民話資料

Ӄол итгъэт нымнымыт э’йӈэвыткугъэт э’ранво. Таӈымыльо э’рагтыръогъат, ытръэч амыргынан ӈинӄэйӄэгти пэлятгъат. Ӈинӄэйык рээн нэмыӄэй гапэлятлен ӈавъыттъиӈын. Ӄынвэрэвыр ӈавъыттъиӈа ивнинэт ӈинӄэгти:

qol itɣʔæt nəmnəmət æ’jŋæwətkuɣʔæt æ’ranwo. taŋəməlʔo æ’raɣtərʔoɣʔat, ətrʔæs amərɣənan ŋinqæjqæɣti pælatɣʔat. ŋinqæjək rææn næməqæj ɣapælatlen ŋawʔəttʔiŋən. qənwæræwər ŋawʔəttʔiŋa iwninæt ŋinqæɣti:

Ӄол итгъэт нымнымыт э’йӈэвыткугъэт э’ранво. Таӈымыльо э’рагтыръогъат, ытръэч амыргынан ӈинӄэйӄэгти пэлятгъат. Ӈинӄэйык рээн нэмыӄэй гапэлятлен ӈавъыттъиӈын. Ӄынвэрэвыр ӈавъыттъиӈа ивнинэт ӈинӄэгти:

―Опопы э’птэ мури мынръилемык.

―opopə æ’ptæ muri mənrʔilemək.

―Опопы э’птэ мури мынръилемык.

Ӈинӄэе нивын:

ŋinqæje niwən:

Ӈинӄэе нивын:

―Ынкъам люур ӄун чама мынувичвэтыркын.

―ənkʔam luur qun sama mənuwiswætərkən.

―Ынкъам люур ӄун чама мынувичвэтыркын.

Аны колё ӈавъыттъиӈа таӈымыльо тэкичгын яӈачыкокэн нинэннэйвыӄин. Еп эръилекэ ӈинӄэйӄэгти, люур ӈэвысӄэт э’рагтыльын нымнымэты ярак пыкиргъи. Пыкиринэӈу льунин, эвын ынӄэн колё тэкичгымкын амманаӈ ӈаргын. Лыгэнэвыр ӈэвысӄэтэ ӄырирнин ӈавъыттъиӈын, ярак рагролмык гатчылен, пиринин, лыгэнэвыр оттиӈа лыгэтачайвэвынэн, рыпэт-ым ганрочгыпатлен. Таляйвыплыткок ӈавъыттъиӈын гынтэквъи, кымъэтгъи. Наӄам нанӄыльын. Ельарачыко гыръогъэ. Таӈынанъыттъыёлкэн йытоо лыгэӄылпэ рымэйӈэвнин, ӄыликъыттъыӄэй. Ынӄо мэйӈэтгъи ӄыльиттъын, лыгэнэвыр ӈэвынъюгилигъи нымнымэты. Пыкиргъи нымнымык, лыгэнэвыр ӈэвысӄэт рырагтаннэн. Пыкэрыӈӈок ы’ттъыӄлявыля ӈэвысӄэт ивнин:

anə kolo ŋawʔəttʔiŋa taŋəməlʔo tækisɣən jaŋasəkokæn ninænnæjwəqin. jep ærʔilekæ ŋinqæjqæɣti, luur ŋæwəsqæt æ’raɣtəlʔən nəmnəmætə jarak pəkirɣʔi. pəkirinæŋu lʔunin, æwən ənqæn kolo tækisɣəmkən ammanaŋŋarɣən. ləɣænæwər ŋæwəsqætæ qərirnin ŋawʔəttʔiŋən, jarak raɣrolmək ɣatsəlen, pirinin, ləɣænæwər ottiŋa ləɣætasajwæwənæn, rəpæt-əm ɣanrosɣəpatlen. talajwəplətkok ŋawʔəttʔiŋən ɣəntækwʔi, kəmʔætɣʔi. naqam nanqəlʔən. jelʔarasəko ɣərʔoɣʔæ. taŋənanʔəttʔəjolkæn jətoo ləɣæqəlpæ rəmæjŋæwnin, qəlikʔəttʔəqæj. ənqo mæjŋætɣʔi qəlʔittʔən, ləɣænæwər ŋæwənʔuɣiliɣʔi nəmnəmætə. pəkirɣʔi nəmnəmək, ləɣænæwər ŋæwəsqæt rəraɣtannæn. pəkærəŋŋok ə’ttʔəqlawəla ŋæwəsqæt iwnin:

Аны колё ӈавъыттъиӈа таӈымыльо тэкичгын яӈачыкокэн нинэннэйвыӄин. Еп эръилекэ ӈинӄэйӄэгти, люур ӈэвысӄэт э’рагтыльын нымнымэты ярак пыкиргъи. Пыкиринэӈу льунин, эвын ынӄэн колё тэкичгымкын амманаӈ ӈаргын. Лыгэнэвыр ӈэвысӄэтэ ӄырирнин ӈавъыттъиӈын, ярак рагролмык гатчылен, пиринин, лыгэнэвыр оттиӈа лыгэтачайвэвынэн, рыпэт-ым ганрочгыпатлен. Таляйвыплыткок ӈавъыттъиӈын гынтэквъи, кымъэтгъи. Наӄам нанӄыльын. Ельарачыко гыръогъэ. Таӈынанъыттъыёлкэн йытоо лыгэӄылпэ рымэйӈэвнин, ӄыликъыттъыӄэй. Ынӄо мэйӈэтгъи ӄыльиттъын, лыгэнэвыр ӈэвынъюгилигъи нымнымэты. Пыкиргъи нымнымык, лыгэнэвыр ӈэвысӄэт рырагтаннэн. Пыкэрыӈӈок ы’ттъыӄлявыля ӈэвысӄэт ивнин:

―Ӄэйвэ ытлён гыт мэчынкы илкэ рэрэсӄиквъэ ?

―qæjwæ ətlon ɣət mæsənkə ilkæ ræræsqikwʔæ ?

―Ӄэйвэ ытлён гыт мэчынкы илкэ рэрэсӄиквъэ ?

Ӈэвысӄэтэ ивнин:

ŋæwəsqætæ iwnin:

Ӈэвысӄэтэ ивнин:

―Аръаля итык гым ӄырым мылвавык, мэчынкы трэрэсӄиквъэ илкэ.

―arʔala itək ɣəm qərəm məlwawək, mæsənkə træræsqikwʔæ ilkæ.

―Аръаля итык гым ӄырым мылвавык, мэчынкы трэрэсӄиквъэ илкэ.

―Ынкъам мэчынкы ымыӈ илкэ раӄамэтвагъа ?

―ənkʔam mæsənkə əməŋ ilkæ raqamætwaɣʔa ?

―Ынкъам мэчынкы ымыӈ илкэ раӄамэтвагъа ?

Ӈэвысӄэтэ амвэтгырыӈ нэносӄэн:

ŋæwəsqætæ amwætɣərəŋ nænosqæn:

Ӈэвысӄэтэ амвэтгырыӈ нэносӄэн:

―Мэчынкы.

―mæsənkə.

―Мэчынкы.

―Ынкъам ымыӈ мэчынкы илкэ раяӈагчегъа ?

―ənkʔam əməŋ mæsənkə ilkæ rajaŋaɣseɣʔa ?

―Ынкъам ымыӈ мэчынкы илкэ раяӈагчегъа ?

―Мэчынкы илкэ траяӈагчегъа.

―mæsənkə ilkæ trajaŋaɣseɣʔa.

―Мэчынкы илкэ траяӈагчегъа.

―Ӄэйвэ мэчынкы илкэ рэӄэминэймэвы ?

―qæjwæ mæsənkə ilkæ ræqæminæjmæwə ?

―Ӄэйвэ мэчынкы илкэ рэӄэминэймэвы ?

―Мэчынкы.

―mæsənkə.

―Мэчынкы.

Ярак пыкирык илкэ рэсӄиквъи. Ымыльо гынмылкинэт вэтгавтэ рыкуврэтэвнинэт. Эвын лылепгъи - ы’ттъынпыӈэвӄэй льунин, нылгээнанватыльатӄэн, наӄам пиӈинэӈ рымэ нинэнтыӄин. Ӈэвысӄэтэ ивнин:

jarak pəkirək ilkæ ræsqikwʔi. əməlʔo ɣənməlkinæt wætɣawtæ rəkuwrætæwninæt. æwən ləlepɣʔi - ə’ttʔənpəŋæwqæj lʔunin, nəlɣæænanwatəlʔatqæn, naqam piŋinæŋrəmæ ninæntəqin. ŋæwəsqætæ iwnin:

Ярак пыкирык илкэ рэсӄиквъи. Ымыльо гынмылкинэт вэтгавтэ рыкуврэтэвнинэт. Эвын лылепгъи - ы’ттъынпыӈэвӄэй льунин, нылгээнанватыльатӄэн, наӄам пиӈинэӈ рымэ нинэнтыӄин. Ӈэвысӄэтэ ивнин:

―Гымнан пиӈинэӈ мынрыгъэн.

―ɣəmnan piŋinæŋ mənrəɣʔæn.

―Гымнан пиӈинэӈ мынрыгъэн.

Йылнин пиӈинэӈ. Ы’ттъынпыӈэвӄэй нылгитэӈычьэтӄин. Ӄынвэрэвыр ӈэвысӄэт гыръогъэ, ытръэч гэвъилин нэнэны. Ытръэч.

jəlnin piŋinæŋ. ə’ttʔənpəŋæwqæj nəlɣitæŋəsʔætqin. qənwæræwər ŋæwəsqæt ɣərʔoɣʔæ, ətrʔæs ɣæwʔilin nænænə. ətrʔæs.

Йылнин пиӈинэӈ. Ы’ттъынпыӈэвӄэй нылгитэӈычьэтӄин. Ӄынвэрэвыр ӈэвысӄэт гыръогъэ, ытръэч гэвъилин нэнэны. Ытръэч.