民話資料

ҙуу нии бисити агаамула, сагди ааини баjа, нэӈуни-тэнэ ҙооӈко,

ǰuu nii bisiti agaamula, sagdi aaini baja, nəŋuni-tənə ǰooŋko,

二人の 人が いた、兄と二人で、年上の 兄の方は 金持ちで、弟は 貧乏だ、

ситэнэни-дэ эгди, багдиа багдими, дигалагами оно вакцауҙаӈа-та.

sitənəni-də əgdi, bagdia bagdimi, digalagami ono wakcauǰaŋa-ta.

その子供も たくさんだ、暮らした、暮らしていて、食べる物を どうやって 得られようか。

ӈэнээни, баазагатигини, моово моолономи, бедныj нэӈуни,

ŋənəəni, baazagatigini, moowo moolonomi, bednyj nəŋuni,

行った、 森へ、 薪を 取りに行って、 貧乏な 弟は、

моо тэхэлэни тээ～си мэисими ӈуаани, ӈуами то'осиани,

moo təxələni təə～si məisimi ŋuaani, ŋuami to'osiani,

木の 根元の所に 座って 考えているうちに 寝てしまった、寝ていて 夢をみた、

''гээ, сии jэу мэисии-тэ,''

''gəə, sii jəu məisii-tə,''

「ああ、おまえは 何を 考えているのか。」

''ситэнэми оно-дэ игисилэгэми мэисими бии,

''sitənəmi ono-də igisiləgəmi məisimi bii,

「自分の子供を どうやって 育てようかと 考えています、 私は、

оно, ҙэу, ҙэу-дэ анчи.

ono, ǰəu, ǰəu-də anči.

どうやって、食べ物を（得ようかと）、食べ物も ありません。

дигаваналагами эгди ситэнэjи.''

digawanalagami əgdi sitənəji.''

食べさせることを、 たくさんの 自分の子供たちを。

''эи сии, сии, эи ӈэнигээси, моова, аӈи воо... њоӈова,

''əi sii, sii, əi ŋənigəəsi, moowa, aŋi woo... ňoŋowa,

「今 おまえは、おまえは 今 家に帰ってから、 木を、 あれを 作って、糊を、

њоӈова вооок, моова туктими туктими њоӈо-да аӈи,

ňoŋowa woook, moowa tuktimi tuktimi ňoŋo-da aŋi,

糊を 作って、 木を 登って、登って、糊も それを、

туктигээси эугими эугими њоӈодоjа њоӈоҙи,

tuktigəəsi əugimi əugimi ňoŋodoja ňoŋoǰi,

登ってから 降りながら 降りながら 糊を塗れ、糊で、

тэу-дээ ути мооӈи, утэ-бэдэ нихэтэиҙэ.''

təu-dəə uti mooŋi, utə-bədə nixətəiǰə.''

全部だ、 その 木を、 そのように するがよい。」

элэкиэ эи мэдуми, аӈи, то'осими-бээбу-дэ.

ələkiə əi mədumi, aŋi, to'osimi-bəəbu-də.

目が覚めた、今 気がついて、あれだ、夢をみたんじゃないか。

сэлэгиэ ҙугдитиги ӈэнигээси мамаасатиги дианаини,

sələgiə ǰugditigi ŋənigəəsi mamaasatigi dianaini,

目が覚めた、 家へ 帰ってから 妻へ 言う、

''гээ бии у-бэдэ у-бэдэ то'осиги, њоӈово вооҙофи минҙуӈэ.''

''gəə bii u-bədə u-bədə to'osigi, ňoŋowo wooǰofi minǰuŋə.''

「さあ、オレは こんな風に こんな風に 夢をみた、糊を 作ろう、オレといっしょに。」

њоӈово лиаси воооти. њоӈово вооок,

ňoŋowo liasi woooti. ňoŋowo woook,

糊を たっぷりと 作った。 糊を 作って、

''бии таа моола, њоӈодологоми туктиҙэми,''

''bii taa moola, ňoŋodologomi tuktiǰəmi,''

「オレは あの 木に、 糊を塗るために 登るよ、」と

уихи туктигээси, њоӈодоми њоӈодоми, эугиэни хэгихи.

uixi tuktigəəsi, ňoŋodomi ňoŋodomi, əugiəni xəgixi.

上へ 登ってから、糊を塗りながら、塗りながら 降りてきた、 下へ。

э～ њоӈодоисини, чинда'а jэу jэу чинда'ани дооми

ə～ ňoŋodoisini, činda'a jəu jəu činda'ani doomi

さあ、 塗り終わると、 鳥が、 あれや これやの 鳥たちが とまって、

тэу лагбанаа jаҙата ути. тэу лагбанаити, ути омо мооӈи,

təu lagbanaa jaǰata uti. təu lagbanaiti, uti omo mooŋi,

全部 くっついてしまった ではないか、そこに。全部 くっつく、 その 一本の 木に、

тэу лиа лагбанаани, чинда'а jэу, jэу туктими jэу лагбанаи.

təu lia lagbanaani, činda'a jəu, jəu tuktimi jəu lagbanai.

全部 ぎっしりと くっついた、鳥が 何でも かんでも、上れば 何でも くっつく。

утава утава гаагисиити бэjэти. утава гаагисии～, худасии～,

utawa utawa gaagisiiti bəjəti. utawa gaagisii～, xudasii～,

それを、それを 取ってきた、彼らは。それを 取ってくる、売る、

дигалагами гадаи, утэ-бэдэ багдилиати. гээ агаани сааи-лиэ.

digalagami gadai, utə-bədə bagdiliati. gəə agaani saai-liə.

食べる物を 買う、 そのようにして 暮らし始めた。 さあ 兄が 知るのだ。

''гээ сии оно нихэми, ииҙи гадаи сии ҙэувэ,

''gəə sii ono nixəmi, iiǰi gadai sii ǰəuwə,

「さあ、おまえは 何を して、 何で 買った、 おまえは 食い物を、

''jэу jиавани баи.''

jəu jiawani bai.''

何の 金を 見つけたんだ。」

''бии моово њоӈодоми, туктими туктими њоӈодоми, моова,

''bii moowo ňoŋodomi, tuktimi tuktimi ňoŋodomi, moowa,

「オレは 木を 糊で塗って、上りながら 上りながら 塗って、 木を、

утааси-тэнэ jэу-дээм тэу лагбанаа. чиндаа-даа лагбанаа, jэу аӈи,

utaasi-tənə jəu-dəəm təu lagbanaa. čindaa-daa lagbanaa, jəu aŋi,

そうしたらば 何でも みんな くっついたんだ。 鳥も くっついたし、何だ、あの、

олохи-да лагбанаа, jэу jэу иини тэу лагбанаа,

oloxi-da lagbanaa, jəu jəu iini təu lagbanaa,

リスも くっついたし、何でも かんでも みんな くっついた、

jэу ӈэнэми jэу лагбанаа.'' ''гээ бии-дэ утэ-бэдэ нихэҙэми,

jəu ŋənəmi jəu lagbanaa.'' ''gəə bii-də utə-bədə nixəǰəmi,

何でも 行ったものは 何でも くっついた。」 「さあ、オレも そのように しよう、

ӈэниҙэми бии-дэ ҙугдитиги утэ-бэдэ нихэлэгэми.''

ŋəniǰəmi bii-də ǰugditigi utə-bədə nixələgəmi.''

帰ろう、 オレも 家へ、 そんな風に するために。」

гээ, ҙугдилаjи эмэгиэ, дианаини, ''гээ,'' мамаасатиги,

gəə, ǰugdilaji əməgiə, dianaini, ''gəə,'' mamaasatigi,

さあ、 家へ 戻って来た、 言う、 「さあ、」と 妻へ（言う）、

''э-бэдэ э-бэдэ нихээни ути, минти нэӈуфи, моово туу њоӈодоини,

''ə-bədə ə-bədə nixəəni uti, minti nəŋufi, moowo tuu ňoŋodoini,

「こんな風に こんな風に した、 あの、我らの 弟は、 木を そうして 塗る、

туктими туктими њоӈодоо.

tuktimi tuktimi ňoŋodoo.

上って、上って、塗った。

гээ минҙуӈэ вооҙофи, клей-ва.'' њоӈово воолиати. лиа вооо,

gəə minǰuŋə wooǰofi, klejwa.'' ňoŋowo wooliati. lia wooo,

さあ、 私と 作ろう、 糊を。」 糊を 彼らは作り始めた。たっぷりと 作った、

гээ ӈэнэи гунэини ааини,

gəə ŋənəi gunəini aaini,

さあ 行く、と 言う、 兄は、

туктми туктими лиа њоӈодои-jаҙата мооӈи, тэу њоӈодоони.

tuktmi tuktimi lia ňoŋodoi-jaǰata mooŋi, təu ňoŋodooni.

登りながら 登りながら たっぷりと 塗るのだ、 その木を、全部 塗った。

дуэлэ-гдэ-дэ, эугилиэни-э, эугилиэни-э тааӈкилани иинэми лагбанаи-лиэ

duələ-gdə-də, əugiliəni-ə, əugiliəni-ə taaŋkilani iinəmi lagbanai-liə

先端までだ、降り始めた、降り始めた、真ん中の所にまで 着いて くっついてしまうのだ、

эугикцэми эими мутэ эдээ,

əugikcəmi əimi mutə ədəə,

降りようとして できなく なった、

њоӈо лагбанаани, хэутилиэни мамаасаjи,

ňoŋo lagbanaani, xəutiliəni mamaasaji,

糊が くっついた、 呼びだした、自分の妻を、

''гээ, эмэjэ минэвэ таӈданагиjа.''

''gəə, əməjə minəwə taŋdanagija.''

「おおい、来い、 オレを 引き離してくれ。」

гээ мамаасани ӈэнэми мамаасани-даа лагбанаани њаа,

gəə mamaasani ŋənəmi mamaasani-daa lagbanaani ňaa,

さあ、 その妻は 行って、妻も くっついてしまった、さらに、

ути-да эими мутэ эдээни. гээ мамаса хээ.... ниивэ хэутиҙэ,

uti-da əimi mutə ədəəni. gəə mamasa xəə.... niiwə xəutiǰə,

彼女も 降りられなく なってしまった。 さあ その妻は 誰を 呼ぶか、

инаива хэутисилиэни, инаива, инаи туктикцаани,

inaiwa xəutisiliəni, inaiwa, inai tuktikcaani,

犬を 呼びだした、犬を、 犬は 登ろうとしたが、

њаа лагбанаани, инаи амиалани њаа,

ňaa lagbanaani, inai amialani ňaa,

またも くっついた、 犬の 後に さらに、

кэигэвэни хэутилиэни, кэигэӈини-дэ тэу тэуниӈэ лагбанактаати мооло.

kəigəwəni xəutiliəni, kəigəŋini-də təu təuniŋə lagbanaktaati moolo.

ネコを 呼んだ、 ネコも 皆、 皆 くっついてしまった、木に。

эсити-дэ jэу-дэ эсити-дэ эуги.

əsiti-də jəu-də əsiti-də əugi.

できない、何も 降りられなかった。

так лагбанаати. моола тэу, так это короткий

tak lagbanaati. moola təu, tak eto korotkij

そんな風に くっついてしまった。 木に 全部だ、そんなだ、これは 短いね。