民話資料

омо бэлиэ багдиани эмусэ, омо аҙигаӈиҙи-да.

omo bəliə bagdiani əmusə, omo aǰigaŋiǰi-da.

一人の 女が 暮らしていた、一人で、一人の 自分の幼い娘と一緒に、だ。

багдии багдии, jаухи-ка ӈэнэлэгэми нихэини ути бэлиэ,

bagdii bagdii, jauxi-ka ŋənələgəmi nixəini uti bəliə,

暮らしていた、暮らしていた、どこへか 行こうと するのだが、その 女は（考える）、

''ситэjи илэ имэнэҙэми, бии ситэjи.

''sitəji ilə imənəǰəmi, bii sitəji.

「自分の子供を どこに 残していけようか、私の 子供を。

бии аӈива гаӈнаҙами, ольха моовони, гэгбээси

bii aŋiwa gaŋnaǰami, ol'kha moowoni, gəgbəəsi

私は あれを 取りに行こう、ハンノキの 木を、 樹皮を剥がして、

утала, ицаа ниива, вооҙоми бии,

utala, icaa niiwa, wooǰomi bii,

そこから、小さな 人の形を 作ろう、 私は、

утааси надама нэӈини надама догбони эмусиҙэми нииналагани.

utaasi nadama nəŋini nadama dogboni əmusiǰəmi niinalagani.

それから 七 日 七 晩 揺り籠で揺らそう、人間になるように。」

гээ гэгбэнэсээни, ольха,

gəə gəgbənəsəəni, ol'kha,

さあ 樹皮を剥がしに行って来た、 ハンノキ、

ольха порусский говорю я надо по это...

ol'kha porusskij govorju ja nado po eto...

ハンノキと ロシア語で 言ったね、私は 言わなきゃ、ウデヘ語で、

ҙугдэ моони, ''гээ ҙугдэ моовони гэгбэнэҙэми бии.''

ǰugdə mooni, ''gəə ǰugdə moowoni gəgbənəǰəmi bii.''

ハンノキの 木だ、 「さあ、 ハンノキの 木を 樹皮を剥がしに行こう、私は。」

гэгбэнэсээни ицаи, аӈи кукла-ва вооок ээни.

gəgbənəsəəni icai, aŋi kuklawa woook əəni.

剥がしに行って来た、小さな、あれだ、人形を 作ることと なった。

ицаи њаулава, ицаи њаулаҙигава, аҙигава вооони,

icai ňaulawa, icai ňaulaǰigawa, aǰigawa woooni,

小さな 子を、 小さな 若い子供を、女の子を 作った、

аҙигава вооо, надама инэӈини надама догбони эмусиэни-э～

aǰigawa wooo, nadama inəŋini nadama dogboni əmusiəni-ə～

女の子を 作った、 七 日 七 晩 揺り籠で揺らした、

бэкээни-э～ эмусиэни, надаинти нэӈини, аҙига, дианалиани узче,

bəkəəni-ə～ əmusiəni, nadainti nəŋini, aǰiga, dianaliani uzhe,

子守唄を歌った、揺り籠で揺らした、七日目の 日に、 女の子は、話し始めた、もう、

гээ аҙига эдээни ути. вооони, кукла, аҙига эдэисини,

gəə aǰiga ədəəni uti. woooni, kukla, aǰiga ədəisini,

さあ 女の子に なったのだ、それは。 作った、 人形が、女の子に なると、

аҙига, аси тугэҙи эдэисини, аси тугэҙи нии эдээни,

aǰiga, asi tugəǰi ədəisini, asi tugəǰi nii ədəəni,

娘は、とても 早く なると、 とても 早く 人間に なったら、

нэӈилини нэӈилини сагди-а, сагди эдээни. гээ сагди эдэисини дианаини,

nəŋilini nəŋilini sagdi-a, sagdi ədəəni. gəə sagdi ədəisini dianaini,

今度は日に日に 大きく、大きく なった。さあ 大きく なると、女は言った、

''бии синэвэ имэнэлэгэми нихэми бии аҙигаӈива этусиjэ,

''bii sinəwə imənələgəmi nixəmi bii aǰigaŋiwa ətusijə,

「私は おまえを 家に残していくことに した、 私の 娘を 見ていておくれ、

бии ӈэнэлэгэми нихэми бии.''

bii ŋənələgəmi nixəmi bii.''

私が でかけられるように したんだ、私は。」

jаухи-ка ӈэнэлэгэми нихэини, ути, аӈи бэлиэ. утаа аҙигава имэнэини.

jauxi-ka ŋənələgəmi nixəini, uti, aŋi bəliə. utaa aǰigawa imənəini.

どこかへ 行こうと する、 その、あれ、女は。 そうして 娘を 家に置いて行く。

''чаалаҙаӈаи, бии имэнэи... чаалаҙаӈаи,'' гунэини.

''čaalaǰaŋai, bii imənəi... čaalaǰaŋai,'' gunəini.

「わかったわ、私は 家にいる、承知したわ、」と 言った。

гээ имэнээни, утаа имэӈкээси ӈэнээни. ӈэнээни～ туу ӈэнээни,

gəə imənəəni, utaa iməŋkəəsi ŋənəəni. ŋənəəni～ tuu ŋənəəni,

さあ 留守番に残した、そうして 家に残してから でかけた。行った、 そうして 行った、

эними амими галактанами ӈэнээни илэ-кэ биити амити энити,

ənimi amimi galaktanami ŋənəəni ilə-kə biiti amiti əniti,

自分の母親と 父親を 探し求めて 行った、どこに いるのか、彼女の父と 母は、

ути бэлиэ абугани эниӈэни галактаи～ илэ-дэм хулиэни,

uti bəliə abugani əniŋəni galaktai～ ilə-dəm xuliəni,

その 女の 父親と 母親は、探して行く、どこも全て 歩き回ったが、

илэ-дэ эсини бааги. ''эи оно биини

ilə-də əsini baagi. ''əi ono biini

どこにも 見つからない。「これは どういうことだ、

бии эниӈэи абугаи jаухи ӈэнээни биити, ути оно биити,

bii əniŋəi abugai jauxi ŋənəəni biiti, uti ono biiti,

私の 母と 父は どこへ 行ってしまったんだ、これは どういうことか、

ниивэ-дэ эими баа. утаа хулими-э хулими-э омо ниива бааати,

niiwə-də əimi baa. utaa xulimi-ə xulimi-ə omo niiwa baaati,

誰も 見つけられない。そうして 歩き回って 歩き回って、ある 人を 見つけた、

''сии абугаи эниӈэи анчи～ анана будээти. нии-дэ сии ии-дэ анчи.''

''sii abugai əniŋəi anči～ anana budəəti. nii-də sii ii-də anči.''

「おまえの 父親と 母親は いない、 昔に 死んだ。 誰も、おまえの 何の親戚も いない。」

''утаа оно нихэҙэми бии, ӈэнитэмҙэ амаихи.''

''utaa ono nixəǰəmi bii, ŋənitəmǰə amaixi.''

「それでは どう すればいいのでしょう、私は、帰りましょう、元来た方へ。」

утаа амаихи модагилиани, эмэгиэни ҙугдилаjи,

utaa amaixi modagiliani, əməgiəni ǰugdilaji,

そうして 後へ 戻り始めた、 戻って来た、家へ、

ути аҙига, хаи ути аҙигаӈиҙини биини, бэjэни ситэни аҙига.

uti aǰiga, xai uti aǰigaŋiǰini biini, bəjəni sitəni aǰiga.

あの 娘は、なおも その 自分の娘と 一緒にいた、彼女の 実の子の 娘と。

ути аҙига валиасими биини. туу бии～

uti aǰiga waliasimi biini. tuu bii～

その 娘を お守りをして いた。そうして 暮らしていて、

ути аҙига, сагди эдээни аҙига ути аӈи, ҙугдэҙи вооони аҙига,

uti aǰiga, sagdi ədəəni aǰiga uti aŋi, ǰugdəǰi woooni aǰiga,

その 娘は、 大きく なった、 娘、 その あれだ、ハンノキで 作った 娘は、

бии～ бии～ гиаӈанаӈи баихи ӈэнэи ули гаӈнаи,

bii～ bii～ giaŋanaŋi baixi ŋənəi uli gaŋnai,

暮らしていて 暮らしていて、 次の日 外へ 行った、水を 汲みに行った、

jэу нихэи эмэгии, соӈоо～ jаалани иӈамукта,

jəu nixəi əməgii, soŋoo～ jaalani iŋamukta,

どう したのか、 戻って来ると、 泣いていた、目に 涙が、

''сии ими цоӈои, гээҙи-дэ эи багди, эи-дэ лали, эи-дэ гэкти,

''sii imi coŋoi, gəəǰi-də əi bagdi, əi-də lali, əi-də gəkti,

「おまえは どうして 泣くの、悪く 暮らしてもないし、飢えてもない、凍えてもない、

тэгэи-дэ аjа, уӈтаи-да аjа, ҙэу-дэ аjа дигами.''

təgəi-də aja, uŋtai-da aja, ǰəu-də aja digami.''

服も 大丈夫だし、靴も いいし、食べ物だって よく 食べているのに。」

''эими-дэ лали, эими-дэ гэкти, бии моотиги гуалаӈимаими.

''əimi-də lali, əimi-də gəkti, bii mootigi gualaŋimaimi.

「飢えてもいないし、 凍えてもいません、私は 木に 戻りたいんです。

ути бии моова ути, ҙугдэ, абдиани-даа эи-дэ багдиги.

uti bii moowa uti, ǰugdə, abdiani-daa əi-də bagdigi.

あの 私の 木が、 あの、ハンノキが、 葉っぱも 生えていないのです。

бии утэми соӈоми-а,'' гунэини.

bii utəmi soŋomi-a,'' gunəini.

私は それで 泣いているんです、」と 言う。

''сии утава чаалаи, утаухи ӈэниувэ.'' ''чаалами.''

''sii utawa čaalai, utauxi ŋəniuwə.'' ''čaalami.''

「あなたは そのことに 同意してくれますか、あそこへ 戻ることに。」「同意するわ。」

''тэу моо, тэу абдиати багдии, бии-сэнэ эими абдиана.''

''təu moo, təu abdiati bagdii, bii-sənə əimi abdiana.''

「全ての 木々が、全ての 葉を 生やしているのに、私だけが 葉を出していないんです。」

утаа ӈэнилэгэми нихэини мэнэ мооӈитиги.

utaa ŋəniləgəmi nixəini mənə mooŋitigi.

そうして 帰って行くことに した、 自分の 木へ。

''гээ утэ биисини, бии нэугиҙэми бии синэвэ гадаами ути ҙугдэтиги.''

''gəə utə biisini, bii nəugiǰəmi bii sinəwə gadaami uti ǰugdətigi.''

「さあ そういう事なら、私が 戻しに行こう、私が お前を 取って来た あの ハンノキへ。」

са～гди ҙугдэлэ гадаани, ути аҙига эдэлэгэни.

sa～gdi ǰugdələ gadaani, uti aǰiga ədələgəni.

大き～な ハンノキから 取って来た、 その 娘と なるように。

утала хэбуисини ути аҙигава, утаа ҙуф нэгиэни

utala xəbuisini uti aǰigawa, utaa ǰuf nəgiəni

そこに 運んで行くと、その 娘を、 そうして ピッタリと嵌るように 置いた、

ҙуф нэгиэк, ӈаалаҙи булинтиини, булинтиини, булинтиини.

ǰuf nəgiək, ŋaalaǰi bulintiini, bulintiini, bulintiini.

ピッタリと 置いて、手で なでた、 なでた、 なでた。

гээ моонагиани～ ути аҙига. моонагиа нэкиэ, нэкиэ нихэити,

gəə moonagiani～ uti aǰiga. moonagia nəkiə, nəkiə nixəiti,

さあ 再び木になった、その 娘は。 木に戻った、春に、 春に やった、

моонагиа, моо тэу, абдиа багдигисиати.

moonagia, moo təu, abdia bagdigisiati.

木の姿に戻った、 木々は 全て、葉を 広げていた。

гээ бэjэни-тэнэ амиасаани.

gəə bəjəni-tənə amiasaani.

さあ、 彼女（の木）は 遅れをとってしまった。

утэ моонагими иӈгулэ абдианаани ути, аӈи,

utə moonagimi iŋgulə abdianaani uti, aŋi,

そうして 木になって すぐに 葉を生やした、その、あれだ、

ҙугдэ-дээ, абдиа эсигиэни, ути аҙигава нэгиэни.

ǰugdə-dəə, abdia əsigiəni, uti aǰigawa nəgiəni.

ハンノキは、葉が できた、その 娘を 元の位置に戻したら。

утэми амиасаани гунэити ҙугдэ. амили～ багдиини аӈи, это абдиани.

utəmi amiasaani gunəiti ǰugdə. amili～ bagdiini aŋi, eto abdiani.

そうして 遅れをとっていた という、ハンノキは。後から 生えた、あれ、その 葉っぱは。

вот утэ-бэдэ моо, ути ҙугдэ утэ тэлуӈусиити, утэми амиасаани гунэ.

vot utə-bədə moo, uti ǰugdə utə təluŋusiiti, utəmi amiasaani gunə.

ほうれ そんな風に 木は、その ハンノキは そう 物語った、 そうして 遅くなった という。

ути аҙигава ҙаваа бисини, ути ҙугдэлэ воооси, утаа мэисиини,

uti aǰigawa ǰawaa bisini, uti ǰugdələ wooosi, utaa məisiini,

その 娘を 取ったの だった、その ハンノキから 作って、 そうして 考えていた、

багдии, эини багди, мооҙи гиа эини багди,

bagdii, əini bagdi, mooǰi gia əini bagdi,

木々は葉を生やしているのに、生えていない、他の木々と 一緒には 生えていない、

амиали амиасаини ҙугдэ, утэ-бэдэ гунэити,

amiali amiasaini ǰugdə, utə-bədə gunəiti,

後に 遅れをとってしまった、ハンノキは、そんな風に 言った、

э-бэдэ э-бэдэ, умацаи-да.

ə-bədə ə-bədə, umacai-da.

このようだ、 このような話だ、 短いね。