ホーム » 民話一覧 » 3-08 Паннаяӄын вагыргын Japanese / English
3-08 Паннаяӄын вагыргын Nikolaj Tokeさんによる Chukchiの民話 出典
3-08 Паннаяӄын вагыргын
Тэленъеп миӈкыри ганымытвален ынпыначгыӄай Паннаяӄ. Ынинэт-ым гатваленат ыннэн ӈээкык ынкъам экык, эвыр ынин ӈэвъэн. Ытлён ӄонпы нъытвыльэтӄин амынан, наӄам колё мэмыл нэнанмыткоӄэн. Ӄынвэр ӄол итгъи лёнрагта итгъи. Э’ми яральа а’тчак налвавын. Колё тэӈэйылӄэткэ гэнъэтлинэт пэгчиӈэ яральыт. Наӄам Паннаяӄын кукилгын гырголягты вальын. Ӄытлыги ӄоймарочыӈкы гаӈавтынлен Паннаяӄ. Ӈэнри нырагтыӄэн, мэмылёйыръыт ӈэнри нэнанрагтатӄэнат. Чама колё ынкы мэмыл нэнанмыткоӄэн. Наӄам-ым яральэн лылет гачелгыръоленат тэргыръок. Чама эмэйылӄэткитэ чама колё лылет гэгылгытвылинэт. Наӄам Паннаяӄэн мэмылтэ, эммыкэ тымыткойвыёттэ, тамайӈиӈык рыпэт гимӈытэтръулинэт, чама ӄутти гэвичгытэтлинэт энвэнӈыкитэ. Колё наӄам ынинэт авынъяральыт нылгигытъэтӄинэт: тэӈуйӈэ этэйӈэткэ, нэнэнэт ынинэт гытъэ нытэргыръоӄэнат. Ӄынвэр-ым ӄол итгъи Паннаяӄ рагтыгъэ, наӄам лёӈэнанрагтата итгъи мэмыля, амӄачгыпо пыкиргъи. Э’рыкут ӈэвъэнэ ягнанэн, эвын ынӄэн ӄытлыги тэӈуйӈэ эгынникуйыръыкэ. Ытръэч ӈэвъэнэ ивнин: ―Колё а’мын мытив тэленъеп гэвъигыт. Тэӈэйылӄэткэ ӄонпы нытваморэ, наӄам нэнэнэт гытъэ ӄонпы нытэргыръоӄэнат чама гыныкы гылёта. Вэлер-ым пыкиргъи, эӄылпэ мынрагтымык. Кынмал рагтыгъат. Ярак пыкиргъэт. Э’рыкут нэнэнэтэ колё танӈавэты напэнрыгъан Паннаяӄ. Иквъэт: ―Рэӄулымӈэ атэӄай пыкиргъи. Ынӈатал-ым мытраӄамэтвагъа. Паннаяӄына э’рывэн ӈан танӈавэты нинэгитэӄинэт ынинэт кымиӈыт. Гэлгиӄупӄэтлинэт. Ӈэвъэнэ ивнин Паннаяӄ: ―А’мын вынэ э’тки ӄыпаагэ ы’твыльэтык. Ӄынвэр-ым аӈӄак рэвъигъэ, чама э’тки колё пагчеӈгыргэгыт. Энмэч ӈутку вай кынмал мынпэчгарэрыткоркын, чама э’тки нэнэнэт ӄонпы гытъэ тэргыръоркыт. Паннаяӄына ӈэвъэн ивнин: ―Вынэ гым ӄонпы лыгэн гынонаӈӄак нытвайгым, нэнэнэт амранӄамэтвавӈа ынкъам чама гыт, ӄун лыгэн-ым кынмал эмрэтэӈычьэнӈэ. Ӈэвъэнэ ивнин: ―Колё а’мын вынэ ӄывалёмыркын. Ынан вай мырготкоӄая мынӄамэтваркын, энмэч эргатык кынмал вай мынмыргонтамык. Ӄынвэр мытраӈэнӄымчаквъа, пытӄылымӈэ а’ӄаляйвыӈ вай мытрэнъэлгъэ. Паннаяӄ ы’ръэ ныпыннытваӄэн. Нывэнвыӈавтыӈытваӄэн ӄытлыги вай элвэк. Ынӄо нэмэ Паннаяӄына ӈэвъэн ивнин: ―Вынэ эвын лыгэн гым тръытвыльэтыркын, ӄэлюӄ нэнэнэт ныӄупӄывъинэт. Ӄытлыги вай яральын турӈэвъэн нылгэгаймычьытваӄэн ытръэттэгын. Вэнлыги нэмэ Паннаяӄ авынръотавтагнык элкысӄиквъи. Ытльата ивнинэт ӈээкык ынкъам экык: ―Китаӄун мынвинвыгитэсӄивын, наӄам иа’м эӄупӄэткыльин ытлён, наӄам мури мытылгиӄупӄэнмык. Нывинвыгитэӄин ӈанӄэн. Лыгэн гынонэты нылеӄин, тыляма ныгынниӈӈыттыӄин. Колё мэмыл нэнанмыткоӄэн. Наӄам-ым Паннаяӄ тэвыльыӄай. Ӄынвэрэвыр рочгэпы ӈылгылӄай нэльугъэн, нылгэныгытъав нынлынтоӄэн. Ӈылгылӄайгыпы нэчичевын. Ытльата ивнинэт нэнэнэт: ―А’мын ӈаан энмэч итык Паннаяӄ ынкы гэнымэвлин. Ӄынвэрэвыр Паннаяӄ гынниӈӈыттыплыткук ӈылгылӄайыгъет ныпкитчыӄивӄин. Ынӄо ытльата ивнинэт нэнэнэт: ―Ынӄэн-ым ӈаан амъатав гынникульэтгъи. Ынкэгйит ӈаан рагтакватгъэ, ӈылгылӄайыгъет. Ынӄо Паннаяӄ пыкиргъи турӈэвъэнык. Эвыӈӈогъэ: ―Ик, ик, Паннаӈав! Паннаӈав, нэмэ вай гымоӄаегым, тумгэӄэйигым, гэгынникуйгым. Ынӄор-ым тылвыӈирэргэри колё гинэйпэлинэт мэмыля. Рыпэт ӈэвъэн аммэмыленаванӈатыльатык тэӈэкыттэлеткыльин. Левыт гэлгитэтимкэт-лин. Ынӄор-ым нэмэ кыевкы Паннаяӄ ы’твыльэтгъи. Гэлгийӄунтэтлин гынонэты. Нэльугъэн ӈоонӄо ярайпы о’ралваӈӄачагты гъытвыльэтлин айвэкэнак. Ытльата ивнинэт нэнэнэт: ―Эӄылпэ моргынан ӈылгылӄай мынйъогъан. Ӈан-ым лыгиӄырыминъэ нылӄытгъэн. Паннаяӄ лыгийӄунтэтгъи. Ынӄо пыкиргъэт Паннаяӄына турӈэвъэнык ӈыроргарэ. Ивнинэт Паннаяӄына турӈэвъэнэ: ―Кыкэ миӈкэкинэтури ? Нивын: ―Вынэ вай лыгэчекыяакэнаморэ. А’тав нымгичильымури лыгэн. Наӄам ванэван Паннаяӄына нивнин турӈэвъэн: гымнинэт вай яральыт варкыт. Ынӄо Паннаяӄына турӈэвъэнэ ивнинэт: ― Колё лыгэн ӄыӄамэтвальатгытык. Иа’м рэӄу гэӄупӄэттури? Нивын: ―Миӈкыри ӄун тылянвын эммэйӈычьэтэ, тэлвэӄупӄэтэ-ым мытинмык. Паннаяӄына турӈэвъэнэ ивнинэт: ―Колё э’тки гым вэӈэлта амэмыленаванӈаткыльэгым чама лыгэн лывава; наӄам гымнин у’вэӄуч Паннаяӄ йъарат вэнъым аммэмылёльын, наӄам ымыӈ ытлён ӈирэӄ йъилгыт галягъат торыпкэртагнэпы. Колё рыпэт нычиӈкэвириӄинэт, нимйыръэтӄинэт нэнэнэт мэмылеты лылепык - амраӄамэтваӈа. Ытльата ӄол мэмыл рывэнӈынин лыгэӄылпэ. Лыгэнэвыр увигъэт, ынӄо колё гэръулинэт. Паннаяӄына турӈэвъэнэ ивнинэт: ―Колё а’мын э’тки гым мымле нэйыръэтгым. Йъарат вай левыт колё мымле. Вак тылвавыркын, ымыӈ а’ӄатъэраткоӈ. Аммыгмэмыля чама колё мытӄэ левыт рыпэт тыӄичгытрэтгъи. Паннаяӄына пэтыӈавъана ивнин: ―Вынэ виин ы’нымлюркынигыт чама люур ӄытъирэткуги, йъарат кытйылӄырочавыркын. ―Ок-ии, виин ы’нымлюркынигым гыт мэмыленаванӈанма. Ынкъам чама люур мэмылытъолӄая ӄимтиткутык, вэлер-ым гытолӄылӄая, э’тки ынӄэн йъарат ӄупӄэттык. Кытэ ынкы мылёма лыгэнэвыр ӄынӈырвэлятгъэ Паннаяӄын турӈэвъэн, чама гэлгиӄиилӄэтлин. Лыгэнэвыр гылыпайӈын пыгыпгыльэтыльын вилюк нэттъыгъэн. Лыгэнэвыр льулӄыл тылвыкымгытгъи танӈавэты. Ынӄор-ым лыгэнэвыр въигъи. Мэмылыткынык нанвакъовын, выквэпойгын найпатын мынгык ынкъам вивыр ымыӈ найпатын. Ынӄор-ым тэнуйгын найпатын, ӄынур нэтчыгъэн энанватыльын, танӈавэты ынӈин ӄытвигъи. Ынӄор-ым эӄылпэ эквэтгъэт ярагты, мэмылытъолтэ нимтинэт. Ымыльо ӈыроргарэ имтиткугъэт. Мэчыйӄунтэтгъэт киткит. Ынӄор-ым пирӄыгъэт, атчыгъат энмыгэӈкы. Ынӄор-ым энмыгэӈгыпы нъатчаӄэн пыкирыльын Паннаяӄ. Люур вай нэмэ ы’твыльын каврагъэ. Нэмэ колё галгэмэмылёльатлен. Пыкэтчыӄэвма ныӄулильэтӄин: ―Паннаӈав, Паннаӈав, нэмэ гэгынникуйгым, гэгынникуйгым. Ванэван нывалёмын, миӈкыри энмэч нывъэтваӄэн. Ӄынвэр ы’мӈычвынатыӈӈогъэ Паннаяӄ: ―Ок-ым ӈан йылгымэркычгыргын ынраӄ, авнаалёмка ваӈӈогъэ, ӄитпувъэт э’чгынрэ нъэлгъи, йъэлыги энанватыӈӈогъэ. Ытлён иа’м йъэлыги мэчичьу тэнӈэвыркын? Ытльата ынинэт кымиӈыт нинивӄинэт: ―Ӄыгитэ, мэчичьу йъэлыги ынӈин ивыркын, мури вай натаӈынчарэтвавмык. Ӄынвэр ӈыпэгъи ы’твэпы Паннаяӄ. Наӄам ныгитэӄин ӄутырык. Амтъымӈычвына тэвэнаӈ пиринин уткунэӈу. Нэнайъоскэвӄэн: ―Ок-ым ӈан авнаалёмка ваӈӈогъэ, йъэлыги энанватыркын танӈавэты, энмэч аягнака у’ваӄочегты. Ӄынвэр Паннаяӄына кытгынтыпэнрынэн, тэвэнаӈ гырголягты нинэнрыӄин, чама амтъымӈычвына нывамылкайготваӄэн рыпэт ытлён. Пыкиринэӈу э’ннэпы тэвэнаӈата кыплынэн, люур ымыльэты эчгэтатгъэ. Ынӄо тэгилигнин, эвын нычыӄӄин. Ынкават-ым Паннаяӄ тэргыръоӈӈогъэ: ―Ытлён вай гэрэӄигыт, иа’м гэвъийгыт ? Тэргыплыткок нинэгитэйвыӄин. Ӄынвэр люур йивиӄу рытчынин. Эӄылпэ тэвэнаӈ пиринин ынкъам пэчасӄэвнэн. Ы’твыӄаеты эквэтгъи. Нэльугъэн ы’твык вальын. Атчытвальыт энмыгэӈкы эӄылпэ рагтакватгъат. Ярак пыкирык эӄылпэ мэмылытъоля увильэтгъэт, ынӄо ӄамэтвагъат. Ивнинэт нэнэнэт ытльата: ―Ымыльо эръэт гынульыт ӄынумкэквыткы, ынкъам эвыр наранвэтгаватыӈӈотык, тэӈынӈэ авалёмка. Наӄам эвын Паннаяӄ, э’чгынрэвэн, морыкы рэетгъэ. Паннаяӄ колё аны мэмыля нытинэӈэӈыльэтӄин - ы’твыӄэй тэнйыръэннин. Ынӄор-ым эквэтгъи панэнъяральэты. Люур ы’твыльын каврагъэ. Ярак пыкэрыӈӈок нываӈэйпыӄэн: ―Ӈээккэйгот! Эккэйгот! Ӈэвъэнигот! Ик, эӄэлывэн вай аӈӄата гым ӄынвэр-ым ейвэчу гинэлгылин, тэвиминӈыльигым гынунык, эмринэнмэйӈэвӈэ пэчгарэрыльэгым торыкагты. Ӄывалёмыркынэтык, ыпавыльыторэ чама вай ӄамэтвальыторэ... Таӈванэван нывалёмынат. Ӄынвэр нэмэ анӈэнайпыгъэ Паннаяӄ: #NAME? Таӈамынан нинэйпэйвыӄинэт ы’твыткынгыпы мэмылтэ. Ынӄор-ым ярагты гинэривлетлин мэмыля. Инэривлетыплыткук чоттагнэты нинэнъылийвыӄинэт ӄынур лыгэн амрак. Ӄынвэр иквъи: ―Ик, эвыӈан торгынан ынӈин гэнтылин ӈоонӄэн ӈэвысӄэт! Ивнин ӈэвъэнэ: ―Ръэнут ынӈин гэнтылин моргынан, китаӄун ӄамытвыгын аны. Паннаяӄ гэлгичеӈыттэтлин: ―Оккоймэй! Мытив-ым вай гэвъитури. Аны вай таӈванэван гым мымаравык. Нэнанвэтгаватӄэнат кымиӈыт, таӈванэван ы’ночгъан. Ӄынвэр нэмэ анӈэнайпыгъэ: ―Ок нылгэнэнанъымӈычвынавторэ, иа’м очыткока варкынэтык, эгныпэ торгынан ӈоонкакэн ӈэвысӄэт ганмылен ? Нэмэ ӈэвысӄэтэ ивнин ытлён: ―Миӈкэкин ръэӈэвысӄэт моргынан мытынмыгъан ? ―Аны вай а’таквымнан, энмэч ыпавыльыморэ чама ӄамэтвальыморэ, энмэч эӄылпэ ӄывитык. Нэнэнэтэ нивын: ―А’мын вынэ чеӈэт мури итык игыт чинит таӈпэчыгэчеӈ мытынъэлмык. Пытӄылымӈэ майӈанӈэнайпыгъэ Паннаяӄ, лыгэкытгынтатгъэ ы’твэты. Лыгэнэвыр тэвэнаӈ пиринин, ынӄо нэмэ ярагты амкытгынта пыкитчыӄиквъи: ―Колё-ым ӈан мэркычгыргыторэ! Мэчичьу чинит кымиӈэ ынӈин нивыркынигым. Эвын лыгэн таӈымыльоторэ тынмыткоркынэтык, тэвэнаӈата тыркыпчевысӄэвыркынэтык. Эчги тэвэнаӈ рыгырголявнэн, нэпиричитын Паннаяӄ. Нылгэнтъылкамаграръовӄэн: ―Иик-кыкка, иик-кыкка ! Ӄынвэр нанмыгъан, нэпичгэймитын. Кымиӈын иквъи: ―Эвыӈан ынӄэн нинэрэльуӈигыт ? Ытльата ивнинэт: ―Аӈӄагты мынъэмэтын. Аӈӄагты нъэмэтын, ынӄор-ым нэнинтысӄивын. Ынӈин-ым гэплыткулин Паннаяӄын вагыргын.
3-08 Паннаяӄын вагыргын
Тэленъеп миӈкыри ганымытвален ынпыначгыӄай Паннаяӄ. Ынинэт-ым гатваленат ыннэн ӈээкык ынкъам экык, эвыр ынин ӈэвъэн. Ытлён ӄонпы нъытвыльэтӄин амынан, наӄам колё мэмыл нэнанмыткоӄэн. Ӄынвэр ӄол итгъи лёнрагта итгъи. Э’ми яральа а’тчак налвавын. Колё тэӈэйылӄэткэ гэнъэтлинэт пэгчиӈэ яральыт. Наӄам Паннаяӄын кукилгын гырголягты вальын. Ӄытлыги ӄоймарочыӈкы гаӈавтынлен Паннаяӄ. Ӈэнри нырагтыӄэн, мэмылёйыръыт ӈэнри нэнанрагтатӄэнат. Чама колё ынкы мэмыл нэнанмыткоӄэн. Наӄам-ым яральэн лылет гачелгыръоленат тэргыръок. Чама эмэйылӄэткитэ чама колё лылет гэгылгытвылинэт. Наӄам Паннаяӄэн мэмылтэ, эммыкэ тымыткойвыёттэ, тамайӈиӈык рыпэт гимӈытэтръулинэт, чама ӄутти гэвичгытэтлинэт энвэнӈыкитэ. Колё наӄам ынинэт авынъяральыт нылгигытъэтӄинэт: тэӈуйӈэ этэйӈэткэ, нэнэнэт ынинэт гытъэ нытэргыръоӄэнат. Ӄынвэр-ым ӄол итгъи Паннаяӄ рагтыгъэ, наӄам лёӈэнанрагтата итгъи мэмыля, амӄачгыпо пыкиргъи. Э’рыкут ӈэвъэнэ ягнанэн, эвын ынӄэн ӄытлыги тэӈуйӈэ эгынникуйыръыкэ. Ытръэч ӈэвъэнэ ивнин:
―Колё а’мын мытив тэленъеп гэвъигыт. Тэӈэйылӄэткэ ӄонпы нытваморэ, наӄам нэнэнэт гытъэ ӄонпы нытэргыръоӄэнат чама гыныкы гылёта. Вэлер-ым пыкиргъи, эӄылпэ мынрагтымык.
Кынмал рагтыгъат. Ярак пыкиргъэт. Э’рыкут нэнэнэтэ колё танӈавэты напэнрыгъан Паннаяӄ. Иквъэт:
―Рэӄулымӈэ атэӄай пыкиргъи. Ынӈатал-ым мытраӄамэтвагъа. Паннаяӄына э’рывэн ӈан танӈавэты нинэгитэӄинэт ынинэт кымиӈыт. Гэлгиӄупӄэтлинэт. Ӈэвъэнэ ивнин Паннаяӄ:
―А’мын вынэ э’тки ӄыпаагэ ы’твыльэтык. Ӄынвэр-ым аӈӄак рэвъигъэ, чама э’тки колё пагчеӈгыргэгыт. Энмэч ӈутку вай кынмал мынпэчгарэрыткоркын, чама э’тки нэнэнэт ӄонпы гытъэ тэргыръоркыт.
Паннаяӄына ӈэвъэн ивнин:
―Вынэ гым ӄонпы лыгэн гынонаӈӄак нытвайгым, нэнэнэт амранӄамэтвавӈа ынкъам чама гыт, ӄун лыгэн-ым кынмал эмрэтэӈычьэнӈэ.
Ӈэвъэнэ ивнин:
―Колё а’мын вынэ ӄывалёмыркын. Ынан вай мырготкоӄая мынӄамэтваркын, энмэч эргатык кынмал вай мынмыргонтамык. Ӄынвэр мытраӈэнӄымчаквъа, пытӄылымӈэ а’ӄаляйвыӈ вай мытрэнъэлгъэ.
Паннаяӄ ы’ръэ ныпыннытваӄэн. Нывэнвыӈавтыӈытваӄэн ӄытлыги вай элвэк. Ынӄо нэмэ Паннаяӄына ӈэвъэн ивнин:
―Вынэ эвын лыгэн гым тръытвыльэтыркын, ӄэлюӄ нэнэнэт ныӄупӄывъинэт.
Ӄытлыги вай яральын турӈэвъэн нылгэгаймычьытваӄэн ытръэттэгын. Вэнлыги нэмэ Паннаяӄ авынръотавтагнык элкысӄиквъи. Ытльата ивнинэт ӈээкык ынкъам экык:
―Китаӄун мынвинвыгитэсӄивын, наӄам иа’м эӄупӄэткыльин ытлён, наӄам мури мытылгиӄупӄэнмык.
Нывинвыгитэӄин ӈанӄэн. Лыгэн гынонэты нылеӄин, тыляма ныгынниӈӈыттыӄин. Колё мэмыл нэнанмыткоӄэн. Наӄам-ым Паннаяӄ тэвыльыӄай. Ӄынвэрэвыр рочгэпы ӈылгылӄай нэльугъэн, нылгэныгытъав нынлынтоӄэн. Ӈылгылӄайгыпы нэчичевын. Ытльата ивнинэт нэнэнэт:
―А’мын ӈаан энмэч итык Паннаяӄ ынкы гэнымэвлин.
Ӄынвэрэвыр Паннаяӄ гынниӈӈыттыплыткук ӈылгылӄайыгъет ныпкитчыӄивӄин. Ынӄо ытльата ивнинэт нэнэнэт:
―Ынӄэн-ым ӈаан амъатав гынникульэтгъи. Ынкэгйит ӈаан
рагтакватгъэ, ӈылгылӄайыгъет.
Ынӄо Паннаяӄ пыкиргъи турӈэвъэнык. Эвыӈӈогъэ:
―Ик, ик, Паннаӈав! Паннаӈав, нэмэ вай гымоӄаегым, тумгэӄэйигым, гэгынникуйгым.
Ынӄор-ым тылвыӈирэргэри колё гинэйпэлинэт мэмыля. Рыпэт ӈэвъэн аммэмыленаванӈатыльатык тэӈэкыттэлеткыльин. Левыт гэлгитэтимкэт-лин. Ынӄор-ым нэмэ кыевкы Паннаяӄ ы’твыльэтгъи. Гэлгийӄунтэтлин гынонэты. Нэльугъэн ӈоонӄо ярайпы о’ралваӈӄачагты гъытвыльэтлин айвэкэнак. Ытльата ивнинэт нэнэнэт:
―Эӄылпэ моргынан ӈылгылӄай мынйъогъан. Ӈан-ым лыгиӄырыминъэ нылӄытгъэн. Паннаяӄ лыгийӄунтэтгъи.
Ынӄо пыкиргъэт Паннаяӄына турӈэвъэнык ӈыроргарэ. Ивнинэт Паннаяӄына турӈэвъэнэ:
―Кыкэ миӈкэкинэтури ?
Нивын:
―Вынэ вай лыгэчекыяакэнаморэ. А’тав нымгичильымури лыгэн.
Наӄам ванэван Паннаяӄына нивнин турӈэвъэн: гымнинэт вай яральыт варкыт.
Ынӄо Паннаяӄына турӈэвъэнэ ивнинэт:
― Колё лыгэн ӄыӄамэтвальатгытык. Иа’м рэӄу гэӄупӄэттури?
Нивын:
―Миӈкыри ӄун тылянвын эммэйӈычьэтэ, тэлвэӄупӄэтэ-ым мытинмык.
Паннаяӄына турӈэвъэнэ ивнинэт:
―Колё э’тки гым вэӈэлта амэмыленаванӈаткыльэгым чама лыгэн лывава; наӄам гымнин у’вэӄуч Паннаяӄ йъарат вэнъым аммэмылёльын, наӄам ымыӈ ытлён ӈирэӄ йъилгыт галягъат торыпкэртагнэпы.
Колё рыпэт нычиӈкэвириӄинэт, нимйыръэтӄинэт нэнэнэт мэмылеты лылепык - амраӄамэтваӈа. Ытльата ӄол мэмыл рывэнӈынин лыгэӄылпэ. Лыгэнэвыр увигъэт, ынӄо колё гэръулинэт. Паннаяӄына турӈэвъэнэ ивнинэт:
―Колё а’мын э’тки гым мымле нэйыръэтгым. Йъарат вай левыт колё мымле. Вак тылвавыркын, ымыӈ а’ӄатъэраткоӈ. Аммыгмэмыля чама колё мытӄэ левыт рыпэт тыӄичгытрэтгъи.
Паннаяӄына пэтыӈавъана ивнин:
―Вынэ виин ы’нымлюркынигыт чама люур ӄытъирэткуги, йъарат кытйылӄырочавыркын.
―Ок-ии, виин ы’нымлюркынигым гыт мэмыленаванӈанма. Ынкъам чама люур мэмылытъолӄая ӄимтиткутык, вэлер-ым гытолӄылӄая, э’тки ынӄэн йъарат ӄупӄэттык.
Кытэ ынкы мылёма лыгэнэвыр ӄынӈырвэлятгъэ Паннаяӄын турӈэвъэн, чама гэлгиӄиилӄэтлин. Лыгэнэвыр гылыпайӈын пыгыпгыльэтыльын вилюк нэттъыгъэн. Лыгэнэвыр льулӄыл тылвыкымгытгъи танӈавэты. Ынӄор-ым лыгэнэвыр въигъи. Мэмылыткынык нанвакъовын, выквэпойгын найпатын мынгык ынкъам вивыр ымыӈ найпатын. Ынӄор-ым тэнуйгын найпатын, ӄынур нэтчыгъэн энанватыльын, танӈавэты ынӈин ӄытвигъи. Ынӄор-ым эӄылпэ эквэтгъэт ярагты, мэмылытъолтэ нимтинэт. Ымыльо ӈыроргарэ имтиткугъэт. Мэчыйӄунтэтгъэт киткит. Ынӄор-ым пирӄыгъэт, атчыгъат энмыгэӈкы. Ынӄор-ым энмыгэӈгыпы нъатчаӄэн пыкирыльын Паннаяӄ. Люур вай нэмэ ы’твыльын каврагъэ. Нэмэ колё галгэмэмылёльатлен. Пыкэтчыӄэвма ныӄулильэтӄин:
―Паннаӈав, Паннаӈав, нэмэ гэгынникуйгым, гэгынникуйгым.
Ванэван нывалёмын, миӈкыри энмэч нывъэтваӄэн. Ӄынвэр ы’мӈычвынатыӈӈогъэ Паннаяӄ:
―Ок-ым ӈан йылгымэркычгыргын ынраӄ, авнаалёмка ваӈӈогъэ, ӄитпувъэт э’чгынрэ нъэлгъи, йъэлыги энанватыӈӈогъэ. Ытлён иа’м йъэлыги мэчичьу тэнӈэвыркын?
Ытльата ынинэт кымиӈыт нинивӄинэт:
―Ӄыгитэ, мэчичьу йъэлыги ынӈин ивыркын, мури вай натаӈынчарэтвавмык.
Ӄынвэр ӈыпэгъи ы’твэпы Паннаяӄ. Наӄам ныгитэӄин ӄутырык. Амтъымӈычвына тэвэнаӈ пиринин уткунэӈу. Нэнайъоскэвӄэн:
―Ок-ым ӈан авнаалёмка ваӈӈогъэ, йъэлыги энанватыркын танӈавэты, энмэч аягнака у’ваӄочегты.
Ӄынвэр Паннаяӄына кытгынтыпэнрынэн, тэвэнаӈ гырголягты нинэнрыӄин, чама амтъымӈычвына нывамылкайготваӄэн рыпэт ытлён. Пыкиринэӈу э’ннэпы тэвэнаӈата кыплынэн, люур ымыльэты эчгэтатгъэ. Ынӄо тэгилигнин, эвын нычыӄӄин. Ынкават-ым Паннаяӄ тэргыръоӈӈогъэ:
―Ытлён вай гэрэӄигыт, иа’м гэвъийгыт ?
Тэргыплыткок нинэгитэйвыӄин. Ӄынвэр люур йивиӄу рытчынин.
Эӄылпэ тэвэнаӈ пиринин ынкъам пэчасӄэвнэн. Ы’твыӄаеты эквэтгъи. Нэльугъэн ы’твык вальын. Атчытвальыт энмыгэӈкы
эӄылпэ рагтакватгъат. Ярак пыкирык эӄылпэ мэмылытъоля увильэтгъэт, ынӄо ӄамэтвагъат. Ивнинэт нэнэнэт ытльата:
―Ымыльо эръэт гынульыт ӄынумкэквыткы, ынкъам эвыр наранвэтгаватыӈӈотык, тэӈынӈэ авалёмка. Наӄам эвын Паннаяӄ, э’чгынрэвэн, морыкы рэетгъэ.
Паннаяӄ колё аны мэмыля нытинэӈэӈыльэтӄин - ы’твыӄэй тэнйыръэннин. Ынӄор-ым эквэтгъи панэнъяральэты. Люур ы’твыльын каврагъэ. Ярак пыкэрыӈӈок нываӈэйпыӄэн:
―Ӈээккэйгот! Эккэйгот! Ӈэвъэнигот! Ик, эӄэлывэн вай аӈӄата гым ӄынвэр-ым ейвэчу гинэлгылин, тэвиминӈыльигым гынунык, эмринэнмэйӈэвӈэ пэчгарэрыльэгым торыкагты. Ӄывалёмыркынэтык, ыпавыльыторэ чама вай ӄамэтвальыторэ...
Таӈванэван нывалёмынат. Ӄынвэр нэмэ анӈэнайпыгъэ Паннаяӄ:
#NAME?
Таӈамынан нинэйпэйвыӄинэт ы’твыткынгыпы мэмылтэ. Ынӄор-ым ярагты гинэривлетлин мэмыля. Инэривлетыплыткук чоттагнэты нинэнъылийвыӄинэт ӄынур лыгэн амрак. Ӄынвэр иквъи:
―Ик, эвыӈан торгынан ынӈин гэнтылин ӈоонӄэн ӈэвысӄэт!
Ивнин ӈэвъэнэ:
―Ръэнут ынӈин гэнтылин моргынан, китаӄун ӄамытвыгын аны.
Паннаяӄ гэлгичеӈыттэтлин:
―Оккоймэй! Мытив-ым вай гэвъитури. Аны вай таӈванэван гым мымаравык.
Нэнанвэтгаватӄэнат кымиӈыт, таӈванэван ы’ночгъан. Ӄынвэр нэмэ анӈэнайпыгъэ:
―Ок нылгэнэнанъымӈычвынавторэ, иа’м очыткока варкынэтык, эгныпэ торгынан ӈоонкакэн ӈэвысӄэт ганмылен ?
Нэмэ ӈэвысӄэтэ ивнин ытлён:
―Миӈкэкин ръэӈэвысӄэт моргынан мытынмыгъан ?
―Аны вай а’таквымнан, энмэч ыпавыльыморэ чама ӄамэтвальыморэ, энмэч эӄылпэ ӄывитык.
Нэнэнэтэ нивын:
―А’мын вынэ чеӈэт мури итык игыт чинит таӈпэчыгэчеӈ мытынъэлмык.
Пытӄылымӈэ майӈанӈэнайпыгъэ Паннаяӄ, лыгэкытгынтатгъэ ы’твэты. Лыгэнэвыр тэвэнаӈ пиринин, ынӄо нэмэ ярагты амкытгынта пыкитчыӄиквъи:
―Колё-ым ӈан мэркычгыргыторэ! Мэчичьу чинит кымиӈэ ынӈин нивыркынигым. Эвын лыгэн таӈымыльоторэ тынмыткоркынэтык, тэвэнаӈата тыркыпчевысӄэвыркынэтык.
Эчги тэвэнаӈ рыгырголявнэн, нэпиричитын Паннаяӄ. Нылгэнтъылкамаграръовӄэн:
―Иик-кыкка, иик-кыкка !
Ӄынвэр нанмыгъан, нэпичгэймитын. Кымиӈын иквъи:
―Эвыӈан ынӄэн нинэрэльуӈигыт ?
Ытльата ивнинэт:
―Аӈӄагты мынъэмэтын.
Аӈӄагты нъэмэтын, ынӄор-ым нэнинтысӄивын. Ынӈин-ым гэплыткулин Паннаяӄын вагыргын.