民話資料

омо мэргэ багдиани. багдии～ багдии～ сагди эдээни.

omo mərgə bagdiani. bagdii～ bagdii～ sagdi ədəəni.

一人の ムルグンが 暮らしていた。暮らしていた、暮らしていた、大きく なった。

сагди эдээ туу багдии эмусэ багдиини.

sagdi ədəə tuu bagdii əmusə bagdiini.

大きく なった、 そうして 暮らしていた、一人で 暮らしていた。

буjивэ вааи сугҙава вааи ута багдиани.

bujiwə waai sugǰawa waai uta bagdiani.

獣を 獲り、魚を 捕り、そうして 暮らしていた。

ута багдии багдии тии омо нэӈи, нии-кэ эмээ гунэ.

uta bagdii bagdii tii omo nəŋi, nii-kə əməə gunə.

そうして 暮らしていて 暮らしていて、そうした ある 日に、誰かが やって来た という。

ҙугдитигини, ниинта. иими-э исэсилиэни утивэ мэргэтиги.

ǰugditigini, niinta. iimi-ə isəsiliəni utiwə mərgətigi.

彼の家へ、男が。 入って、見ている、 彼を、 ムルグンの方を。

мэргэ гунэи, ''сии jэу исэсии минэвэ, эмээ бими тээнэми гээ.''

mərgə gunəi, ''sii jəu isəsii minəwə, əməə bimi təənəmi gəə.''

ムルグンは 言う、 「あなたは 何を 見ているのだ、私を、 来て 座れ、 さあ。」

''бии синэвэ исэсими, сии эмусэ багдии оду эи ҙугдиду.''

''bii sinəwə isəsimi, sii əmusə bagdii odu əi ǰugdidu.''

「私は おまえを 見た、 おまえは 一人で 暮らしているのだな、ここに、この 家に。」

''эмусэ багдии,'' гунэини,

''əmusə bagdii,'' gunəini,

「一人で 暮らしている、」と 言うと、

''сии эниӈэвэи абугаваи тэу саами,'' гунэини,

''sii əniŋəwəi abugawai təu saami,'' gunəini,

「おまえの 母親と 父親のことを すっかり 知っている、」と 言う、

''гээ тэлуӈусиjэ сии саамаи jаухи ӈэнээти бии эниӈэи абугаи,

''gəə təluŋusijə sii saamai jauxi ŋənəəti bii əniŋəi abugai,

「さあ、話せ、 あなたが 知っていることを、どこへ 行ったんだ、私の 母と 父は、

бии эмусэ багдими.'' ''сии эниӈэвэи сии абугаваи,

bii əmusə bagdimi.'' ''sii əniŋəwəi sii abugawai,

私は 一人で 生きている。」 「おまえの 母親と、 おまえの 父親、

и, сии эи, деревнjа, тэу тэу магиани,

i, sii əi, derevnja, təu təu magiani,

そして おまえの この、 村は、 全部 全部 皆殺しにされた、

сии абугаваи эниӈэвэи-тэнэ гаҙиани ути багиау ути,

sii abugawai əniŋəwəi-tənə gaǰiani uti bagiau uti,

おまえの 父親と 母親は 連れ去った、あの 敵が、あの、

минти багиау, минэвэ-дэ хаи ути игбээни.

minti bagiau, minəwə-də xai uti igbəəni.

我々の 敵が、 私をも やはり そいつが 追い出した。

утаа бии синэвэ исэнээми, сии эниӈэи ҙиаа, сии ицаа бии,

utaa bii sinəwə isənəəmi, sii əniŋəi ǰiaa, sii icaa bii,

そうして 私は おまえを 見にやって来た、おまえの 母親が 隠した、おまえは 小さかった、

сии ицаи～ бисэи. хабава дигаи,

sii icai～ bisəi. xabawa digai,

おまえは とっても小さかったんだ。おっぱいを 飲んでいた、

синэвэ ҙиаами эсини гаҙи.

sinəwə ǰiaami əsini gaǰi.

おまえを 隠したので、 連れ去られなかったんだ。

сии сагди эдэи-бээбу хаулиа маӈганааи.

sii sagdi ədəi-bəəbu xaulia maŋganaai.

おまえは 大きく なったではないか、どうにか強く なったようだ。

буjивэ ивэ тэу ваалиаи.'' ''гээ, сии тэлуӈусиjэ.

bujiwə iwə təu waaliai.'' ''gəə, sii təluŋusijə.

獣でも 何でも 全て 狩りをするようになったな。」 「さあ、あなたは 話せ、

jэу гаҙиани бии эниӈэвэjи абугаваjи ути, минти багиауфи.''

jəu gaǰiani bii əniŋəwəji abugawaji uti, minti bagiaufi.''

何者が 連れ去ったのか、私の 母を、 父を、 その、我らが 敵のことを。」

''гээ бии тэлуӈусиҙэми, гаҙиани сии эниӈэвэи абугаваи гаҙиак,

''gəə bii təluŋusiǰəmi, gaǰiani sii əniŋəwəi abugawai gaǰiak,

「ああ、私は 話そう、 連れ去った、おまえの 母親を、 父親を 連れ去った、

jэу-кэ, jэу-кэ илэни. наму тагиалани илээк, ҙианасаани, сии эниӈэвэи,

jəu-kə, jəu-kə iləni. namu tagialani iləək, ǰianasaani, sii əniŋəwəi,

何か、 何か、どこへか。海の 沖の方に 運びんで、隠しに行った、おまえの 母親を、

ҙиаа, аӈи, jэу-кэ ҙугдини доолони тэугээси, тиак тиак jаучулаани,

ǰiaa, aŋi, jəu-kə ǰugdini dooloni təugəəsi, tiak tiak jaučulaani,

隠した、あれだ、何かの 家の 中に 入れてから、 ぎっちり ぎっちり 錠を下ろした、

сии абугаваи-тана наму, наму дуихини, вээндэлээси,

sii abugawai-tana namu, namu duixini, wəəndələəsi,

おまえの 父親は 海の、 海の 奥の方へ、投げ捨てて、

аӈиҙи сулиаӈзаҙи бэгдивэни ӈаалавани тэу хэкээси.

aŋiǰi suliaŋzaǰi bəgdiwəni ŋaalawani təu xəkəəsi.

あれで、 鎖で 足を 手を 全部 縛ってからだ。

ути игисиини, хаи этусигэту хаи биини

uti igisiini, xai ətusigətu xai biini

彼らは 養っている、さらに 見張りの者たちが、さらに いる、

сии абугаваи этусиити. нии-дээ эмэивэни нии-дээ,

sii abugawai ətusiiti. nii-dəə əməiwəni nii-dəə,

おまえの 父親を 見張っている。誰でも 来る者を 誰でも、

ӈэнэивэни сии абугатиги ниивэ-дэ эити ӈэнэвэнэ,

ŋənəiwəni sii abugatigi niiwə-də əiti ŋənəwənə,

行こうとする者を、おまえの 父親の所へ、誰も 彼らが行かせない、

сии абугатиги-дэ ниивэ-дэ эити ӈэнэвэнэ,

sii abugatigi-də niiwə-də əiti ŋənəwənə,

おまえの 父親の所へ 誰も 行かせない、

ути нии аси баjаҙи багдиини, лиаси эгди, лауҙинани этусигэту.

uti nii asi bajaǰi bagdiini, liasi əgdi, lauǰinani ətusigətu.

その 人は えらく 裕福に 暮らしている、すごく たくさんだ、召使も、 見張り人も。

оно ӈэнэкцэи сии утаухи.'' ӈэнэкцэини мэргэ-тэнэ,

ono ŋənəkcəi sii utauxi.'' ŋənəkcəini mərgə-tənə,

どうやって 行けようか、おまえは そこへ。」 だが行こうとする、 ムルグンは、

''ӈэнэҙэми,'' гунэини. ''амими багиаувани ваӈнаҙами,'' гунэини.

''ŋənəǰəmi,'' gunəini. ''amimi bagiauwani waŋnaǰami,'' gunəini.

「私は行こう、」と 言う。 「父の 敵を 倒しに行こう、」と 言う。

''сии эҙэӈэи мутэ утава ваами, ути аси маӈга нии,

''sii əǰəŋəi mutə utawa waami, uti asi maŋga nii,

「おまえには できないだろう、奴を 殺すことは、奴は すごく 強い 者だ、

нии-да вакцами эити мутэ утава.

nii-da wakcami əiti mutə utawa.

誰も 倒そうとしても できないのだ、奴を。

нии ӈэнэми нии тэу магиа ниива.''

nii ŋənəmi nii təu magia niiwa.''

誰が 行っても それを 皆 殺し尽くした、人を。」

''ӈэнэҙэӈэи бии, оно-да jаани, амими эними галактанагиҙаӈаи,'' гунэини.

''ŋənəǰəŋəi bii, ono-da jaani, amimi ənimi galaktanagiǰaŋai,'' gunəini.

「行こう、 私は、どのように 何だろうとも、父を、母を 探しに行こう、」と 言う。

''гээ ӈэнэиҙэ. утэ-бэдэ утэ-бэдэ ӈэнэтэиҙэ.

''gəə ŋənəiǰə. utə-bədə utə-bədə ŋənətəiǰə.

「では 行くがよい。このように このように 行け。

ӈэнэми-э ӈэнэми-э, омо ҙугдила иинэҙэи, утаду омо мамака биҙэ.

ŋənəmi-ə ŋənəmi-ə, omo ǰugdila iinəǰəi, utadu omo mamaka biǰə.

行って 行って、 一軒の 家に 着くだろう、そこに 一人の ばあさんが いるだろう。

утаду аӈаситаиҙа. гээ ути мамака синтиги тэлуӈусиҙэӈэни,

utadu aŋasitaiǰa. gəə uti mamaka sintigi təluŋusiǰəŋəni,

そこに 泊まれ。 さあ その ばあさんが おまえに 語るだろうから、

утэ-бэдэ ӈэнэтэиҙэ.'' ''иӈкэ,'' гуӈкини.

utə-bədə ŋənətəiǰə.'' ''iŋkə,'' guŋkini.

そのように 行け。」 「わかった、」と 言った。

утэ-бэдэ дианами иӈгулэ ӈэниэни ути нии.

utə-bədə dianami iŋgulə ŋəniəni uti nii.

そのように 言うやいなや すぐに 去ってしまった、その 人は。

гээ, ути мэргэ, ӈэнэлэгэми, гиданами, ҙаӈтанами,

gəə, uti mərgə, ŋənələgəmi, gidanami, ǰaŋtanami,

さあ、その ムルグンは 出発して、 自分の槍と、弓と、

тэу ҙавааси ааҙи ааҙи читигисиини, гулинэи, тимана гулинэини элээ.

təu ǰawaasi aaǰi aaǰi čitigisiini, gulinəi, timana gulinəini ələə.

全部 手にして 良く 良く 身なりを武装すると、出発した、次の日 出発した、すでに。

ҙугди вээндэ... ҙугди имэнээ ута гулинэи.

ǰugdi wəəndə... ǰugdi imənəə uta gulinəi.

家を 捨てて、 家を 残して そうして 出発した。

ӈэнээни～ гоок ӈэнээни даака ӈэнээни-эс, ӈэнэми-э ӈэнэми-э

ŋənəəni～ gook ŋənəəni daaka ŋənəəni-əs, ŋənəmi-ə ŋənəmi-ə

行った、 遠く 行ったんだか、近く 行ったんだか、行って 行って、

омо баала, ҙуу инаи биэ гунэ. саагдиаӈку лохо,

omo baala, ǰuu inai biə gunə. saagdiaŋku loxo,

ある 場所に、二匹の 犬が いた という。かなり大きくて 毛むくじゃらだ、

нуантигини тэунчилэивэти,

nuantigini təunčiləiwəti,

彼へ向かって 襲い掛かって来るのを、

тава баӈцалаа ава баӈцалаа ути ҙуу инаива тэу вааани.

tawa baŋcalaa awa baŋcalaa uti ǰuu inaiwa təu waaani.

あっちを 蹴っ飛ばし、こっちを 蹴っ飛ばして その 二匹の 犬を 全部 殺した。

ута њаа ӈэнээни ҙулэихи ӈэнээни～,

uta ňaa ŋənəəni ǰuləixi ŋənəəni～,

そうして さらに 行った、 前へ 進んだ、

адима-ка нэӈини ӈэнээни ӈэнэи догбо инэӈи ӈэнэини.

adima-ka nəŋini ŋənəəni ŋənəi dogbo inəŋi ŋənəini.

何 日か 行った、行く、 夜も 昼も 行った。

ӈэнэми цэҙэ-дэ элээ сикиэгисини,

ŋənəmi cəǰə-də ələə sikiəgisini,

行って、本当だ、もう 日が暮れるという時に、

ҙугди ицаи～ ҙугди исэктээ гунэ, пуњаллллл-да.

ǰugdi icai～ ǰugdi isəktəə gunə, puňalllll-da.

家が、小さ～な 家が 見えた という、煙がモクモクモクと上がっている。

утаухи ииjээни, цэҙэ-дэ омо мамака биэ гунэ.

utauxi iijəəni, cəǰə-də omo mamaka biə gunə.

そこへ 入った、 本当だった、 一人の ばあさんが いた という。

jэу-кэ гиамавани кигими～ биэ гунэ. исэсиэни jэу гиамани биини,

jəu-kə giamawani kigimi～ biə gunə. isəsiəni jəu giamani biini,

何かの 骨を 齧って～ いる という。よく見た、 何の 骨なんだか、

элэ нии гиамани-бэдэ нии гиамавани кигии-бэдэ биэ.

ələ nii giamani-bədə nii giamawani kigii-bədə biə.

おお、 人間の 骨のようだ、 人の 骨を 齧っているようなのだ。

утаа мэисиини, ''jэу, сэинээ аjа нии эини биэ эи.

utaa məisiini, ''jəu, səinəə aja nii əini biə əi.

そうして 考えた、 「何だ、たぶん ろくな 者では ないな、 これは。

оно-до бии аӈаситамиҙа,'' мэисими ӈэнэини.

ono-do bii aŋasitamiǰa,'' məisimi ŋənəini.

どうか 私を 泊めてくれるだろうか、」と 思いながら 行った。

гээ мамака, исээнҙи ути мэргэвэ,

gəə mamaka, isəənǰi uti mərgəwə,

さあ ばあさんは、見るやいなや その ムルグンを、

''гээ ситэ, эмэи эмэи эмэи, эмэи. jэу баадигини эмэи.''

''gəə sitə, əməi əməi əməi, əməi. jəu baadigini əməi.''

「ああ、息子よ、来い 来い、来い 来い。どこの 土地から 来たのか。」

''гоо баадиги эмэми-э,'' гунэини. ''jаухи ӈэнэи.''

''goo baadigi əməmi-ə,'' gunəini. ''jauxi ŋənəi.''

「遠い 土地から 私は来た、」と 言う。 「どこへ 行くんだ。」

''амими багиаувани галактанами, амими галактанагими,

''amimi bagiauwani galaktanami, amimi galaktanagimi,

「我が父の 敵を 求めて行く、 私の父を 探しに行く、

ути амими багиаувани валагами ӈэнэми-э,'' гунэини.

uti amimi bagiauwani walagami ŋənəmi-ə,'' gunəini.

その 父の 敵を 倒すために 行く、」と 言う。

''сии эҙэӈэи мутэ утава ваами, ути аси маӈга нии,

''sii əǰəŋəi mutə utawa waami, uti asi maŋga nii,

「おまえには できないだろう、それを 殺すことは、それは えらく 強い 人だ、

этумини-дээ лиаси эгди. аӈасиҙа, лалии, дигалагаи олоктоҙоми.''

ətumini-dəə liasi əgdi. aŋasiǰa, lalii, digalagai oloktoǰomi.''

見張りの者も すごく 多い。泊まっていけ、お腹が空いていよう、食事を 煮よう。」

''эими лали бии, дэувэми, лиаси аамаи, ӈуалагами нихэми.''

''əimi lali bii, dəuwəmi, liasi aamai, ŋualagami nixəmi.''

「お腹は空いてない、私は、疲れた、 ひどく 眠い、 寝ることに するよ。」

''гээ ӈуаjа, таатила, соктоҙоми сии ӈуалагаи.''

''gəə ŋuaja, taatila, soktoǰomi sii ŋualagai.''

「さあ、 寝ろ、 ほうれそこに、敷こう、 おまえが 寝られるように。」

соктоони, эсини-дэ дига. дэувэни, адима адима ӈэнэми,

soktooni, əsini-də diga. dəuwəni, adima adima ŋənəmi,

敷いた、 食べなかった。 疲れていた、何日も、 何日も 行って、

кэптээ～ мэисиини, ''эи мамака-ка аjа нии ата биэ,

kəptəə～ məisiini, ''əi mamaka-ka aja nii ata biə,

横になって、考える、 「この ばあさんこそは 良い 人では ないだろうな、

эҙэӈэи ӈуа бии, jэуи, ӈуаи-бэдэ～ биҙэми.''

əǰəŋəi ŋua bii, jəui, ŋuai-bədə～ biǰəmi.''

寝ないでいよう、私は、何か、寝ているかのようにして いよう。」

мамака-тана, таузалани кэптэгиэ,

mamaka-tana, tauzalani kəptəgiə,

ばあさんは、 向こう側に 横になった、

нуани-тана эуҙэлэ кэптээ, ӈуами-гуму кэптээни,

nuani-tana əuǰələ kəptəə, ŋuami-gumu kəptəəni,

彼は こちら側に 横になった、 まるで寝ているかのように 横になっていた、

ааҙи～ дуисиисини, ути мамака тээгии гунэ.

aaǰi～ duisiisini, uti mamaka təəgii gunə.

よ～く 耳を澄ませていると、その ばあさんが 起き上がった という。

тээгиэнҙи киатигини экэ～ эмээ гунэ.

təəgiənǰi kiatigini əkə～ əməə gunə.

起き上がるや 彼の側へと 静か～に やって来た という。

экэ эмээнҙи аӈивани тадавани завакцаини, гунэ,

əkə əməənǰi aŋiwani tadawani zawakcaini, gunə,

静かに やって来るや あれを、弓矢を つかもうとした、という、

хэлибэ, заваани тада. ''сии мамака, jэу

xəlibə, zawaani tada. ''sii mamaka, jəu

急いで、彼はつかんだ、弓を。「おまえよ、ばあさんよ、何だ、

иду завакцаи бии тадаваи-на.''

idu zawakcai bii tadawai-na.''

何のために 取ろうとするんだ、私の 弓を。」

''анчи, бии баихи ниукцэми ута эӈдэми заваами бии утава.

''anči, bii baixi niukcəmi uta əŋdəmi zawaami bii utawa.

「違う、私は 外へ 出たくて、そうして うっかり つかんだのよ、私は それを。

ӈуаи, ӈуаиҙа, ӈуаиҙа.''

ŋuai, ŋuaiǰa, ŋuaiǰa.''

寝なさい、寝なさいな、 寝なさいな。」

''jэу галактаи сии, бии дэуӈцэлэми нихэми.''

''jəu galaktai sii, bii dəuŋcələmi nixəmi.''

「何を 求めるのか、おまえは、 私が 休もうと しているのに。」

њаа кэптэгиэни мамака. утаа мэисиини,

ňaa kəptəgiəni mamaka. utaa məisiini,

再び 横になった、ばあさんは。そうして 考えている、

''ути мамака сэинээ аjа мэjэвэ эини мэиси,

''uti mamaka səinəə aja məjəwə əini məisi,

「この ばあさんは たぶん ろくな 考えを 考えないことだろう、

минэвэ ваалагами нихэини биҙэ ути.

minəwə waalagami nixəini biǰə uti.

私を 殺そうと する だろう、こいつは。

эҙэӈэи ӈуа бии, утэ-бэдэ кэптэҙэми.''

əǰəŋəi ŋua bii, utə-bədə kəptəǰəmi.''

寝ないでいよう、オレは、こんな風に 横たわっていよう。」

њаа кэптэгиэни～ гоо гоо кэптээни-э элээ ӈуаи-бэдэ.

ňaa kəptəgiəni～ goo goo kəptəəni-ə ələə ŋuai-bədə.

再び 横になった、長いこと 横になっていた、もう 眠っているかのようだ。

њаа～ њаа хаи эмээ гунэ мамака.

ňaa～ ňaa xai əməə gunə mamaka.

再び、再び また 来た という、ばあさんは。

нуани киалани эмэми, са～гди кусигэвэ хэбуини

nuani kialani əməmi, sa～gdi kusigəwə xəbuini

彼の 側へ 来ると、 長～い ナイフを 持って来る、

нуамани китолологоми нихэини кусигэҙи. эмнэкчи иӈгулэ заваани.

nuamani kitolologomi nixəini kusigəǰi. əmnəkči iŋgulə zawaani.

彼を 刺そうと する、 ナイフで。その時、 すかさず つかんだ。

''сии оно нихэи мама, ими вакцаи минэвэ.''

''sii ono nixəi mama, imi wakcai minəwə.''

「おまえ、どう するつもりだ、 ばあさんよ、何で 殺そうとする、私を。」

''анчи бии ути, сии киалии ӈэнэкцэми

''anči bii uti, sii kialii ŋənəkcəmi

「違うよ、私は これは、 おまえの そばを通って 行こうと思って

эӈдэми бии утаа ута синэвэ,

əŋdəmi bii utaa uta sinəwə,

ついうっかり 私は そうして、そうして おまえを、

синэвэ ҙуусии-бэдэ. гээ ӈуагиjа сии.''

sinəwə ǰuusii-bədə. gəə ŋuagija sii.''

おまえの方を 向いてしまったようなのだ。さあ、眠れ、 おまえは。」

''бии ӈуалагами нихэми ими утэ-бэдэ нихэи сии.''

''bii ŋualagami nixəmi imi utə-bədə nixəi sii.''

「私が 眠れるように するというのなら、なんで こんな風に するのか、おまえは。」

''гээ ӈуагиҙафи,'' гунэ ӈуагиа, эини ӈуа. элээ инэлиэни.

''gəə ŋuagiǰafi,'' gunə ŋuagia, əini ŋua. ələə inəliəni.

「さあ、寝よう、」と 言った、再び寝たが、寝はしない。もう 夜が明けてきた。

тимадула инэисини, инэисини дигалагафи олоктоо, дигаати.

timadula inəisini, inəisini digalagafi oloktoo, digaati.

次の日が 明けると、明けると 食事を 煮た、 彼らは食べた。

мамака гунэини, ''сии эи ӈэнэҙэӈэи,

mamaka gunəini, ''sii əi ŋənəǰəŋəi,

ばあさんは 言う、 「おまえは 今 行くのだろう、

эи ӈэнэми-э ӈэнэми-э-тэнэ, ниива бааҙаӈаи хаиси,

əi ŋənəmi-ə ŋənəmi-ə-tənə, niiwa baaǰaŋai xaisi,

今 行って、 行ったならば、人を 見つけるだろう、再び、

хаи ниива бааҙаӈаи, ути ниитиги хаундаситаиҙа,

xai niiwa baaǰaŋai, uti niitigi xaundasitaiǰa,

再び 人を 見つけるだろう、その 人へ 訊くがよい、

гээ тимана минҙуӈэ, аӈиҙафи, сии ӈэнэлэгэи синэвэ,

gəə timana minǰuŋə, aŋiǰafi, sii ŋənələgəi sinəwə,

さあ、 明日 私と一緒に、ああしよう、おまえが 行くために、おまえを、

синэвэ ваами элэгэни мутэ, бии

sinəwə waami ələgəni mutə, bii

おまえを（敵が） 殺すことが できないように、私は

сии уjэвэи тэу сэлэ эдэвэнҙэми.'' са～гди jохова, тохолоо.

sii ujəwəi təu sələ ədəwənǰəmi.'' sa～gdi joxowa, toxoloo.

おまえの 体の表面を 全部 鉄に してやろうではないか。」大き～な 鍋を、 据えた。

''гээ уливэ гадаи, илаасиҙафи хуилилэгэни ути.''

''gəə uliwə gadai, ilaasiǰafi xuililəgəni uti.''

「さあ、水を 持って来い、 火を焚こう、煮え立つように、これが。」

уливэ хуилисини jэу-кэ jэувэ jэувэни и аӈи

uliwə xuilisini jəu-kə jəuwə jəuwəni i aŋi

水を 沸かすと、 何か、何だの かんだのを、そして あれだ、

порошок-ва дуихини гадааси утаухи воосиани.

poroshokwa duixini gadaasi utauxi woosiani.

小麦粉を 奥へ 持って行ってから そこへ 作った。

''гээ бии ава хуивэнҙэӈэи, хуилисини минҙуӈэ утаухи хэтиӈэнэҙэфи,

''gəə bii awa xuiwənǰəŋəi, xuilisini minǰuŋə utauxi xətiŋənəǰəfi,

「さあ、私が これを 煮え立たせよう、煮えたら 私と一緒に そこへ 飛び込もう、

синэвэ хэтиӈэнэвэнэҙэӈэи, сии сэлэ эдэҙэӈэи.

sinəwə xətiŋənəwənəǰəŋəi, sii sələ ədəǰəŋəi.

おまえを 飛び込ませるだろう、すると おまえは 鉄に なるだろう。

синэвэ элэгэни ваа, ути багиауи.''

sinəwə ələgəni waa, uti bagiaui.''

おまえを 殺せないようになる、その おまえの敵が。」

мэргэ мэисиини, ''ути минэвэ утала олоктологоми нихэини эи.''

mərgə məisiini, ''uti minəwə utala oloktologomi nixəini əi.''

ムルグンは 考えた、 「これは 私を ここで 煮てしまおうと するのだな、今。」

гээ чаалаи-бэдэ. ''гээ, чаалами, бии-кэ чаалами-каа чаалами.

gəə čaalai-bədə. ''gəə, čaalami, bii-kə čaalami-kaa čaalami.

さあ 同意するようなふりをする。「さあ、了解した、私は 同意したことは 同意した。

минду хукувэ бууjэ сии, бии омо ээвэ,

mindu xukuwə buujə sii, bii omo əəwə,

私に 縄を くれ、おまえが、私が 一方の 端を、

хукувэ сии завасилагаи буҙэми,

xukuwə sii zawasilagai buǰəmi,

その縄（の他方の端）を おまえが つかめるように、してやろう、

бии гагдаа мэjэлэни-тэнэ бии завасиҙами.''

bii gagdaa məjələni-tənə bii zawasiǰami.''

私が もう一方の 端を、 私が つかんでいるだろう。

утаа завасии, эи, сии завасими эҙэӈэи-дэ мутэ.

utaa zawasii, əi, sii zawasimi əǰəŋəi-də mutə.

そうして つかんでいるから、今、おまえが つかんでいるのが できないようなら、

бии эи хэӈкини утаухи тиӈмэисии.

bii əi xəŋkini utauxi tiŋməisii.

私が 今 そこへ 飛び込んだ時に、（それなら）

гээ сии аӈила хэкэҙэми бии эи, сии сии бэгдилэи,

gəə sii aŋila xəkəǰəmi bii əi, sii sii bəgdiləi,

さあ、おまえの そこに 縛ってやろう、私が これを、おまえの、おまえの 足に、

тиак тиак хэкэҙэми, бии ҙавасиҙами, гээ.'' гээ ути мамака,

tiak tiak xəkəǰəmi, bii ǰawasiǰami, gəə.'' gəə uti mamaka,

しっかり 縛ろう、 私が つかんでいよう、さあ。」 さあ その ばあさんは、

сэбиэ эсини чаала, чаалаи-jаҙата ути дианаивани.

səbiə əsini čaala, čaalai-jaǰata uti dianaiwani.

最初は 同意しなかったが、同意したではないか、彼が そう言うのに。

эӈ чаалаани гээ jохо хуии, са～гди jохо, хуилигэ гунэ.

əŋ čaalaani gəə joxo xuii, sa～gdi joxo, xuiligə gunə.

賛成した、 さあ 鍋は 煮立っている、大きな 鍋が 煮えくり返っていた という。

''гээ, мэргэ хэтигэнэjэ утаухи, ути аӈитиги лооӈкотиги.''

''gəə, mərgə xətigənəjə utauxi, uti aŋitigi looŋkotigi.''

「さあ、ムルグンよ 飛び込め、あそこへ、その あれへ、鍋の中へ。」

хэтигэнэи-jаҙата, бэjэни, бэjэни, бэjэни мэjэлэни,

xətigənəi-jaǰata, bəjəni, bəjəni, bəjəni məjələni,

跳んだのだ、 彼は、 彼は、 彼のほうの 端っこは、

мэнэ мэjэлэи-тэнэ, ҙаасаҙи хэкээни чул таӈдалагами бэjэ,

mənə məjələi-tənə, ǰaasaǰi xəkəəni čul taŋdalagami bəjə,

自分の方の 端っこは、 緩く 縛っておいた、スルスルと 伸びるように、ばあさんの、

бэjэндилэни-тэнэ тиак тиак хэкээни, хукувэ.

bəjəndiləni-tənə tiak tiak xəkəəni, xukuwə.

彼女の側の方は、 しっかり ぎっちりと 縛った、 縄を。

хэтиӈэнэи-jаҙа, хэтиӈэнэи лооӈко, лооӈко таузатигини хэтиӈэнээни,

xətiŋənəi-jaǰa, xətiŋənəi looŋko, looŋko tauzatigini xətiŋənəəni,

跳んだのだ、 跳んだ、 鍋の、 鍋の 向こう側へ 跳び移った、

бэjэвэни сиата таӈдаи-jаҙата таухи.

bəjəwəni siata taŋdai-jaǰata tauxi.

彼女を すばやく 引っ張ったのだ、そこへ、

лоӈкотиги таӈдаани мамакава, jохоло,

loŋkotigi taŋdaani mamakawa, joxolo,

鍋へと 引っ張った、 ばあさんを、鍋に、

эҙэллллл аадаи-лиэ мамака вааани.

əǰəlllll aadai-liə mamaka waaani.

グツグツグツと 煮えてしまったのだ、ばあさんを 殺した。

ути мамака ниива дигаи бисини-бээбу-тэ ути.

uti mamaka niiwa digai bisini-bəəbu-tə uti.

その ばあさんは 人を 食べて いたのだった、そいつは。

ниива дигаи мамака бисини. ути, ути мэргэ вакцаани,

niiwa digai mamaka bisini. uti, uti mərgə wakcaani,

人間を 喰う ばあさん だった。その、その ムルグンを 殺そうとしたが、

утэ-бэдэ эми мутэ утэ чимнээни, аӈи синэвэ сэлэ эдэвэнҙэми гуми,

utə-bədə əmi mutə utə čimnəəni, aŋi sinəwə sələ ədəwənǰəmi gumi,

そんな風に できずに、そう 失敗した、あれだ、おまえを 鉄の体に してやると 言って、

ути утала олоктологоми, а мэргэ перехитлил бэjэвэни.

uti utala oloktologomi, a mərgə perexitlil bəjəwəni.

彼女は そこで 煮てしまおうとしたが、ムルグンは 一枚上手のずるさで騙した 彼女を。

ну ладно, мамакава вааи-лиэ, дигаа дигаа гулинээни њаа ҙулэихи,

nu ladno, mamakawa waai-liə, digaa digaa gulinəəni ňaa ǰuləixi,

さあてよし、ばあさんを 殺したのだ、食べた、食べて 出発した、再び 前へと。

багиау гээнэми. њаа ӈэнээни～ ӈэнэми-э ӈэнэми исэсии,

bagiau gəənəmi. ňaa ŋənəəni～ ŋənəmi-ə ŋənəmi isəsii,

敵を 求めて。 さらに 行った、 行って 行って、見ていると、

jэу-кэ хоконоо гунэ, аҙига кэjэни-бэдэ.

jəu-kə xokonoo gunə, aǰiga kəjəni-bədə.

何か 呻いていた という、 娘の 声のようだ。

jэу-кэ ниини, jуӈкуалагигэ ути аҙигава,

jəu-kə niini, juŋkualagigə uti aǰigawa,

何かの ある者が、引きずって行った、 その 娘を、

jуӈкуалаини ути аҙига-тана амихи татамасии утаа ути,

juŋkualaini uti aǰiga-tana amixi tatamasii utaa uti,

引きずって行く、その 娘は 後ろへ 引っ張ってもがいている、そうして その、

ӈэнэми ӈэнэвэнэи-jаҙа ути, ути ниива, сразу вааани, аҙига уисигиэни.

ŋənəmi ŋənəwənəi-jaǰa uti, uti niiwa, srazu waaani, aǰiga uisigiəni.

行って、行かせるだろうか、その、その 者を、 すかさず 殺した、 娘を 救った。

аҙига лиаси агдаани, ''эи сии минэвэ уисигии ути, ути багиау

aǰiga liasi agdaani, ''əi sii minəwə uisigii uti, uti bagiau

娘は ひどく 喜んだ、 「今 あなたは 私を 救ってくれた、その、その 敵が、

сии ӈэнэи багиау ути этумити ути минэвэ гаҙиини утаухи.

sii ŋənəi bagiau uti ətumiti uti minəwə gaǰiini utauxi.

あなたが 行く所の 敵が、 その 見張りが、それが 私を 連れて行こうとした、そこへ。

эӈ сии минэвэ уисиэ, бии синҙи jэу-дээ эдэҙэӈэи,

əŋ sii minəwə uisiə, bii sinǰi jəu-dəə ədəǰəŋəi,

ああ、あなたは 私を 救った、私は あなたの 何にでも なりましょう、

сии олоктоми-дэ эдэҙэми, сии кэкэсэи-дэ эдэҙэми.''

sii oloktomi-də ədəǰəmi, sii kəkəsəi-də ədəǰəmi.''

あなたの 煮炊き係にでも なりましょう、あなたの 女奴隷にでも なりましょう。」

''jэу-кэ эҙэӈэи эдэ, сии бии мамаасаи эдэҙэӈэи,''

''jəu-kə əǰəŋəi ədə, sii bii mamaasai ədəǰəŋəi,''

「何にも ならないだろうさ、おまえは 私の 妻と なるだろう、」と

утэ-бэдэ гунэини мэргэ. ути-дэ аjа чаалаани,

utə-bədə gunəini mərgə. uti-də aja čaalaani,

そのように 言った、ムルグンは。 彼女も いい、同意した、

''гээ сии эниӈэи абугаи илэ биэ-тэ.''

''gəə sii əniŋəi abugai ilə biə-tə.''

「さあ、おまえの 母親と 父親は どこに いるのか。」

''тала тала биэ. оно ӈэниҙэми бии,

''tala tala biə. ono ŋəniǰəmi bii,

「あそこに、あそこに います。でもどう やって帰れるでしょう、私は、

ути минэвэ гаҙиани. ииӈ таӈасиани.''

uti minəwə gaǰiani. iiŋ taŋasiani.''

彼らが 私を 連れ去ってきたのに。 勝手に ひっ攫って来たのに。」

''бии, бии ҙаӈталаи уунатаиҙа. бии синэвэ гакпаҙами, сии ҙугдитигии.

''bii, bii ǰaŋtalai uunataiǰa. bii sinəwə gakpaǰami, sii ǰugditigii.

「私の、私の 矢の上に 乗れ。 私が おまえを 射よう、 おまえの 家へ。

эниӈэи укэлэни-гдэ гакпаҙаӈаи. сии утала, эниӈэ укэлэни-гдэ

əniŋəi ukələni-gdə gakpaǰaŋai. sii utala, əniŋə ukələni-gdə

おまえの母親の 戸口の所に 射るだろう。おまえは そこに、母親の 戸口の所に、

утала, ии... эниӈэлэ иигиҙэӈэи.'' утааси дианаи ути аҙига, гакпаини ҙулиэни,

utala, ii... əniŋələ iigiǰəŋəi.'' utaasi dianai uti aǰiga, gakpaini ǰuliəni,

そこに、そう、母親の家に 入るだろう。」そうして 言う、 その 娘は、彼が射る 前に、

''гээ мэргэ, jэу-дээ маӈга эдэисини, минэвэ,

''gəə mərgə, jəu-dəə maŋga ədəisini, minəwə,

「ああ、ムルグンよ、 何か 困ったことに なったならば、私を、

минэвэ ҙооӈигитаиҙа, хэутитэиҙэ.'' мэргэ гунэини,

minəwə ǰooŋigitaiǰa, xəutitəiǰə.'' mərgə gunəini,

私のことを 思い出して下さい、 呼んで下さい。」 ムルグンは 言う、

''сии jэу бэлэсиҙэи, сии аҙига. минэвэ jэу бэлэсиҙэи.

''sii jəu bələsiǰəi, sii aǰiga. minəwə jəu bələsiǰəi.

「おまえが 何の 助けになろうか、おまえは 娘だ、 私を どう 助けるのか。

синэвэ хэутии, эмэи-дэ сии минэвэ эҙэӈэи-дэ бэлэсими-дэ мутэ,'' гунэини.

sinəwə xəutii, əməi-də sii minəwə əǰəŋəi-də bələsimi-də mutə,'' gunəini.

おまえを 呼んで、来たとて、おまえは 私を 助けることはできないよ、」と 言う。

утэ-бэдэ гунэини. ''ути багиау нии, сии утава ваами эҙэӈэи мутэ,''

utə-bədə gunəini. ''uti bagiau nii, sii utawa waami əǰəŋəi mutə,''

そんな風に 言う。 「あの 敵の 者を、あなたは あれを 殺すことは できないのよ、」と

гунэини, ''утава. бэjэни эгээни биэ,'' гунэини,

gunəini, ''utawa. bəjəni əgəəni biə,'' gunəini,

言う、 「あれを。奴には 魂が あるのよ、」と 言う、

''илэ-кэ-дээ, ути эгээвэни эми ваа, эҙэӈэи ваа,

''ilə-kə-dəə, uti əgəəwəni əmi waa, əǰəŋəi waa,

「どこかに、 その 魂を 殺さなければ、 あなたは殺せない、

нии-дэ эити ваами мутэ утава. ути эгээвэни гээнээк ути эгээҙи,

nii-də əiti waami mutə utawa. uti əgəəwəni gəənəək uti əgəəǰi,

誰も 戦っても勝てない、あいつには。その 魂を 取りに行って、 その 魂で、

эгээвэни ваами-тана ути багиауи вааҙаӈаи,'' гунэини,

əgəəwəni waami-tana uti bagiaui waaǰaŋai,'' gunəini,

魂を 殺したならば、あの 敵を 殺せるでしょう、」と 言う、

''бии jэу-дэ эҙэӈэи гээнэ,'' мэргэ гунэини,

''bii jəu-də əǰəŋəi gəənə,'' mərgə gunəini,

「私は 何も 取りになど行かないさ、」と ムルグンは 言う、

''бии утэ-бэдэ ӈэнэҙэӈэи, хаи вааҙаӈаи бэjэвэни.''

''bii utə-bədə ŋənəǰəŋəi, xai waaǰaŋai bəjəwəni.''

「私は このように 行くだろう、 それでもやはり 殺すよ、 奴を。」

ута аҙигатиги дианаи, ''хаи вааҙаӈаи бии утава,'' туу гунэини.

uta aǰigatigi dianai, ''xai waaǰaŋai bii utawa,'' tuu gunəini.

そう 娘へ 言う、 「やはり 殺せるだろう、私は 奴を、」と そう 言う。

''гээ, уунаjа, сии бии эи ҙаӈталаи бии синэвэ гакпалагаjи,

''gəə, uunaja, sii bii əi ǰaŋtalai bii sinəwə gakpalagaji,

「さあ、 乗れ、 おまえは 私の この 矢に、 私が おまえを 射れるように、

сии минэвэ илэ бэлэсинэкцэи омо аҙига бими-дэ.

sii minəwə ilə bələsinəkcəi omo aǰiga bimi-də.

おまえが 私を どこから 助けに来ようというんだい、一人の 娘 なのに。

сии эниӈэтигии гакпагиҙами синэвэ.'' ҙаӈталани уунаак,

sii əniŋətigii gakpagiǰami sinəwə.'' ǰaŋtalani uunaak,

おまえの 母親の所へ 射て帰してやろう、おまえを。」 矢に 乗って、

гакпаи-jаҙата энини укэлэни-дээ гакпаани.

gakpai-jaǰata ənini ukələni-dəə gakpaani.

射るのだ、 母親の 戸口の所に 射た。

илэ биини ути укэлэни-гдэ, тиӈмэлэгэни нихээни утаа.

ilə biini uti ukələni-gdə, tiŋmələgəni nixəəni utaa.

どこに あるのか、 その 戸口の所に、 落ちるように した、 そうして。

гээ бэjэни њаа гулинээни～ гоо-да эсини ӈэнэ уже багиаутиги ути,

gəə bəjəni ňaa gulinəəni～ goo-da əsini ŋənə uzhe bagiautigi uti,

さあ 彼は 再び 出発した、 遠くへも 行かなかった、もう 敵の所へ、その、

аҙигава уисиэндиги, утала иинээнҙи исэсиини ҙугди тэ～

aǰigawa uisiəndigi, utala iinəənǰi isəsiini ǰugdi tə～

娘を 救った所から、そこに 着いてすぐに 見てみるに、家は ほうれずうっとあの、

уэ хоондилани биэ гунэ са～гди ҙугди, этумини лиаси эгди,

uə xoondilani biə gunə sa～gdi ǰugdi, ətumini liasi əgdi,

山の 上に ある という、 大き～な 家だ、見張りの者も すごく 多い、

а'ана лиаси эгди гунэ, ӈиалани ади ади а'ана.

a'ana liasi əgdi gunə, ŋialani adi adi a'ana.

舟も すごく たくさんだ という、岸辺に いくつも、いくつもの 舟。

гээ утаа тэу омо баатиги омосиани мэргэ, тэу омо баатиги

gəə utaa təu omo baatigi omosiani mərgə, təu omo baatigi

さあ そうして 全部 一ヶ 所に 集めた、 ムルグンは、全部 一ヶ所へ

омосигааси адима-ка а'анава заамба а'анава омо баатиги омосиак,

omosigaasi adima-ka a'anawa zaamba a'anawa omo baatigi omosiak,

集めてから、そのいくつかの 舟を、 十ほどの 舟を 一ヶ 所に 集めてから、

дагалиани, ҙэгдэлиэни, ҙэгдэивэни исэсии-jаҙата ути багиауни, исээни.

dagaliani, ǰəgdəliəni, ǰəgdəiwəni isəsii-jaǰata uti bagiauni, isəəni.

火をつけた、燃え始めた、燃えているのを 見ているのだ、その 敵は、 見た。

''эи jэу ниини дагаини-та. элээ минэвэ гэлэити ваалинээти,

''əi jəu niini dagaini-ta. ələə minəwə gələiti waalinəəti,

「こいつは 何 者だ、火をつけたのは。ああ、私を 求めて 戦いに来たか、

опять минҙи.'' каjаани, утэминэми каjаани,

opjat' minǰi.'' kajaani, utəminəmi kajaani,

また 私と。」 派遣した、見張り人を 派遣した、

''гээ сии исэнэу, утава ваӈнау, утава jэу ниини

''gəə sii isənəu, utawa waŋnau, utawa jəu niini

「さあ、おまえは 見て来い、あいつを 殺しに行け、あれを、 何 者だ、

ҙуухэлэнээ-тэ, нии хаи минэвэ гэлэини, утиду.

ǰuuxələnəə-tə, nii xai minəwə gələini, utidu.

悪さをしに来やがったのは、 人は なおも 私を 求める、あそこで。

как дагаи эдэисини утава саини бэjэвэни гэлэивэти. каjаани.

kak dagai ədəisini utawa saini bəjəwəni gələiwəti. kajaani.

火をつけた ならすぐ、そのことを 知った、彼を 求めていることを。派遣してきた。

мэргэ исэсиэ, ''гээ омо,'' гунэ, ''эмээ.''

mərgə isəsiə, ''gəə omo,'' gunə, ''əməə.''

ムルグンは 見ていた、 「さあ 一人、」と 言う、 「来たか。」

хаи аӈивани гидава хэбунээ ваӈнаини ути мэргэвэ.

xai aŋiwani gidawa xəbunəə waŋnaini uti mərgəwə.

やはり あれを、槍を 手にして 殺しに来る、その ムルグンを。

''гээ мэргэ, сии эмээи,'' гунэи, ''ваали... ваалинааи.''

''gəə mərgə, sii əməəi,'' gunəi, ''waali... waalinaai.''

「さあ、ムルグン、おまえは 来たのか、」と 言う、 「戦いに、戦いに来たのか。」

''ваалинаами бии.''

''waalinaami bii.''

「戦いに来たんだ、私は。」

''гээ минҙуӈэ ваалиҙами гээ минэвэ каjаани, синҙи ваалилагаи.''

''gəə minǰuŋə waaliǰami gəə minəwə kajaani, sinǰi waalilagai.''

「さあ、私と 戦おう、 さあ 私を 遣した、おまえと 戦うようにと。」

''гээ ваалилагафи эмэи гээ эухи.'' ҙээ аккиндакцаивани,

''gəə waalilagafi əməi gəə əuxi.'' ǰəə akkindakcaiwani,

「さあ、我らが戦えるように 来い、さあ ここへ。」 今にも 突き刺そうとするのを、

сразу бэjэвэни вааани, ути мэргэ, ниива. вааа.

srazu bəjəwəni waaani, uti mərgə, niiwa. waaa.

すかさず 彼を 殺した、 その ムルグンは、人を。 殺した。

хаи мэнэ ҙэгдээ гунээ. утава хаи исэсии исэсии ути багиауни.

xai mənə ǰəgdəə gunəə. utawa xai isəsii isəsii uti bagiauni.

さらに 火は勝手に 燃え続けていた という。それを また 見ている、見る、その 敵は。

''эи jэу хаи ҙэгдэини оно нихээти ути, каjами нии.''

''əi jəu xai ǰəgdəini ono nixəəti uti, kajami nii.''

「こいつは 何だ、なおも 燃えている、どう したんだ あの、派遣した 者は。」

элээ гээ ути багиауни тээ～ уизэӈэнҙи исэи-jаҙата исэсии,

ələə gəə uti bagiauni təə～ uizəŋənǰi isəi-jaǰata isəsii,

ああ、さあ その 敵は ずうっと 上から 見ているのだ、見ている、

хаи илии, гунэ, ''мэргэ,'' маӈгактуини, ''гээ, гээ эмээи,

xai ilii, gunə, ''mərgə,'' maŋgaktuini, ''gəə, gəə əməəi,

再び 立った、言った、「ムルグンよ、」 喧嘩を売る、 「さあ、さあ 来たか、

иду каjаи сии ниива мэнэ эмэиҙи.''

idu kajai sii niiwa mənə əməiǰi.''

どうして 派遣なぞするのか、おまえは 人を、 自分で 来るしかないんだろう。」

''эмэҙэӈэи бии, аласиjа, сии минҙи ваалинами эмээи.''

''əməǰəŋəi bii, alasija, sii minǰi waalinami əməəi.''

「行くぞ、私は、待っていろ、おまえは 私と 戦うために 来たのか。」

''синҙи ваалинами эмээми.'' ''сии минҙи ваалими мутэҙэӈэи.''

''sinǰi waalinami əməəmi.'' ''sii minǰi waalimi mutəǰəŋəi.''

「おまえと 戦うために 私は来た。」 「おまえは オレと 戦うことが できるのか！?」

''гээ, илэкпэситэмҙэ. нии-дэ маӈга биивэни минҙуӈэ ваалиҙафи.''

''gəə, iləkpəsitəmǰə. nii-də maŋga biiwəni minǰuŋə waaliǰafi.''

「よし、試してみようじゃないか。 誰が 強いのかを、 私と 戦おう。」

''аласиjа, бии тэтигисиҙэми.'' тэтигиэ, тэтигисиэни

''alasija, bii tətigisiǰəmi.'' tətigiə, tətigisiəni

「待っていろ、 オレは 着替えるから。」 着替えた、着替えた、

ути багиауни аjаҙи тэтигисиэ чилу чилу вааи аӈи,

uti bagiauni ajaǰi tətigisiə čilu čilu waai aŋi,

その 敵は、 良く 身につけた、 金属がキラキラと、戦うための あれだ、

ваалими аӈивани тэтигиэни, гидаи-да хэбуи, ҙаӈтаи-да хэбуи,

waalimi aŋiwani tətigiəni, gidai-da xəbui, ǰaŋtai-da xəbui,

戦うための 鎧を 身につけた、槍も 手にした、弓も 持った、

хокцои-jаҙата утаухи, хокцоми гээ ваалилиати～ ваалии ваалии

xokcoi-jaǰata utauxi, xokcomi gəə waaliliati～ waalii waalii

襲い掛かって来るのだ、こっちへ、襲い掛かって来て さあ 戦い始めた、戦う、 戦う、

оно-ко нихэми гидафи-да букталиати,

ono-ko nixəmi gidafi-da buktaliati,

どうか しているうちに 自分らの槍も 彼らは折ってしまった、

утэ-бэдэ буктаи дилимасии дилимасии...

utə-bədə buktai dilimasii dilimasii...

そんな風に 折ってしまって、素手で取っ組み合った、取っ組み合った、

тии тава диӈэгии ава диӈэгии, утаа мэисиини,

tii tawa diŋəgii awa diŋəgii, utaa məisiini,

そうして あっちを 叩き、 こっちを 叩き、 そうして 考える、

''эи оно биини цэҙэ-дэ минэвэ вааҙаӈани ути, бии багиауи

''əi ono biini cəǰə-də minəwə waaǰaŋani uti, bii bagiaui

「こいつは なんてことだ、本当だ、私を 殺してしまうだろう、この、私の 敵は、

нии-дэ минэвэ эҙэӈэи бэлэнэ.'' утэ-бэдэ мэисиини ути мэргэ-тэнэ.

nii-də minəwə əǰəŋəi bələnə.'' utə-bədə məisiini uti mərgə-tənə.

誰も 私を 助けてはくれないのか。」 そんな風に 考えた、その ムルグンは。

''гээ сии дэуи биҙэ, дэуӈцэҙэфи.'' ути багиауни дианаи,

''gəə sii dəui biǰə, dəuŋcəǰəfi.'' uti bagiauni dianai,

「さあ、おまえは 疲れたようだ、休もう。」 その 敵が 言った、

он знает вааҙаӈаи саини.

on znaet waaǰaŋai saini.

彼は 知っている、殺せるだろうと わかっている。

утаа оно-до вааҙаӈаи-jаҙа. ''дэуӈцэҙэфи,'' гунэи,

utaa ono-do waaǰaŋai-jaǰa. ''dəuŋcəǰəfi,'' gunəi,

そうして どうやっても 殺せるだろうと。 「休もう、」と 言う、

''гээ дэуӈцэҙэфи.'' дэуӈцэлисини исэсилиэни, ути аҙига диаӈкини,

''gəə dəuŋcəǰəfi.'' dəuŋcəlisini isəsiliəni, uti aǰiga diaŋkini,

「さあ 休もう。」 休んでいる時に、見えて来た、 あの 娘は こう言っていた、

ҙаӈтава гакпаӈиани, ''эи хэӈкини сии, jэу-дэ маӈга эдэисини,

ǰaŋtawa gakpaŋiani, ''əi xəŋkini sii, jəu-də maŋga ədəisini,

矢を 射た時に、 「今 あなたが、何でも 困難に 出会ったならば、

дианатаиҙа минэвэ нии-дэ эҙэӈэти бэлэси, нии-дэ эҙэӈэти эмэ,

dianataiǰa minəwə nii-də əǰəŋəti bələsi, nii-də əǰəŋəti əmə,

言いなさい、私を 誰も 助けないだろう、 誰も 来ないだろうと、

ута исэсии, сии утэ дианаисии, ҙуу,

uta isəsii, sii utə dianaisii, ǰuu,

そうしたら 見るでしょう、あなたは そう 言ったなら、二羽の、

ҙуу гаjа эмэҙэ, диэлими эмэҙэ. сии ҙулэ...

ǰuu gaja əməǰə, diəlimi əməǰə. sii ǰulə...

二羽の 水鳥が 来るのを、 飛んで やって来るでしょう、あなたの、

сии ҙулэси, хоондилаи, ути гаjа, ҙуу гаjа эмэми, синду чиндаҙа,

sii ǰuləsi, xoondilai, uti gaja, ǰuu gaja əməmi, sindu čindaǰa,

あなたの 前、 上を、 その 水鳥、二羽の 水鳥が 来て、 あなたに 落とすでしょう、

ути ути багиау эгээвэни. сии утава ҙаватаиҙа,

uti uti bagiau əgəəwəni. sii utawa ǰawataiǰa,

その、その 敵の 魂を。 あなたは それを つかんで下さい、

буу диэлиҙэӈэу эниӈэмулэ диэлиҙэӈэу,

buu diəliǰəŋəu əniŋəmulə diəliǰəŋəu,

私たちは 飛んで来るでしょう、母親と二人で 飛んで来るでしょう、

эмэҙэӈэу, нэхуҙэӈэу утава.'' эгээвэни гээнэсээ,

əməǰəŋəu, nəxuǰəŋəu utawa.'' əgəəwəni gəənəsəə,

来るでしょう、 持って来るでしょう、それを。」 魂を 取りに行って、

ута, нэхуҙэӈэти ути багиау эгээвэни гээнэҙэӈэти

uta, nəxuǰəŋəti uti bagiau əgəəwəni gəənəǰəŋəti

そうして 持って来るのだろう、その 敵の 魂を 取りに行ったのだろう、

ути ҙуба гаjа, энимулэ. кэптээни～ мэисиини,

uti ǰuba gaja, ənimulə. kəptəəni～ məisiini,

その 二羽の 水鳥は、母親と二人で。 横になっていた、考えていた、

''эи～ нии-дэ эҙэӈэти эмэ минэвэ бэлэнэми.'' утэ-бэдэ мэисими

''əi～ nii-də əǰəŋəti əmə minəwə bələnəmi.'' utə-bədə məisimi

「今、誰も 来ない、 私を 助けに。」 そのように 考えながら、

кэптэисини исэсиисини ҙуба гаjа диэлиду-бээбу

kəptəisini isəsiisini ǰuba gaja diəlidu-bəəbu

横になっていたらば、見ていたら、二羽の 水鳥が 飛んで来たではないか、

нуа хоондилани диэлиду гунэ. ути гаjаҙига диэлими-э мэисиити,

nua xoondilani diəlidu gunə. uti gajaǰiga diəlimi-ə məisiiti,

彼の 上の空を 飛んでいる という。 その 水鳥たちは 飛びながら 思っている、

''э～ ути мэргэ, элэ элэ дэувэни лиаси-да,

''ə～ uti mərgə, ələ ələ dəuwəni liasi-da,

「ああ、この ムルグンは、もう、もはや 疲れてしまっている、ひどくだ、

хэли диэлиҙэфи минти, элээ дэуини ути,

xəli diəliǰəfi minti, ələə dəuini uti,

急いで 飛ぼう、私たちは、 もう 疲れてしまった、あの、

элээ вааҙаӈани ути багиауни.'' гээ бэлэм бэлэм тугэҙи диэлилиэти～

ələə waaǰaŋani uti bagiauni.'' gəə bələm bələm tugəǰi diəliliəti～

もう今にも 殺すだろう、あの 敵が。」 さあ もっと もっと 速く 飛び始めた、

тии ҙавагии эи ҙавагии э-бэдэ аӈива,

tii ǰawagii əi ǰawagii ə-bədə aŋiwa,

あっちが つかみ、こっちが つかみ、そのように あれを、

конҙоҙига бими ути доолони-тоно нии биини ицаи нии.

konǰoǰiga bimi uti dooloni-tono nii biini icai nii.

白樺製の小さな箱が あって、 その 中に 人が いる、 小さな 人が。

таа тии ҙавагии эи ҙавагии энимулэ,

taa tii ǰawagii əi ǰawagii ənimulə,

ほうれそうして あっちが 持ち、 こっちが 持ちして 母親と、

элээ море-ла элэгэфи чинда.

ələə morela ələgəfi činda.

さあ 海を渡っていて 落とさないようにと。

гээ, хаулиа иинээти, мэргэ исэисини цэҙэ-дэ ҙуба,

gəə, xaulia iinəəti, mərgə isəisini cəǰə-də ǰuba,

さあ、やっとなんとか たどり着いた、 ムルグンが 見ると、 本当だ、二羽の、

гаjа диэливэсими диэливэсими тугбудугэ гунэ, омо аӈива,

gaja diəliwəsimi diəliwəsimi tugbudugə gunə, omo aŋiwa,

水鳥が 飛び回って、飛び回って、落とした という、一つの あれを、

коӈҙоҙигава, тээгими хэлибэ заваани. завами ниэнтилээни,

koŋǰoǰigawa, təəgimi xəlibə zawaani. zawami niəntiləəni,

小さな箱を、起き上がって いそいで つかんだ。手に取って 開けた、

эи ицаи нии биэ гунэ ути доолони, ''эи биҙэ эгээни.''

əi icai nii biə gunə uti dooloni, ''əi biǰə əgəəni.''

今 小さな 人が いる という、その 中に、 「こいつなん だろう、奴の魂とは。」

''гээ дэуӈцээ,'' хэутисиэ багиау,

''gəə dəuŋcəə,'' xəutisiə bagiau,

「さあて、休んだな、」と 呼んだ、敵が、

''оно нихэи-тэ, дэуӈцэми. дэуми дэуӈцээи.'' ''дэуӈцээми.''

''ono nixəi-tə, dəuŋcəmi. dəumi dəuŋcəəi.'' ''dəuŋcəəmi.''

「どう したか、 休んで。 疲れて 休めたのか。」 「休んだよ。」

''сии минэвэ эҙэӈэи ваа, сафани сии,

''sii minəwə əǰəŋəi waa, safani sii,

「おまえは 私を 殺せはしない、あきらめろ、おまえは、

минтиги сэулилэ, эҙэӈэфи ваали.''

mintigi səulilə, əǰəŋəfi waali.''

私の所へ 来い、 戦うのは止めよう。」

''эҙэӈэи, ваалиҙаӈаи, бии синэвэ, оно-до нихэми вааҙаӈаи,'' гунэи,

''əǰəŋəi, waaliǰaŋai, bii sinəwə, ono-do nixəmi waaǰaŋai,'' gunəi,

「いいや、戦おう、 私は おまえを、どう やってでも 殺すだろう、」と 言う、

''ваалиjа, вааисии-даа эҙэӈэи, синҙи эҙэӈэи аӈи,'' гунэини.

''waalija, waaisii-daa əǰəŋəi, sinǰi əǰəŋəi aŋi,'' gunəini.

「戦って、戦ったとて おまえは勝てない、おまえでは かなわないだろう、」と 言う。

''всё равно, ваалиҙаӈаи,'' говорит. ''ваалиҙаӈаи... гээ бии синду

''vsjo ravno, waaliǰaŋai,'' govorit. ''waaliǰaŋai... gəə bii sindu

「たとえ何だろうと、戦うんだ、」と 言う、 「戦うんだ、 さあ 私は おまえに

jэу-дэ исэвэнҙэми, jэу-кэ бии кэптэми, jэу-кэ ба'ами,'' гунэи,

jəu-də isəwənǰəmi, jəu-kə bii kəptəmi, jəu-kə ba'ami,'' gunəi,

ある物を 見せてやろう、ある物を 私は 寝ていて、 ある物を 見つけた、」と 言う、

''бии синду исэвэнэҙэми.'' ''jэу ба'аи.''

''bii sindu isəwənəǰəmi.'' ''jəu ba'ai.''

「私は おまえに 見せてやろう。」 「何を 見つけたんだ。」

''бии синду исэвэнэҙэми, jэу-дэ ба'ами.

''bii sindu isəwənəǰəmi, jəu-də ba'ami.

「私は おまえに 見せてやろう、何を 見つけたか。

эи бии ба'ами эиjэ оду кэптэми ба'ами ава.''

əi bii ba'ami əijə odu kəptəmi ba'ami awa.''

今 私は 見つけた、今 ここに 寝ていて 見つけた、これを。」

''гээ сии утава минду бугиjэ. бии синэвэ эҙэӈэи-дэ ваа,'' гунэини,

''gəə sii utawa mindu bugijə. bii sinəwə əǰəŋəi-də waa,'' gunəini,

「ああ、おまえは それを 私に 返せ。 私は おまえを 殺さないから、」と 言う、

''тэу буҙэӈэи,'' гунэи, ''синду, эи баjаи, город-аи, мамаасаи,

''təu buǰəŋəi,'' gunəi, ''sindu, əi bajai, gorodai, mamaasai,

「何だって やる、」と言う、 「おまえに、この 富を、街を、 妻を、

тэу буҙэми,'' гунэи, ''синду. тэи бугиjэ утава минду,'' гунэи,

təu buǰəmi,'' gunəi, ''sindu. təi bugijə utawa mindu,'' gunəi,

全部 やろう、」と 言う、 「おまえに。だから 返せ、 それを 私に、」と 言う、

''бии эҙэӈэи буги синду, бии jэу-дэ эими гэлэ,

''bii əǰəŋəi bugi sindu, bii jəu-də əimi gələ,

「私は 返さないよ、おまえに、私は 何も 要らない、

сии, сии баjаваи-да эими гэлэ, сии мамаасаваи-да эими гэлэ,

sii, sii bajawai-da əimi gələ, sii mamaasawai-da əimi gələ,

おまえの、おまえの 富も 欲しくない、おまえの 妻も 欲しくない、

бии синэвэ... синэвэ валагами только мэисими,'' гунэи,

bii sinəwə... sinəwə walagami tol'ko məisimi,'' gunəi,

私は おまえを、おまえを 殺そうと ただ 思っているんだ、」と 言う、

''jаухи ӈэнээ бии абугаи эниӈэи-нэ.''

''jauxi ŋənəə bii abugai əniŋəi-nə.''

「どこへ 行った、 私の 父と 母は。」

''гээ сии абугаваи эниӈэвэи, тэу бугиҙэӈэи, чиндагиҙаӈаи,'' гунэи,

''gəə sii abugawai əniŋəwəi, təu bugiǰəŋəi, čindagiǰaŋai,'' gunəi,

「ああ、おまえの 父も 母も、 全部 返そう、 解き放とう、」と 言う、

''сии утава бугиjэ,'' гунэини, ''минду.''

''sii utawa bugijə,'' gunəini, ''mindu.''

「おまえは それを 返せ、」と 言う、 「私に。」

''эҙэӈэи буги,'' гунэини, ''тэлуӈусиjэ илэ бии абугаи илэ биэ-дэ.''

''əǰəŋəi bugi,'' gunəini, ''təluŋusijə ilə bii abugai ilə biə-də.''

「返さない、」と 言う、 「話せ、 どこに いる、私の父は どこに いるんだ。」

''море хэгиэлэни биини, утала солианзаҙи тиак тиак хэкээти, много,

''more xəgiələni biini, utala solianzaǰi tiak tiak xəkəəti, mnogo,

「海の 下に いる、そこに 鎖で しっかり しっかりと 縛った、たくさんの、

этусигэту-дэ биити.'' ''бии эниӈэи-нэ.'' ''сии эниӈэи-тэнэ

ətusigətu-də biiti.'' ''bii əniŋəi-nə.'' ''sii əniŋəi-tənə

見張りたちが いる。」 「私の 母は。」 「おまえの 母は、

тээ～ наму таjалани ҙугдиҙига доолони, утала кимписэми,'' гунэини.

təə～ namu tajalani ǰugdiǰiga dooloni, utala kimpisəmi,'' gunəini.

ずうっと 海の かなたの 小さな家の 中に、 そこに 閉じ込めた、」と 言う。

''гээ бии утава тэу чиндагиҙаӈаи,'' гунэи, ''бугиjэ,'' гунэини, ''минду утава.''

''gəə bii utawa təu čindagiǰaŋai,'' gunəi, ''bugijə,'' gunəini, ''mindu utawa.''

「さあ 私は それを 全部 解き放とう、」と 言う、「返せ、」と 言う、 「私に それを。」

''эҙэӈэи буги бии, бии ба'ами утава jэу бугиҙэми синду.''

''əǰəŋəi bugi bii, bii ba'ami utawa jəu bugiǰəmi sindu.''

「返さない、 私は、私は 見つけたんだ、これを 何で 返すものか、おまえに。」

''бии синду тэу бугиҙэми, минду бугиисии.''

''bii sindu təu bugiǰəmi, mindu bugiisii.''

「私は おまえに 何でも 全てやるから、私に おまえが返してくれたら。」

мэисиини, ''сии минэвэ чэмнэлэми нихэи, бии синду бугиэ,

məisiini, ''sii minəwə čəmnələmi nixəi, bii sindu bugiə,

考えた、 「おまえは 私を 騙そうと している、私が おまえに 返したら、

сии минэвэ вааак эҙэӈэи, эҙэӈэи буги.''

sii minəwə waaak əǰəŋəi, əǰəŋəi bugi.''

おまえは 私を 殺してしまう、返さないぞ。」

утава ҙавами, сиата ӈэнэвэӈкини, сразу будэи-лиэ багиауни вааи-лиэ, багиауни.

utawa ǰawami, siata ŋənəwəŋkini, srazu budəi-liə bagiauni waai-liə, bagiauni.

それを つかんで、壊してしまった、 すぐに 死んだのだ、敵は、 殺した、 敵を。

гээ багиау вааи, багиау вааанҙи ҙулэихи ӈэнээни ути аӈитиги,

gəə bagiau waai, bagiau waaanǰi ǰuləixi ŋənəəni uti aŋitigi,

さあ 敵を 殺した、敵を 殺すやいなやすぐ 先へ 行った、その あそこへ、

ҙугдитигини, ето уэтиги туктилиэни ҙугдини таду биини этумити биэ гунэ.

ǰugditigini, eto uətigi tuktiliəni ǰugdini tadu biini ətumiti biə gunə.

家へ、 その 山へ 登った、 家に、 そこには いる、見張りが いる という。

этумити гунэини, ''jаухи ӈэнэи сии, jаухи ӈэнэлэгэми нихэи.''

ətumiti gunəini, ''jauxi ŋənəi sii, jauxi ŋənələgəmi nixəi.''

見張りは 言う、 「どこへ 行く、おまえは、どこへ 行こうと しているのか。」

''сии, суу аӈи, ваӈҙава ваами бии.''

''sii, suu aŋi, waŋǰawa waami bii.''

「おまえの、おまえたちの あれだ、主人は 殺したよ、私が。」

''оно вааи сии, эҙэӈэи ваа сии. эҙэӈэи чинда синэвэ.''

''ono waai sii, əǰəŋəi waa sii. əǰəŋəi činda sinəwə.''

「どうやって 殺す、おまえが、殺せないだろう、おまえが。行かせないぞ、おまえを。」

''бии синэвэ jэу эи вааҙаӈа утава ваами.'' саини илэ-дэ биивэни,

''bii sinəwə jəu əi waaǰaŋa utawa waami.'' saini ilə-də biiwəni,

「私は おまえを 何で 殺せないものか、奴を 殺して。」 知っている、どこに あるかを、

jаучуувэни. jаучуувэни гадаа. jаучууҙини какпалиани ниэнтилээ.

jaučuuwəni. jaučuuwəni gadaa. jaučuuǰini kakpaliani niəntiləə.

その鍵が。 鍵を 持って来た。 鍵で 錠をはずした、開けた。

ниэнтилээ утала биини, хаиси хаи этумити. дианаи,

niəntiləə utala biini, xaisi xai ətumiti. dianai,

開けた、 そこに いる、さらに さらに 見張りが。言う、

''или њауху, или ӈэнэҙэӈэ-тэ, море-тиги.

''ili ňauxu, ili ŋənəǰəŋə-tə, moretigi.

「どこを通って 先へ、 どこを通って 行くのか、 海へ。

бии абугаи гээнэгилэгэми нихэми. синэвэ-дэ вааҙаӈаи эиси диана.''

bii abugai gəənəgiləgəmi nixəmi. sinəwə-də waaǰaŋai əisi diana.''

私の 父を 探しに行こうと しているんだ。おまえも 殺してしまうぞ、言わなければ。」

''гээ тала тала утали утали,'' гунэ,

''gəə tala tala utali utali,'' gunə,

「ああ、あそこ あそこ、あそこから あっちを通って、」と 言った、

''утали.'' утали ӈэнэвэӈкини.

''utali.'' utali ŋənəwəŋkini.

「あっちを通って」 そこを 通って行かせた。

''утали～ хэгилэи ӈэнэвэӈкини море-тиги амими гээнэгилэгэни,

utali～ xəgiləi ŋənəwəŋkini moretigi amimi gəənəgiləgəni,

そこを通って、 下を 行かせた、 海へ、 自分の父を 探すために、

утала ӈэнэисини амини лиаси лалии... элээ будэлиэни лалими.

utala ŋənəisini amini liasi lalii... ələə budəliəni lalimi.

そこを 通って行くと、父親は ひどく 飢えていて、今にも 死にそうだった、飢えて。

ӈаалавани бэгдивэни тэу хэкээси утаду лалисиини њаӈга дигаванаи

ŋaalawani bəgdiwəni təu xəkəəsi utadu lalisiini ňaŋga digawanai

手を、 足を 全部 縛ってから、そこに、 飢えると 少しだけ 食べさせる、

ута лалии..., ''э～и, ситэ, оно эмэи сии.''

uta lalii..., ''ə～i, sitə, ono əməi sii.''

そうして 飢えた、 「ああ、 息子よ、どうやって 来たんだ、おまえは。」

''утэ-бэдэ утэ-бэдэ эмээми.'' ''маӈга, маӈга,'' гуӈкини.

''utə-bədə utə-bədə əməəmi.'' ''maŋga, maŋga,'' guŋkini.

「あんな風に こんな風にして 来た。」 「えらい、えらいぞ、」と 言った。

гаагиани амими. ''эниӈэнэ илэ биини.''

gaagiani amimi. ''əniŋənə ilə biini.''

取り戻した、自分の父親を。 「母さんたちは どこに いるの。」

''эниӈэи-тэнэ тэ～ наму тагиалани ути ҙугдиҙига утала кимписэини.

''əniŋəi-tənə tə～ namu tagialani uti ǰugdiǰiga utala kimpisəini.

「母さんは ずうっと 海の かなたの あの 小さな家に、あそこに 閉じ込められている。

утаа гээнэми эними гаагии. амими гаагии,

utaa gəənəmi ənimi gaagii. amimi gaagii,

そうして 求めて行って、自分の母を 取り戻した。父を 取り戻した、

тэу гаагисии-лиэ, эними, амими.

təu gaagisii-liə, ənimi, amimi.

全部 取り返した、母も、 父も。

''гээ, ӈэниҙэфи минти, эи, ава, эи бэjэни, бии нии,

''gəə, ŋəniǰəfi minti, əi, awa, əi bəjəni, bii nii,

「さあ、 帰ろう、私たちは、この、これを、この 人々を、私は 人々を、

бии ниива-тэнэ тэу илааҙаӈаи магиҙаӈаи бии ниивэ-дэ эҙэӈэи нэги,

bii niiwa-tənə təu ilaaǰaŋai magiǰaŋai bii niiwə-də əǰəŋəi nəgi,

私は 人々を 全部 焼いてしまおう、皆殺しにしよう、私は 誰も 残してはおかない、

мэнэ, деревнjа нии биивэни тэу гаагиҙаӈаи,'' гунэ,

mənə, derevnja nii biiwəni təu gaagiǰaŋai,'' gunə,

自分の、村の 人々が いるのは 全部 連れて帰ろう、」と 言った、

мэниӈи тэу гаагисиани, деревня-даа бисимэти тэу гаҙиак

məniŋi təu gaagisiani, derevnja-daa bisiməti təu gaǰiak

自分のは 全部 連れ帰った、村も あったのを 全部 連れて行った、

ута лауҙи тэуни бэjэни ути, багиаути, утаа тэу гаагисиани,

uta lauǰi təuni bəjəni uti, bagiauti, utaa təu gaagisiani,

そうして 召使だの 全ての 彼の その、彼らの敵が、ああして 全部 連れ攫って来たのを、

тэу чиндагисиани, ҙугдитигини. тэу эмэктээ, ӈэниктээти.

təu čindagisiani, ǰugditigini. təu əməktəə, ŋəniktəəti.

全部 解放した、 家へ。 全員 それぞれ来た方へ、皆彼らは帰った。

бэjэти-дээ ӈэнии. гээ ути, аҙига, аҙигава гээнэгии

bəjəti-dəə ŋənii. gəə uti, aǰiga, aǰigawa gəənəgii

彼らは 去った。 さあ あの、娘を、 娘を 求めて行った、

ээӈ тала эниӈэвэни гаҙии, мамасалаак ээни,

əəŋ tala əniŋəwəni gaǰii, mamasalaak əəni,

さあ、そこから 彼女の母親も 連れて来た、 結婚することと なった、

гээ тэу ӈэниктээти мэнэ деревня-тиги, мэнэ нииӈиjи тэу гаҙиак

gəə təu ŋəniktəəti mənə derevnjatigi, mənə niiŋiji təu gaǰiak

さあ 皆 それぞれ帰った、自分たちの 村へ、 自分の所の 人々は 全員 連れて来た、

утэ-бэдэ багдилигиати. утэ уисигиэни амими эними,

utə-bədə bagdiligiati. utə uisigiəni amimi ənimi,

そんな風にして 暮らし始めた。そうして 救った、 自分の父を、母を、

багиауjи тэу вааа, мэнэ нииӈиjи-тэнэ тэу гаагисиани.

bagiauji təu waaa, mənə niiŋiji-tənə təu gaagisiani.

敵を 全部 殺した、 自分の所の 人々を 全部 連れ帰って来た。

туу туу багдиити. эидэлэ... эидэлэ багдиити

tuu tuu bagdiiti. əidələ... əidələ bagdiiti

そうして そうして 暮らした。 今に至るまで、 今に 至るまで暮らしている、

ситэвэ баами-даа. эидэлэ багдиити.

sitəwə baami-daa. əidələ bagdiiti.

子供を 授かって、だ。 今も 彼らは暮らしている。