии-хэ бичэн-е～,

baldɪjan, ɵmɵn bəjə, gəlbinin əŋun, əŋun, ŋii-xə bičən-e～,

生まれた、一人の 人、 その名は、それは、それは、誰だかだった、

гэлбэнин омӈоча бисим тии. эмэсэни, эмэсэни, эмүкчэккэн,

gəlbənin omŋoča bisim tii. əməsəni, əməsəni, əmukčəkkən,

名前は 忘れて しまった、そう。 ウムスニ、ウムスニだ、一人者だから、

по томү что нуӈан эмүкчэккэн эсин сааjа

po tomu chto nʊŋan əmukčəkkən əsin saaja

なぜならば 彼は 一人者だから、 知らない、

амiнман, энинмэн з̌эпчэл биз̌эн, амба,

amɪnman, əninmən ǰəpčəl biǰən, amba,

父親も 母親も、 食べてしまったん だろう、 魔物が、

биз̌эмди～н саача, саача, эмүкчэн биз̌эjилэj,

biǰəmdi～n saača, saača, əmukčən biǰəjiləj,

暮らしていて、 知った、知った、一人で 暮らしている時に、

з̌эмүгди ооча, сэктэj хэjгидээлин гэлэктиjэн, еехун-да аачiн з̌эпүүви,

ǰəmugdi ooča, səktəj xəjgidəəlin gələktijən, eexʊn-da aačɪn ǰəpuuwi,

空腹に なった、自分の布団の 下に沿って 探すけれども、何も ない、食べ物は、

энинин нээӈкин бичэн сэктэ хэjгидээлини～ үлэккээ～лбэн олоккаалбан,

əninin nəəŋkin bičən səktə xəjgidəəlini～ uləkkəə～lbən olokkaalban,

母が 置いたの だったが、布団の 下に沿って（探すが）、 肉も、 魚も、

аачiн з̌эмүгди, эси-гдэ, ''оон нихэз̌эм эси, ӈэнэктэ бии.

aačɪn ǰəmugdi, əsi-gdə, ''oon nixəǰəm əsi, ŋənəktə bii.

ない、 食べ物は、今、 「どう したらよいのだろう、今、 行こう、オレは。

з̌эмү.'' эси-гдэ jүүjэн, jүүjэн талi～ геехуктаjан, геехуктаjан,

ǰəmu.'' əsi-gdə juujən, juujən talɪ～ geexʊktajan, geexʊktajan,

お腹が空いた。」 今 家の外へ出た、出た、 そこを 歩きまわった、たくさん歩いた、

еехун-да эсин ичэввэ, еехун-да эсин ичэввэ.

eexʊn-da əsin ičəwwə, eexʊn-da əsin ičəwwə.

何も 見あたらない、 何も見あたらない。

тихэм-дихэн талi～ чааскi ӈэнэjэн, эхинин бичэ

tixəm-dixən talɪ～ čaaskɪ ŋənəjən, əxinin bičə

それから そこを通って 向こうへ 行った、 姉が いたが、

таj-да эсин сааjа нуӈан, таj эхинин гүнэн,

taj-da əsin saaja nʊŋan, taj əxinin gunən,

彼女のことも 知らなかった、 彼は。 その 姉は 言う、

''эли еева гэлэктис～'' гүнэн.

''əli eewa gələktis～'' gunən.

「ここで 何を 探しているのか、」と 言う。

''бии дiлтiхiн хүлми ичэчими～ тээ～ талi

''bii dɪltɪxɪn xulmi ičəčimi～ təə～ talɪ

「私が 頭の向いた方へ 歩き回ると、見ていると、ほうら 向こうには

ээнмэ эгди бэjүккээсэл ееккаал-да чупал биси,'' гүнэн.

əənmə əgdi bəjukkəəsəl eekkaal-da čʊpal bisi,'' gunən.

とても たくさん ヘラジカでも 何でも 全て いる、」と 言う。

''таjкахаанма-да вааjаа～н-да эмэвгимчэс еева з̌эбз̌эп

''tajkaxaanma-da waajaa～n-da əməwgimčəs eewa ǰəbǰəp

「ほうれそれを 獲ってから 持って来ればよかったのに、何を 私たちは食べよう、

з̌эбз̌эп, оодан.'' ''маӈга бэjэ бисим,'' гүннэхэн,

ǰəbǰəp, oodan.'' ''maŋga bəjə bisim,'' gunnəxən,

食べる事に なろう。」 「強い 人間 である、私は、」と 言いながら、

''элэ гааjа эӈүнэн-ӈү, вааjан-ӈу.'' таiӈi вааjа～н,

''ələ gaaja əŋunən-ŋu, waajan-ŋʊ.'' taɪŋɪ waaja～n,

「もう 長いこと やっていることか、 獲っていることか。」そのヘラジカを 獲った、

з̌эбз̌эjидүн, хүглэз̌иjэн еехун нуӈандун,

ǰəbǰəjidun, xugləǰijən eexʊn nʊŋandʊn,

それが草を食べている間に。そうして寝ているのか、何か、彼は、

з̌эппэн аасiӈгijан, еехун надо,

ǰəppən aasɪŋgɪjan, eexʊn nado,

食べた、 再び横になった、 いったい何が 必要だろうか、

биттэ-гэчин дэӈсиjэн что ли,

bittə-gəčin dəŋsijən chto li,

私たちのように 働いただろうか、

хаваiлан эси-гдэ, биз̌эн таду тихэм-дихэн, буғаi-да тихэм...

xawaɪlan əsi-gdə, biǰən tadʊ tixəm-dixən, bʊɣaɪ-da tixəm...

今 いただろう、そこに、 それから、

ӈэнэjэн талi～ ӈэнэjэн, бэjүлбэ гэлэктинэми, еема-ха уз̌аван бахача-ву,

ŋənəjən talɪ～ ŋənəjən, bəjulbə gələktinəmi, eema-xa ʊǰawan baxača-wʊ,

行く、 そこを、行った、 獣を 求めて行くと、何かしら 道を 見つけた、

тииски аасiннiхiн бэгдиj-дэ ӈаалаj эсин iсса.

tiiski aasɪnnɪxɪn bəgdij-də ŋaalaj əsin ɪssa.

それは 横になってみたら その自分の足も 自分の手も 届かないくらい広かった。

тихэн, үлгүмээjэн эхинтихин эмэjгиjэн, ''эхи-jэ～,'' гүнэн,

tixən, ulguməəjən əxintixin əməjgijən, ''əxi-jə～,'' gunən,

それから 訊いた、 姉へ、 姉の所へ戻って来た、「姉さん、」と 言う、

''таj еема уз̌анiн,'' эхинин гүнэн, ''эхэл тавijаjа, эхэл тавijаjа,

''taj eema ʊǰanɪn,'' əxinin gunən, ''əxəl tawɪjaja, əxəl tawɪjaja,

「あれは 誰の 道なのか、」と（言うと）、姉は 言う、 「触るな、 手を出すな、

''таj амбан биттэ амiнмат энинмэт з̌эпчэ амбан,''

''taj amban bittə amɪnmat əninmət ǰəpčə amban,''

あれは 魔物だ、私らの 父さんと 母さんを 食った 魔物だ、」と

гүнэн, ''таjва эхэл тавijаjа, лучше сии туксахал.''

gunən, ''tajwa əxəl tawɪjaja, luchshe sii tʊksaxal.''

言う、 「あれを 触るな、 むしろ お前は 逃げたほうがよい。」

''атам, туксаана,'' гээ эси-гдэ, ӈээлэмү～

''atam, tʊksaana,'' gəə əsi-gdə, ŋəələmu～

「オレは 逃げないよ、」と（言う）。さあ 今 恐ろしや、

тiманнан-ӈу, оохiн-ӈу, эмэjэн,

tɪmannan-ŋʊ, ooxɪn-ŋʊ, əməjən,

次の日だか、 いつだか、 やって来る、

''але～ко～ме～ а～ле～ко～ме～ але～ко～мэскооjандо～о-гда～

''ale～ko～me～ a～le～ko～me～ ale～ko～məskoojando～o-gda～

「アレ～コ～メ～、アレ～コ～メ～、アレ～コ～ムスコーヤンド～、

''але～ко～ме～ але～ко～ме～ але～ко～мэскооjандо～о-гдал,''

ale～ko～me～ ale～ko～me～ ale～ko～məskoojando～o-gdal,''

アレ～コ～メ～、アレ～コ～メ～、アレ～コ～ムスコーヤンド～、」と、

эмэjэн амбаха, таj, ''ан, доогдалi э～ аjанiн гэлбинин,''

əməjən ambaxa, taj, ''an, doogdalɪ ə～ ajanɪn gəlbinin,''

やって来た、大きな魔物が、そいつは、「間に合ったか、 その良い 名を（聞いたぞ）、」と、

эси-гдэ эмэjэн, ''гээ, ееча, таj куӈахакан,''

əsi-gdə əməjən, ''gəə, eeča, taj kʊŋaxakan,''

今 やって来た、「さあ、どこへ（行ったんだ）、あの 子供は、」と（魔物は言う）。

таj куӈахакан iлча, jүүjэн, ''еема минэвэ з̌эмнэчэс-и.''

taj kʊŋaxakan ɪlča, juujən, ''eema minəwə ǰəmnəčəs-i.''

その 少年は 立った、家の外へ出た、「何だ、僕を 食べにやって来たのか。」

''з̌эмнэчэв,

''ǰəmnəčəw,

「ああワシは食べにやって来たのだ、

з̌үүл, з̌үүл иктэ сиглэдүн-дэ атас iсса,''

ǰuul, ǰuul iktə siglədun-də atas ɪssa,''

二本の、二本の 歯の 間にさえ 足りないほどに（小さいなあ、お前は）。」

таj куӈахан гүнэн, ''куӈахан бэjэ, үлэнин масi биз̌эн.

taj kʊŋaxan gunən, ''kʊŋaxan bəjə, ulənin masɪ biǰən.

その 少年は 言う、 「子供の 者の、肉だって 強い だろう。

пока не бүдем эвиjэ, минэвэ атас з̌эппэ.''

poka ne budem əwijə, minəwə atas ǰəppə.''

まだ 食うわけにはいかないぞ、 僕を まだお前は食べるわけにはいかないぞ。」

''еехун, сии эj диккээнин, бии эj дихээнин.''

''eexʊn, sii əj dikkəənin, bii əj dixəənin.''

「何、 おまえは そんなに 小さいのに、 オレは こんなに デカいんだぞ。」

адi дiлiлкан-ӈу, дiлiнiн эгди,

adɪ dɪlɪlkan-ŋʊ, dɪlɪnɪn əgdi,

そいつは いくつ頭があるのだろうか、そいつの頭は 多い、

њүӈүнз̌и дiлiлкан, эӈүн, змея, оттуда выходит амбан.

ňuŋunǰi dɪlɪlkan, əŋun, zmeja, ottuda vykhodit amban.

六つの 頭を持っている、あれだ、ヘビだ、そこから 出てきた、魔物だ。

человека, э～j эси-гдэ а～j ма～ленький человек, биттэӈи что,

cheloveka, ə～j əsi-gdə a～j ma～len'kij chelovek, bittəŋi chto,

（対するは）人間だ、この、 今 小さ～な 人間、 我ら人間とが、

эси начинают күсилчэ, күсиjэ, күсиjэ, күсиjэ, күсиjэ,

əsi nachinajut kusilčə, kusijə, kusijə, kusijə, kusijə,

今 戦い始めた、 戦う、 戦う、 戦う、 戦う、

тихэм-дихэ～н биттэ эӈүнӈит, начинает эӈүнэн, үстаёт,

tixəm-dixə～n bittə əŋunŋit, nachinaet əŋunən, ustajot,

そうしてから 我らが あれ（少年）は、 どうなりはじめた、 疲れてきた、

не может үставать, потому что у него, безсмертяный, эӈүн, эjгэнин,

ne mozhet ustawat', potomu chto u nego, bezsmertjanyj, əŋun, əjgənin,

（魔物は）疲れるはずもない、 なぜなら そいつは、不死身だからだ、それ、体が。

вот там это, как его, кряковый утка, а там кряковый утка,

vot tam eto, kak ego, krjakovyj utka, a tam krjakovyj utka,

ほうれ そこに この、ほら何と言ったっけ、マガモ、 そこに マガモが、

өмөн умукта, он улетит, таj умуктава уронит,

ɵmɵn ʊmokta, on uletit, taj ʊmoktawa uronit,

一個の 卵を、 その鳥は 飛び去ったが、その 卵を 落としていった、

гээ, эси-гдэ, а потом гүнэн, таj амбан, нэкчичэн

gəə, əsi-gdə, a potom gunən, taj amban, nəkčičən

さあ、 今 それから 言う、 その 魔物は、監禁していた、

өмөн девка красивый. маленькава принёс,

ɵmɵn devka krasivyj. malen'kawa prinjos,

一人の 女の子を、美しい。 小さい娘だったのを ひっさらってきた、

и спрятал, и она расла, она-то чүствала.

i sprjatal, i ona rasla, ona-to chustvala.

で、隠していた、 彼女は 成長し、 彼女は 感じ取った、

эмэчэ, эмэчэ, ичэччэн, нуӈан, биттэ бэjэӈит үгдэхэлэллэн.

əməčə, əməčə, ičəččən, nʊŋan, bittə bəjəŋit ugdəxələllən.

やって来た、（少年が）来た、と。見た、 彼、 我ら 人間の仲間が 弱ってきている。

таj эӈүнмэ, шёлковой платоккi эӈүнтихи, амуртiхi вынёс,

taj əŋunmə, sholkovoj platokkɪ əŋuntixi, amurtɪxɪ vynjos,

その あれ（卵）を、絹の ネッカチーフに （包んで）あそこへ、大河へ 持ち出した、

раз вытряхнүл.

raz vytrjakhnul.

今 振り落とした。

тадуккаj, тадуккаj, өмөн, щука, свистил,

tadʊkkaj, tadʊkkaj, ɵmɵn, shshuka, svistil,

それから、それから、 一匹の カワカマスだかが、ぜーぜーと呼吸した、

говорит, ''дай,'' говорит, ''принеси, эмүвкэл, таjва,

govorit, ''daj,'' govorit, ''prinesi, əmuwkəl, tajwa,

言った（少年は）、「くれ、」と 言う、 「持って来い、持って来い、それを、

нуӈан эjгэнмэн умуктава, эмүвкэл, и,

nʊŋan əjgənmən ʊmoktawa, əmuwkəl, i,

彼の体を、魂である 卵を、 持って来い、 で、

таjва эсихис эмүввэ бии-дэ атам биси. еехунхан-да атан биси.

tajwa əsixis əmuwwə bii-də atam bisi. eexʊnxan-da atan bisi.

それを 持って来なければ、 私も いられなくなる。どんな豪の者も いなくなる。

эj түүj оjодун, бүү атавун биси, чоп з̌эбз̌эн мүнэвэ.''

əj tuuj ojodʊn, buu atawʊn bisi, čop ǰəbǰən munəwə.''

この 地面の 上、 我々は いなくなる、 すっかり、食べてしまうだろう、我らを。」

таjва, доосiнча, таду бисин. тихэм-дихэн эмүвгичэ, таj куӈаханма,

tajwa, doosɪnča, tadʊ bisin. tixəm-dixən əmuwgičə, taj kʊŋaxanma,

それを、 聞いた、 そこに いる。 それから 持って来た、 その 少年を、

еехунма-ха хэлбүчэн-ӈү үғү буғадуккаj еева, з̌эпкитпэ, эӈүнмэ,

eexʊnma-xa xəlbučən-ŋu uɣu bʊɣadʊkkaj eewa, ǰəpkitpə, əŋunmə,

何を 持って来たんだか、上の 世界から 何を、 食べ物か、何か、

еехун, безсмерченный эӈүн, мүүвэ, таjва умувкаанан, з̌эпүвкээнэн,

eexʊn, bezsmerchennyj əŋun, muuwə, tajwa ʊmʊwkaanan, ǰəpuwkəənən,

何か、 不死身の あれを、 水を、 それを 飲ませる、 食べさせる、

ееккалз̌i чупал, еез̌i-да чупал мазеjан нуӈанман ниилиjэн,

eekkalǰɪ čʊpal, eeǰɪ-da čʊpal mazejan nʊŋanman niilijən,

何やかやで すっかり、あれやこれやを すっかり全部 塗る、 彼の体に 塗る、

чтобы күсүн оjгiдан, гэ, тихэм-дихэн, опять њаан-дахан күсилигиjэ,

chtoby kusun ojgɪdan, gə, tixəm-dixən, opjat' ňaan-daxan kusiligijə,

彼が力強く 再びなるように、さあ、そうしてから、 再び、 再び 戦い始めた、

күсилигиjэ, тихэм-дихэн, таj-а эӈүн, куӈахан..., таj-а эӈүхэ,

kusiligijə, tixəm-dixən, taj-a əŋun, kʊŋaxan..., taj-a əŋuxə,

また戦った、 そうしてから、 その あの、 少年の、 その あの大きなあの、

щукаха, эмэjгичэ, умуктава газ̌ijан, амӈадуj.

shshukaxa, əməjgičə, ʊmoktawa gaǰɪjan, amŋadʊj.

カワカマスの所へ 戻った、 卵を 持って来る、口にくわえて。

таjва, таj асi түjгэнз̌и з̌аваjан, тихэн таj,

tajwa, taj asɪ tujgənǰi ǰawajan, tixən taj,

それを、その 女は すばやく つかんだ、それから その、

таj биттэ бэjэӈит куӈахантiхi бүүjэн, бүүjэн, тихэн гүнэн,

taj bittə bəjəŋit kʊŋaxantɪxɪ buujən, buujən, tixən gunən,

その 我らが 人間の者、 少年に あげた、 あげた、 それから 言う、

''еехунма дабдачiiсi～,'' гүнэн, ''бии ичэчимэ, эjвэ ичэвкэхэл,'' гүнэн,

''eexʊnma dabdačɪɪsɪ～,'' gunən, ''bii ičəčimə, əjwə ičəwkəxəl,'' gunən,

「何を 怒っているのか、」と 言う、「オレが 見てやる、それを 見せろ、」と 言う、

нуӈантiхiн, ''ичэвкэхэл.'' тихэн тес сиӈгиjэми ваадан.

nʊŋantɪxɪn, ''ičəwkəxəl.'' tixən tes siŋgijəmi waadan.

彼に、 「見せろ、」と。 それから ひどく 苦しめて 彼が殺すために。

''бии асив бисин, бии аз̌аавi, асi бэjэвэ ваамi аз̌аавi.''

''bii asiw bisin, bii aǰaawɪ, asɪ bəjəwə waamɪ aǰaawɪ.''

「私の 妻だ。 私にとっては タブーだ、女性を 殺すことは タブーだ。」

''аjа, эсилэ-хэ, асi-да бэjэ бэjэвэ вааjан,

''aja, əsilə-xə, asɪ-da bəjə bəjəwə waajan,

「いい、今やもう同じだ、 女の 人だって 夫を 殺す、

нijавi-да бэjэ бэjэвэ вааjан,'' ии тэӈ бисин

nɪjawɪ-da bəjə bəjəwə waajan,'' ii təŋ bisin

男の 人も 妻を 殺す、」 そうだ、 正しい、

гэ, эси-гдэ, таj-а куӈахан, гүнэн, ''о～j, ичэхэ～л,'' гүнэн,

gə, əsi-gdə, taj-a kʊŋaxan, gunən, ''o～j, ičəxə～l,'' gunən,

さあ、今 その 少年は 言う、 「おい、 見ろ、」と 言う、

''эjвэ, о～j'' ичэjэн, ичэjэн, соӈолча, ''хэ～j бүүjгихэ～л,'' гүнэн,

''əjwə, o～j'' ičəjən, ičəjən, soŋolča, ''xə～j buujgixə～l,'' gunən,

「これを、おい、」見る、 見た、 泣き出した、 「ああ、返してくれ、」と 言う、

''пожалуйста. миндү бүүjгихэл. бии хунааз̌iбi синдү бүүз̌эв.''

''pozhalujsta. mindu buujgixəl. bii xʊnaaǰɪbɪ sindu buuǰəw.''

「どうか。 私に 返してくれ。 私の 娘を お前に やるから。

хунааз̌iн таду. хунааз̌iн гүнэн, ''эхэл бүүjгиjэ, ваахал,

xʊnaaǰɪn tadʊ. xʊnaaǰɪn gunən, ''əxəl buujgijə, waaxal,

娘は そこにいる。娘は 言う、 「返さないで、 殺して、

сиӈгиjэнз̌и ваахал,'' таjва умуктава эӈүнчэн,

siŋgijənǰi waaxal,'' tajwa ʊmoktawa əŋunčən,

苦しめて 殺して、」と。その 卵を どうした、

чапчачатiн тадуккаj өмөн њаjамijан,

čapčačatɪn tadʊkkaj ɵmɵn ňajamɪjan,

壊した、 そこから 一羽、 忍び足で歩き出た、

утёнька мальнкай. таду биси ооча, таjва, бэгдивэн хэгдэлихитин,

utjon'ka mal'nkaj. tadʊ bisi ooča, tajwa, bəgdiwən xəgdəlixitin,

カモ、 小さなカモ。そこに いる、 出て来た、それを その足を ひきちぎったらば、

таj бэjэхэ, бэгдин хэгдэjкинэн, аасiхан хэгдэлихитин, таj бэjэхэ,

taj bəjəxə, bəgdin xəgdəjkinən, aasɪxan xəgdəlixitin, taj bəjəxə,

その 大きな奴の、 足も ひきちぎれた、 ひきちぎった、その 大きな奴の、

ӈаалан хэгдэjкинэн, гээ тии сиӈгиjэнз̌и ваачатiн, тэз̌э, ееву оо,

ŋaalan xəgdəjkinən, gəə tii siŋgijənǰi waačatɪn, təǰə, eewʊ oo,

その腕も ひきちぎれた、 さあ そうして 苦しめて 殺した、 本当の話だか、何だか、

таj эвэӈки тээлүӈнин, еелi саас-i,

taj əwəŋki təəluŋnin, eelɪ saas-ɪ,

これは エウェンキーの 話だ、 どこから 知ることができようか、

тэз̌эгдэвэ, алахiччава, аачiлба-гда алахiччава.

təǰəgdəwə, alaxɪččawa, aačɪlba-gda alaxɪččawa.

本当のことか、 嘘かを、 無いことなのか、 嘘なのかを。