民話資料

ҙуу агаамула багдии, багдиати бисити. эмусэ агани баjа,

ǰuu agaamula bagdii, bagdiati bisiti. əmusə agani baja,

二人の 兄弟が共に 暮らしている、暮らしていたの だった。 一人の 兄は 金持ちで、

омо агани-тэнэ... омо нэӈуни-тэнэ, ҙооӈко, ситэнэни лиаси эгди.

omo agani-tənə... omo nəŋuni-tənə, ǰooŋko, sitənəni liasi əgdi.

もう一人の 弟は、 貧乏で、 その子供は すごく 多い。

ути агаанала ӈэнэи～ этэтэи, омо мохо бууи дигалаати,

uti agaanala ŋənəi～ ətətəi, omo moxo buui digalaati,

その 金持ちの兄たちの所へ 行って 働くと、 一杯の 茶碗分の雑穀を くれる、食料に、

ҙугдитиги гаҙии, ситэнэми дигалаани олоктои,

ǰugditigi gaǰii, sitənəmi digalaani oloktoi,

家へ 持ち帰ると 自分の子供たちの 食事を 作る、

утэ-бэдэ багдиати ути, нэӈуни, ситэни лиаси эгди.

utə-bədə bagdiati uti, nəŋuni, sitəni liasi əgdi.

そのようにして 暮らしていた、その、弟の方は、その子供は すごく 多い。

тиэ омо нэӈини мэисиини,

tiə omo nəŋini məisiini,

ある 日 考える、

''ӈэнҙэми бии, баазагатигини jэу-дэ атами баа,'' гуми.

''ŋənǰəmi bii, baazagatigini jəu-də atami baa,'' gumi.

「行こう、私は、外へ、 何だって 見つからないことがあろうか、」と 言って。

ӈэнэми-э ӈэнэми-э баа хоондилани ӈэнээси,

ŋənəmi-ə ŋənəmi-ə baa xoondilani ŋənəəsi,

行って 行って、 タイガを 行ってから、

хаи ута моова ба'аси тээлиэни утаду, дэуӈцэлиэни, дэуӈцэми～,

xai uta moowa ba'asi təəliəni utadu, dəuŋcəliəni, dəuŋcəmi～,

さらに そうして 木を 見つけてから 座った、そこに、 休み始めた、休んでいて、

оно-ко нихэми ӈуаани～ нии-кээ нуамани, сиусии гунэ,

ono-ko nixəmi ŋuaani～ nii-kəə nuamani, siusii gunə,

どう したんだか 眠ってしまった、誰かが 彼を、 起こす、 という、

''jэу ӈуаии сии одо'о,'' дуисими,

''jəu ŋuaii sii odo'o,'' duisimi,

「何を 寝ているのか、あなたは、おじいさん、」と 声がして、

дуисими тээкицэми эими мутэ. ''гээ ими ӈуаи,''

duisimi təəkicəmi əimi mutə. ''gəə imi ŋuai,''

聞こえて、起きようとするが 起きられない。「さあ、どうして 寝ているの。」

''ими ӈуами бии, дуэми, бии хулими лалими.

''imi ŋuami bii, duəmi, bii xulimi lalimi.

「どうして 寝ているかって、私は 疲れて、私は 歩き回って 飢えて、だ。

дигалаами галактами jэу-дэ эими баа.'' ''гээ сии ӈэнитэиҙэ ҙугдитиги.

digalaami galaktami jəu-də əimi baa.'' ''gəə sii ŋənitəiǰə ǰugditigi.

食べ物を 求めて、 何も 見つからない。」「さあ、あなたは 帰って下さい、家へ。

ҙугдитиги ӈэними хоктола бааҙаи, омо муивэ.

ǰugditigi ŋənimi xoktola baaǰai, omo muiwə.

家へ 戻って行くと 道の途中で 見つけるだろう、 一頭の 馬を。

ути муи гаҙинаа ӈэнитэиҙэ ҙугдитигиjи.

uti mui gaǰinaa ŋənitəiǰə ǰugditigiji.

その 馬を 連れて 帰りなさい、 自分の家へ。

ҙугдила эмэгээси, мамаасатиги дианатаиҙа, муи, муивэ хэкээси,

ǰugdila əməgəəsi, mamaasatigi dianataiǰa, mui, muiwə xəkəəsi,

家へ 戻ってから、妻へ 言って下さい、馬、 馬を 繋いでから、

аӈива, ганҙиӈа, сэуҙинэвэ-дэ jэу-дэ соктоулогони.

aŋiwa, ganǰiŋa, səuǰinəwə-də jəu-də soktoulogoni.

あれを、きれいな タオルか 何かを 下に敷くように、

соктоугааси ута'аси муиӈиjи, ''муиҙэ,'' гунтэиҙэ.

soktougaasi uta'asi muiŋiji, ''muiǰə,'' guntəiǰə.

下に敷いてから、それから 馬に、 「馬となれ、」と 言って下さい。

утааси муиӈиjи лиаси галиаӈава-маи амуктасиҙа,'' гуӈкини.

utaasi muiŋiji liasi galiaŋawa-mai amuktasiǰa,'' guŋkini.

それから 馬は たっぷりと レピョーシュカばかりを 糞するだろう、」と 言った。

э～ то'осиини. ''элкиэ, то'осиами биҙэ бии-jэ,'' сэлэгиэни.

ə～ to'osiini. ''əlkiə, to'osiami biǰə bii-jə,'' sələgiəni.

さあ、 夢を見た。「あれあれ、夢を見ていたの だろうか、私は、」と 目を覚ました。

''jэу токиовони бууини минду. ӈэниҙэми бии,

''jəu tokiowoni buuini mindu. ŋəniǰəmi bii,

「なんて 夢を 与えてくれたことか、 私に。 帰ろう、私は、

ҙугдитиги, мамаасатиги тэлуӈэсилэгэми.'' ӈэнилиэни.

ǰugditigi, mamaasatigi təluŋəsiləgəmi.'' ŋəniliəni.

家へ、 妻へ 話すために。」 戻りだした。

ӈэними-э цэҙэ-дэ хоктоду, омо муи илими-э биэ гунэ.

ŋənimi-ə cəǰə-də xoktodu, omo mui ilimi-ə biə gunə.

戻っていくと 本当だ、 道に、 一頭の 馬が 立って いる という。

ути муиӈиjи ҙавами-а гаҙилиани ҙугдитиги.

uti muiŋiji ǰawami-a gaǰiliani ǰugditigi.

その 馬を 捕まえて 連れて戻った、 家へ。

гаҙигааси, мамаасани исэсии-jаҙата мафаjи эмэгиивэни,

gaǰigaasi, mamaasani isəsii-jaǰata mafaji əməgiiwəni,

連れ戻ってから、妻は 見ているのだ、 自分の夫が 戻って来るのを、

муи гаҙинаа～ эмэгии гунэ мафани.

mui gaǰinaa～ əməgii gunə mafani.

馬を 連れて、 戻って来る という、夫は。

мамааса хаундасиа, ''иду гаҙиа сии ути муивэ, илэ бааи.''

mamaasa xaundasia, ''idu gaǰia sii uti muiwə, ilə baai.''

妻は 尋ねた、 「どこから 連れてきたの、あなた この 馬を、 どこで 見つけたの。」

''бии токиоҙи баа'ами бии, то'осиами.

''bii tokioǰi baa'ami bii, to'osiami.

「私は 夢で 見つけた、私は、 夢を見た。

бии эмэгисиэ хоктоду биини-бээбу муи. гаҙими бии утава.

bii əməgisiə xoktodu biini-bəəbu mui. gaǰimi bii utawa.

私が 戻って来た 道に いるじゃあないか、馬が。 連れて来たよ、私は それを。

гээ хэкэҙэу муивэ, соктоуjа ути хэгиэлэни,

gəə xəkəǰəu muiwə, soktouja uti xəgiələni,

さあ、 繋ごう、馬を、 敷物を敷け、その 下に、

ганҙиӈа jэу-дэ jэувэни. jууданзава ивэ соктоутаиҙа.

ganǰiŋa jəu-də jəuwəni. juudanzawa iwə soktoutaiǰa.

清潔な 何やら かんやらを。タオルだの 何だのを 敷いてくれ。

утааси, 'муиҙэ,' гунэҙэ, ута гуӈкэ.'' гээ утэ-бэдэ нихээти.

utaasi, 'muiǰə,' gunəǰə, uta guŋkə.'' gəə utə-bədə nixəəti.

それから、『馬となれ、』と 言って下さいと、そう 言った。」さあ そのように した。

хэкээк, jууданзава, соктоук, диаӈкини, мафани, ''муиҙэ,'' гуӈкини.

xəkəək, juudanzawa, soktouk, diaŋkini, mafani, ''muiǰə,'' guŋkini.

繋いで、 タオルを 敷いて、 言った、 おじいさんは、「馬となれ、」と 言った。

гээ муиини. галиаӈава-маи мантоово лиаси амукталиани

gəə muiini. galiaŋawa-mai mantoowo liasi amuktaliani

さあ 馬となる。レピョーシュカばかりを、 饅頭を たっぷりと 糞し始めた、

ето цалиги мантоово-маи-да. амуктаи, амуктаи, амуктаи, ''гээ элээ битэҙэ.''

eto caligi mantoowo-mai-da. amuktai, amuktai, amuktai, ''gəə ələə bitəǰə.''

それは、白い 饅頭ばかりだ。 糞する、 糞する、糞する、 「さあ もう十分 だろう。」

њаа амуктасиани. ҙали тапчи нэгисиэти, мантоово-маи,

ňaa amuktasiani. ǰali tapči nəgisiəti, mantoowo-mai,

さらに 何度も糞した。 蔵に ぎっしりと 入れた、 饅頭ばかりを、

лиаси амуктаи мантоо, мантоо, мантоо амуктасиани.

liasi amuktai mantoo, mantoo, mantoo amuktasiani.

たくさん 糞した、 饅頭、 饅頭、 饅頭で たくさん糞をした。

утэ-бэдэ багдилиати. ҙэуҙи-дэ эи-дэ лали эдээти.

utə-bədə bagdiliati. ǰəuǰi-də əi-də lali ədəəti.

このようにして 暮らし始めた。食べ物で 飢えることもなく なった。

аjа багдилиати. ути агаани оно-ко сааани.

aja bagdiliati. uti agaani ono-ko saaani.

良く 暮らし始めた。 その 兄は どうかして そのことを知った。

''эи ими эити эмэ ути, этэтэнэми, jэу дигами биити.

''əi imi əiti əmə uti, ətətənəmi, jəu digami biiti.

「こいつは どうして 来なくなったんだ、あいつは、 働きに、 何を 食べて いるんだ。

исэнэҙэми бии.'' исэнээни.

isənəǰəmi bii.'' isənəəni.

見に行こう、オレは。」 見に行った。

эи～ ҙалити тапчи биэ гунэ, мантоо лиаси мантоо,

əi～ ǰaliti tapči biə gunə, mantoo liasi mantoo,

あれあれ 蔵に ぎっしりと ある という、饅頭が たっぷりと 饅頭が、

''илэ бааати эи мантоова, оно баа'ати ава.

''ilə baaati əi mantoowa, ono baa'ati awa.

「どこで 見つけたんだ、 この 饅頭を、 どうやって 見つけたんだ、これを。

хаундасиҙами бии, нэӈунтиги. муивэ-дэ илэ,'' гунэ, ''бааани-нуу.''

xaundasiǰami bii, nəŋuntigi. muiwə-də ilə,'' gunə, ''baaani-nuu.''

訊いてみよう、オレは、弟に。 馬も どこで、」と 言う、「見つけたのか。」

''сии илэ бааи эи зэуӈинэфи, лиаси эгди мантоова-на.''

''sii ilə baai əi zəuŋinəfi, liasi əgdi mantoowa-na.''

「おまえは どこで 見つけたんだ、この 自分らの食料を、すごく 沢山の 饅頭を。」

''хэ～и бии токиоҙи бааами-ҙа. бии токиоҙи бааами ути муивэ минду буувэти,

''xə～i bii tokioǰi baaami-ǰa. bii tokioǰi baaami uti muiwə mindu buuwəti,

「ああ、私は 夢で 得たんだ。 私は 夢で 得た、 この 馬を 私に くれた、

бии эмэгиисии, муи бисини, муивэ гаҙиами бии.

bii əməgiisii, mui bisini, muiwə gaǰiami bii.

私が 戻って来ると、 馬が いた、 馬を 連れて来た、 私は。

ута'а муивэ гаҙиак, хэкээк, jууданзава соктоук,

uta'a muiwə gaǰiak, xəkəək, juudanzawa soktouk,

それから 馬を 連れて来て、 繋いで、 タオルを 敷いてから、

''муиҙэ,'' гункими, ути лиаси амуктасилиани минду.

''muiǰə,'' gunkimi, uti liasi amuktasiliani mindu.

「馬となれ、」と 言ったら、 それは たくさんの 糞をし始めた、私に。

ҙали тапчи-да, мантоово-маи-да.'' ''хэ～и утэ биисини,

ǰali tapči-da, mantoowo-mai-da.'' ''xə～i utə biisini,

蔵に たっぷりとだ、饅頭ばかりをだ。」 「おお、そんなこと だったのなら、

гээ минду-дээ бууи, сии утава. бии-дэ утэ-бэдэ амуктаванҙами.''

gəə mindu-dəə buui, sii utawa. bii-də utə-bədə amuktawanǰami.''

じゃあ オレに よこせ、 おまえは それを。オレも そのように 糞をさせよう。」

''гаҙииҙа.'' ''амуктаваӈгааси буугиҙэӈэи синду.'' гаҙиани муивэ.

''gaǰiiǰa.'' ''amuktawaŋgaasi buugiǰəŋəi sindu.'' gaǰiani muiwə.

「持っていけ。」「糞をさせてから 返すよ、 おまえに。」 連れて行った、馬を。

гаҙиа эмэгиэ ҙугдила мамаасатиги дианаини,

gaǰia əməgiə ǰugdila mamaasatigi dianaini,

連れて来た、 戻った、 家で 妻へ 言う、

''гээ утэ-бэдэ, утэ-бэдэ бии нэӈуфи, зэу лиаси биини мантоо,

''gəə utə-bədə, utə-bədə bii nəŋufi, zəu liasi biini mantoo,

「さあ、これこれ このようだ、我らが 弟は、 食料が たっぷり ある、饅頭が、

ҙали тапчи-даа. эи гаҙиани ути муи амуктасиани ути мантоо,

ǰali tapči-daa. əi gaǰiani uti mui amuktasiani uti mantoo,

蔵に ぎっしりとだ。こいつを 連れて来た、この 馬が 糞したんだ、 その 饅頭を、

утава дигами багдиити, этэми эити эмэ.

utawa digami bagdiiti, ətəmi əiti əmə.

それを 食べて 暮らしている、（それで）働きに 来ないのだ。

гээ минти-дэ утэ-бэдэ нихэҙэфи.''

gəə minti-də utə-bədə nixəǰəfi.''

さあ オレたちも そう しよう。」

муивэ хэкээк, гэлэлиэ мамаасаjи, ''jууданзава соктоук ээjэ,'' гунэини.

muiwə xəkəək, gələliə mamaasaji, ''juudanzawa soktouk əəjə,'' gunəini.

馬を 繋いだ、求めた、自分の妻に、「タオルを 敷いたりしろ、」と 言う。

муи амукталагани гаалиаӈава.

mui amuktalagani gaaliaŋawa.

馬が 糞するように、レピョーシュカを。

мамаасаӈини соктоуини-jаҙата jууданзава соктоувэни.

mamaasaŋini soktouini-jaǰata juudanzawa soktouwəni.

妻は 敷くではないか、 タオルを 敷いた。

мафани гунэи, ''муиҙэ,'' гуӈкини,

mafani gunəi, ''muiǰə,'' guŋkini,

おじいさんは 言う、 「馬となれ、」と 言った、

''муиҙэ,'' гунэисини гээ муиӈини амуктасилиани-jаҙата,

''muiǰə,'' gunəisini gəə muiŋini amuktasiliani-jaǰata,

「馬となれ、」と 言ったら、さあ 馬は 糞し始めたではないか、

jууданзатиги амува-маи амуктасилиани, пиакта пиакта, лиаси-да.

juudanzatigi amuwa-mai amuktasiliani, piakta piakta, liasi-da.

タオルへ うんちばかりを 糞し始めた、 もりもりいくつも山になって、たくさんだ。

гээ ути амуктасилисиани чиӈгэлиэни муиӈини чиӈгэи чиӈгэи ваак ээни

gəə uti amuktasilisiani čiŋgəliəni muiŋini čiŋgəi čiŋgəi waak əəni

さあ、それが 糞すると、 棒で叩き始めた、馬を 叩く 叩く、殺して しまった、

муивэ. ''jэу-гуму амуктасиани эи муи амува-маи,'' вааани муиӈивэни.

muiwə. ''jəu-gumu amuktasiani əi mui amuwa-mai,'' waaani muiŋiwəni.

馬を。 「どうして 糞するんだ、この 馬は、うんちばかりを、」と 殺した、弟の馬を。

гээ, нэӈуни багдии бими бими～ гаалиаӈини,

gəə, nəŋuni bagdii bimi bimi～ gaaliaŋini,

さあ、 弟は 暮らしている、 暮らしていて 暮らしていて、レピョーシュカは、

ҙалини доолони тэу малактаи-лиэ элээ малакталига,

ǰalini dooloni təu malaktai-liə ələə malaktaliga,

蔵の 中のは すっかり 尽きてしまった、 もう 底をつき始めた、

''jэу дигаҙаӈафи малактаисини, муивэ-дээ вааани

''jəu digaǰaŋafi malaktaisini, muiwə-dəə waaani

「何を 食べようか、尽きてしまったなら、 馬も 殺してしまった、

ути, гаҙиами. њаа ӈэнҙэми бии, баазагатигини галактанаҙами

uti, gaǰiami. ňaa ŋənǰəmi bii, baazagatigini galaktanaǰami

兄が、連れて行ったのを。 再び 行こう、私は、森へ 探しに行こう、

jэу-дээ атами баа-гуму, дигалагами.'' њаа гулиӈкини баазагатигини,

jəu-dəə atami baa-gumu, digalagami.'' ňaa guliŋkini baazagatigini,

何だって 見つからないことがあろうか、食べ物が。」 再び 出かけた、森へ、

баазагатигини ӈэнээ～ њаа ути мооӈи тэхэни утаду тээсини～,

baazagatigini ŋənəə～ ňaa uti mooŋi təxəni utadu təəsini～,

森へ 行った、再び あの 木の 根元の 所に 座った、

тээми экисилиэни њаа, ӈуалиани.

təəmi əkisiliəni ňaa, ŋualiani.

座って 居眠りし始めた、 また、寝てしまった。

ути экисими њаа то'осилиани мафааса эмээ гунэ,

uti əkisimi ňaa to'osiliani mafaasa əməə gunə,

彼は 居眠りしていて また 夢を見始めた、おじいさんが やって来る という、

''ими бии сии одо'о.'' ''эмээми лалими

''imi bii sii odo'o.'' ''əməəmi lalimi

「どうして いるんだ、あなたは、おじいさんよ。」 「私は来ました、飢えて、

дигалагами галактами jэу-дэ эими баа. мантооӈи тэу малаами.''

digalagami galaktami jəu-də əimi baa. mantooŋi təu malaami.''

食べ物を 求めて、 何も 見つかりません。饅頭も 全て 尽きてしまった。」

''гээ, ӈэниҙэ, эи ӈэними-э jаава бааҙаи хоктоду.

''gəə, ŋəniǰə, əi ŋənimi-ə jaawa baaǰai xoktodu.

「さあ、 帰りなさい、 今 戻って 牛を 見つけるでしょう、道に。

утава гаҙитаиҙа. утава хэкэтэиҙэ, муивэ хэкээми-бэдэ хэкээк,

utawa gaǰitaiǰa. utawa xəkətəiǰə, muiwə xəkəəmi-bədə xəkəək,

それを 連れて行って下さい。 それを 繋いで下さい、馬を 繋いだように 繋いで、

jууданзава соктоук, ''ҙааза,'' гунтэиҙэ.

juudanzawa soktouk, ''ǰaaza,'' guntəiǰə.

タオルを 敷いたら、「牛となれ、」と 言って下さい。

ути jаа суу дигалагау лиаси амуктасиҙа, гаалиаӈава.

uti jaa suu digalagau liasi amuktasiǰa, gaaliaŋawa.

その 牛は あなたたちの 食べる物を たくさん 糞するでしょう、レピョーシュカを。

jэу, ҙиаӈзава, jэу эгдивэ амуктаҙа ути jааӈи, гээ, ути.''

jəu, ǰiaŋzawa, jəu əgdiwə amuktaǰa uti jaaŋi, gəə, uti.''

何だ、パンケーキを、 何とも たくさん 糞するだろう、その 牛は、さあ、それは。」

''элэкиэ сэлээни～ то'осими-бээбу бии. ӈэниҙэми, цэҙэ биҙэ,

''ələkiə sələəni～ to'osimi-bəəbu bii. ŋəniǰəmi, cəǰə biǰə,

「あれあれ、目が覚めたのか、夢を見てたんじゃないか、私は。帰ろう、 本当 だろう、

jаа хоктоду биҙэ.'' ӈэними цэҙэ-дэ хоктоду jаа илими-э биэ гунэ.

jaa xoktodu biǰə.'' ŋənimi cəǰə-də xoktodu jaa ilimi-ə biə gunə.

牛が 道に いるだろう。」 戻ってみると、本当だ、道に 牛が 立って いる という。

нии jааӈи гаҙилиани. гаҙиjа, мамаасани исэсии-jаҙа

nii jaaŋi gaǰiliani. gaǰija, mamaasani isəsii-jaǰa

人は 牛を 連れて戻って来た。連れて戻った、妻は 見ているのだろう、

jаа гаҙиивани. ''илэ баааи сии ути jаава-на.''

jaa gaǰiiwani. ''ilə baaai sii uti jaawa-na.''

牛を 連れて戻って来るのを。「どこで 見つけたんです、あなたは その 牛を。」

''гээ бии токиоҙи бааами, буувэти ути. њаа хэкэи сии ути jаава.

''gəə bii tokioǰi baaami, buuwəti uti. ňaa xəkəi sii uti jaawa.

「ああ、 私は 夢で 得た、 くれたんだ、これを。また 繋げ、おまえは この 牛を。

хэкээси jууданзаҙи соктоуjа, гаалиаӈава амукталагани.''

xəkəəsi juudanzaǰi soktouja, gaaliaŋawa amuktalagani.''

繋いでから タオルで 下に敷け、 レピョーシュカを 糞させるために。」

хэкээти њаа утава. хэкээк ''jааҙа,'' гуӈкини.

xəkəəti ňaa utawa. xəkəək ''jaaǰa,'' guŋkini.

繋いだ、 再び それを。繋いで、「牛となれ、」と 言った。

ута лиаси амуктасилиани њаа гаалиаӈава, jэу ҙиаӈзанани-маи

uta liasi amuktasiliani ňaa gaaliaŋawa, jəu ǰiaŋzanani-mai

すると たくさん 糞し始めた、 再び レピョーシュカを、何だ、あのパンケーキばかりを

амуктаани～ ути ҙалитигифи тэуи тэуи ҙалити тапчи эдэи-лиэ.

amuktaani～ uti ǰalitigifi təui təui ǰaliti tapči ədəi-liə.

糞した、 その 自分たちの蔵へ 詰める 詰める、蔵は ぎっしりと なるのだ。

''гээ элээ ҙалиjи тэу ҙаликпа. вадииҙа.''

''gəə ələə ǰaliji təu ǰalikpa. wadiiǰa.''

「さあ 十分だ 蔵は 全部 いっぱいになった。 終えてくれ。」

вадиани jааӈини эи-дэ амуктаси эдээни.

wadiani jaaŋini əi-də amuktasi ədəəni.

終えた、牛は 糞しなく なった。

гээ утэ-бэдэ багдилиати, багдии багдии,

gəə utə-bədə bagdiliati, bagdii bagdii,

さあ、そのようにして 暮らした。 暮らしている、暮らしていると、

ааиӈи мэдэи-jаҙа эивэни эмэ. дигалагами-да эи гээнэ,

aaiŋi mədəi-jaǰa əiwəni əmə. digalagami-da əi gəənə,

その兄は 気づいたのだろう、やって来ないことに。食べ物も 求めに来ない、

''jэу дигами багдиати ути. эи-дэ эмэду. исэнэҙэми бии.

''jəu digami bagdiati uti. əi-də əmədu. isənəǰəmi bii.

「何を 食べて 暮らしていたんだ、あいつは。来ないぞ。 見に行ってみよう、オレは。

оно багдиити～ оно багдиити.'' њаа эмээни ааини.

ono bagdiiti～ ono bagdiiti.'' ňaa əməəni aaini.

どうやって 暮らしているのか、どうやって 暮らしているのか。」再び やって来た、兄は。

эмэи исэсиини ҙалити тапчи биэ гунэ.

əməi isəsiini ǰaliti tapči biə gunə.

来る、よく見ると 彼らの蔵は ぎっしりである という。

jэубиӈэ-мэи-дээ лиаси гаалиаӈа, ҙали гаалиаӈа-маи.

jəubiŋə-məi-dəə liasi gaaliaŋa, ǰali gaaliaŋa-mai.

何層にも積み重ねられてそればかり、たっぷりと レピョーシュカが、蔵は そればかりだ。

''њаа-да илэ,'' гунэ, ''ба'ани-ну.'' ута хаундасилиани нэӈунтигини,

''ňaa-da ilə,'' gunə, ''ba'ani-nu.'' uta xaundasiliani nəŋuntigini,

「またも どこから、」と 言う、 「見つけたんだ。」 そう 訊いた、 弟へ。

''илэ баааи сии эи, гаалиаӈава њаа ҙали тапчи-да.''

''ilə baaai sii əi, gaaliaŋawa ňaa ǰali tapči-da.''

「どこで 得た、おまえは こんな、レピョーシュカを、再び 蔵が ぎっしりじゃないか。」

''ути таати jаа, ути jаа амуктасиани минду гаалиаӈава лиаси-да,

''uti taati jaa, uti jaa amuktasiani mindu gaaliaŋawa liasi-da,

「これは ほうれそこの 牛が、あの 牛が 糞した、 私に レピョーシュカを たくさん、

jууданзава соктоуи-лиэ бии, ''jааза,'' гунэисии ути амуктасиани ҙали тапчи,

juudanzawa soktoui-liə bii, ''jaaza,'' gunəisii uti amuktasiani ǰali tapči,

タオルを 敷くんだ、私が、「牛となれ、」と言ったら これが 糞した、 蔵 いっぱいに、

гээ вадиваӈкими.'' ''гээ, минду-дээ бууи сии утава.

gəə wadiwaŋkimi.'' ''gəə, mindu-dəə buui sii utawa.

さあそれで 終えさせた。」 「ああ、オレにも よこせ、おまえ、あれを。

бии-дэ амуктаванҙами.'' ''гаҙии-ҙа.'' њаа гаҙиваӈкини jааӈи.

bii-də amuktawanǰami.'' ''gaǰii-ǰa.'' ňaa gaǰiwaŋkini jaaŋi.

オレも 糞させよう。」 「持って行け。」 再び 連れて行くのを許した、その牛を。

jааӈи гаҙиак хаи мамаасатиги утэ-бэдэ дианаак хэкээк

jaaŋi gaǰiak xai mamaasatigi utə-bədə dianaak xəkəək

牛を 連れて行った、再び 妻に あのように 言った、繋いだ、

њаа jууданзава соктоук ути амукталагани. ''jааза,'' гунэини

ňaa juudanzawa soktouk uti amuktalagani. ''jaaza,'' gunəini

また タオルを 敷いた、それが 糞するようにと。 「牛となれ、」と 言うと、

амуктасилии-jаҙа амува-маи амуктасилиани.

amuktasilii-jaǰa amuwa-mai amuktasiliani.

糞をするではないか、 うんちばかりで 糞し始めた。

лиаси аму амуктасии коӈкосилиани～, њаа коӈкои коӈкои,

liasi amu amuktasii koŋkosiliani～, ňaa koŋkoi koŋkoi,

ひどく うんちをする、 叩き始めた、 再び 叩く 叩く、

њаа вааани ути jааӈивани. ''jэу-гуму амуктасиини амува-маи.''

ňaa waaani uti jaaŋiwani. ''jəu-gumu amuktasiini amuwa-mai.''

再び 殺した、その 弟の牛を。 「どうして 糞するんだ、うんちばかり。」

вааи-лиа, jааӈивани вааи-лиа. нэӈунэни, туу багдии～ багдии,

waai-lia, jaaŋiwani waai-lia. nəŋunəni, tuu bagdii～ bagdii,

殺すのだ、弟の牛を 殺すのだ、 弟たちは、そうして 暮らしている、暮らしている、

ути ҙэуӈифи дигаи, гаалиаӈа малакталии-лиа.

uti ǰəuŋifi digai, gaaliaŋa malaktalii-lia.

その 食べ物を 食べる、レピョーシュカは 尽きてくるのだ。

''гээ оно багдиҙафи њаа, эи гаалиаӈаӈифи-да ути њаа малакталига.

''gəə ono bagdiǰafi ňaa, əi gaaliaŋaŋifi-da uti ňaa malaktaliga.

「ああ、どうやって 暮らそうか、また、今 レピョーシュカも これは また 尽きてきた。

бии ӈэнҙэми њаа баазагатигини, jэвэ-дэ атами баа-гуму.''

bii ŋənǰəmi ňaa baazagatigini, jəwə-də atami baa-gumu.''

私は 行こう、 また タイガへ、 何だって 見つからないことがあろうか。」

њаа гулиӈкини ути, ниинта. ӈэнээни-э～ ӈэнээни-э

ňaa guliŋkini uti, niinta. ŋənəəni-ə～ ŋənəəni-ə

再び 出発した、 その、男は。 行った、 行った、

мооӈи тэхэлэни иинээни њаа утаду тээлиэни～

mooŋi təxələni iinəəni ňaa utadu təəliəni～

木の 根元の所に 着いた、再び そこに 座った、

тээми тээми экисилими њаа ӈуаани.

təəmi təəmi əkisilimi ňaa ŋuaani.

座って、座っているうちに 居眠りし始めて また 寝てしまった。

то'осии њаа эмэгиэ гунэ, ути мафааса.

to'osii ňaa əməgiə gunə, uti mafaasa.

夢を見る、また やって来た という、あの おじいさんが。

''jэу нихэи сии њаа одо'о.''

''jəu nixəi sii ňaa odo'o.''

「何を している、あなたは また、おじいさんよ。」

''лалими эмээми зэуӈи тэу малактаани.

''lalimi əməəmi zəuŋi təu malaktaani.

「飢えて やって来ました、食べ物が 全部 尽きてしまった。

гаалиаӈаӈини-да малактаани, лалими эмээми.''

gaaliaŋaŋini-da malaktaani, lalimi əməəmi.''

レピョーシュカも 尽きた、 飢えて やって来た。」

''гээ ӈэнииҙэ. эи ӈэними-э хокто агдадини бааҙаи, лаамоова.

''gəə ŋəniiǰə. əi ŋənimi-ə xokto agdadini baaǰai, laamoowa.

「さあ、 帰りなさい。今 戻ると、 道の 途中で 見つけるだろう、粉引き器を。

гээ, утава гаҙитаиҙа. утава гаҙиак баала нэдээк,

gəə, utawa gaǰitaiǰa. utawa gaǰiak baala nədəək,

さあ、それを 持って行って下さい。それを 持って行って、外へ 置いて、

эгэлиэ тэу, соктоусиэк, jууданаҙи. э～, ''лаамоо,'' гунтэиҙэ,

əgəliə təu, soktousiək, juudanaǰi. ə～, ''laamoo,'' guntəiǰə,

まわりを 全部、敷いて、 タオルで。 さあ、「粉挽き器よ、」と 言って下さい、

''лаамоо,'' гунэисии лаалиҙа синду мианава, лиаси мианава

''laamoo,'' gunəisii laaliǰa sindu mianawa, liasi mianawa

「粉挽き器よ、」と 言ったら、挽くだろう、あなたに、 雑穀の粉を、たくさん 粉を

лааҙа, гээ, ӈэниҙэ. ситэнэми игисилэгэми дигалагами.''

laaǰa, gəə, ŋəniǰə. sitənəmi igisiləgəmi digalagami.''

挽くだろう、さあ、帰れ。 自分の子供たちを 育てるために、食べるために。」

гулиӈиэни, сэлэгиэнҙи хаи токио-то буувэмэни ӈэними-э

guliŋiəni, sələgiənǰi xai tokio-to buuwəməni ŋənimi-ə

去って行った、目が覚めるとすぐに、また 夢を 与えてくれたのを、 戻ると、

цэҙэ-дэ хоктоло, лаамоо биэ гунэ. гаҙиани ути лаамоо ҙугдитиги,

cəǰə-də xoktolo, laamoo biə gunə. gaǰiani uti laamoo ǰugditigi,

本当だ、道に、 粉挽き器が ある という。持って帰った、その 粉挽き器を 家へ、

гаҙиани эи мамаасани исээни-э, ''эи-нэ эи jэу, ивэ нихэлээми гаҙиа

gaǰiani əi mamaasani isəəni-ə, ''əi-nə əi jəu, iwə nixələəmi gaǰia

持って帰った、 今 妻は 見ていた、「今度は 何、 何を しようと 持ってきたの、

эи лаамоо-на.'' ''эи токиоҙи буувэни минду.

əi laamoo-na.'' ''əi tokioǰi buuwəni mindu.

この 粉挽き器を。」 「これを 夢で くれたんだ、 私に。

минти ава нэдэҙэ баала.'' нэдээни, ''мианава лааҙаӈани гуӈкэ,

minti awa nədəǰə baala.'' nədəəni, ''mianawa laaǰaŋani guŋkə,

私たちは これを 置こう、 外に。」 置いた、 「粉を 挽くだろうと 言った、

эи, лаамоо.'' ути баала нэдээк, њаа эгэлиэ соктоуати.

əi, laamoo.'' uti baala nədəək, ňaa əgəliə soktouati.

この、粉挽き器が。」 彼は 外に 置いた、また まわりに 彼らは敷いた。

эгэлиэ соктоуми мутээнҙи, мафани дианаини, ''лаамоо,'' гуӈкини.

əgəliə soktoumi mutəənǰi, mafani dianaini, ''laamoo,'' guŋkini.

まわりに 敷いて、 終わらせると、おじいさんは 言う、 「粉挽き器よ、」と 言った。

''лаамоо,'' гунэисини њаа лиаси мианава лаалиани～ лиаси миана,

''laamoo,'' gunəisini ňaa liasi mianawa laaliani～ liasi miana,

「粉挽き器よ、」と 言うと、再び たくさんの 粉を 挽き始めた、たくさんの 粉を、

ца'алиги мианава-маи лааи. мамаасамула маадаитиги тэусии тэусии

ca'aligi mianawa-mai laai. mamaasamula maadaitigi təusii təusii

白い 粉ばかりを 挽く。妻と二人で 袋に 詰める、詰める、

ҙалифи тапчи тэувэти њаа. ҙалиjи тапчи тэувэни,

ǰalifi tapči təuwəti ňaa. ǰaliji tapči təuwəni,

自分たちの蔵が ぎっしりとなるまで 詰めた、またも。蔵を ぎっしりと 詰めた、

''гээ элээ.'' ҙалиjи тэу ҙалуктаани.

''gəə ələə.'' ǰaliji təu ǰaluktaani.

「さあ、もう十分だ。」 蔵は 全部 いっぱいになった。

вадиани лаамоо, лааи. гээ мианава-маи дигами багдилии-jаҙата ути.

wadiani laamoo, laai. gəə mianawa-mai digami bagdilii-jaǰata uti.

終えた、粉挽き器は、 挽くのを。さあ 粉ばかりを 食べて 暮らし始めた、 彼らは。

туу багдии～ багдии, њаа агаати, ''ими эити эмэ њаа,

tuu bagdii～ bagdii, ňaa agaati, ''imi əiti əmə ňaa,

そうして 暮らしている、暮らしている、 再び 彼らの兄が、「どうして 来ないのか、また、

jэу дигами багдиити, исэнэҙэми бии.'' њаа эмээни агаати.

jəu digami bagdiiti, isənəǰəmi bii.'' ňaa əməəni agaati.

何を食べて 暮らしているんだ、見に行ってみよう、オレは。」また、やって来た、兄は。

агаати эмэисии, ''jэуҙи, jэувэи дигами багдиу суу.

agaati əməisii, ''jəuǰi, jəuwəi digami bagdiu suu.

兄は やって来ると、 「何で、 何を 食べて 暮らしているんだ、お前たちは。

эу-дэ эмэ минтиги.'' ''мианава дигау буу.''

əu-də əmə mintigi.'' ''mianawa digau buu.''

来もしないで、私の所へ。」「粉を 食べている、私たちは。」

''илэ баау суу мианава.''

''ilə baau suu mianawa.''

「どこで 見つけた、 お前たちは 粉を。」

''таатии лаамоо лааани минду мианава. ҙали тапчи-да. гээ,

''taatii laamoo laaani mindu mianawa. ǰali tapči-da. gəə,

「ほうれあの 粉挽き器が 挽いた、私に、 粉を。 蔵に いっぱい、だ。さあ、

утава дигау.'' ''гээ минду-дэ бууи ути мианава минду лаалагани.''

utawa digau.'' ''gəə mindu-də buui uti mianawa mindu laalagani.''

それを 食べている。」「ああ、オレにも よこせ、それを、粉を 私にも 挽くように。」

''гаҙии-ҙа.'' њаа гаҙиванаани нэӈуни аинди, гаҙиани лаамоова.

''gaǰii-ǰa.'' ňaa gaǰiwanaani nəŋuni aindi, gaǰiani laamoowa.

「持って行け。」 再び 持って行かせた、弟は 兄に、 持って行った、粉挽き器を。

гаҙиак баала нэдээк мамаасаjи гэлэлиэни,

gaǰiak baala nədəək mamaasaji gələliəni,

持って行った、外に 置いた、自分の妻を 呼んだ、

''гээ бии лаамоова гаҙиами бии. мианава лааини гунээ,

''gəə bii laamoowa gaǰiami bii. mianawa laaini gunəə,

「さあ、オレは 粉挽き器を 持って来たぞ、オレは。粉を 挽くと 言った、

эи лаамоо. минти нэӈуфи ҙугди аӈи... ҙали тапчи лааваӈкини мианава.

əi laamoo. minti nəŋufi ǰugdi aŋi... ǰali tapči laawaŋkini mianawa.

この 粉挽き器が。オレたちの 弟は、家に、あの、蔵に ぎっしりと 挽かせた、 粉を。

маадаитиги тэуктээни. минти-дэ лааванҙафи, мианава.''

maadaitigi təuktəəni. minti-də laawanǰafi, mianawa.''

袋へ たくさん詰めた。オレたちも 挽かせよう、 粉を。」

соктоуи-э эгэлиэ-дэ. мианава лаалагани.

soktoui-ə əgəliə-də. mianawa laalagani.

敷物を敷く、まわりにだ。 粉を 挽くようにと。

мамаасани њаа эгэлиэ соктоусиэни～ соктоусими мутэисини,

mamaasani ňaa əgəliə soktousiəni～ soktousimi mutəisini,

妻は また まわりに たくさん敷いた、たくさん敷いて、終わると、

мафани дианаини, ''лаамоо-и,'' гуӈкини,

mafani dianaini, ''laamoo-i,'' guŋkini,

おじいさんが 言う、 「粉挽き器よ、」と 言った、

''лаамоо,'' гунэисини лаалии-jаҙата, ути лаамоо.

''laamoo,'' gunəisini laalii-jaǰata, uti laamoo.

「粉挽き器よ、」と 言うと、 粉を挽くではないか、 その 粉挽き器は。

мооӈини-да бии, лаамоо эдээк, лаамоо оло, тэулэни ади,

mooŋini-da bii, laamoo ədəək, laamoo olo, təuləni adi,

つかむ棒が ある、 粉挽き器と なれば、 粉挽き器は ここに、全部で いくつか、

дии туӈа, ҙаваӈкува ҙавааси э-бэдэ лааити утава.

dii tuŋa, ǰawaŋkuwa ǰawaasi ə-bədə laaiti utawa.

四本、五本、の そのつかむ棒を つかんで そのように 粉を挽く、それを。

гээ ути, лаамоо аӈи, мооҙини, аактасилии-jаҙа ути ниинтава,

gəə uti, laamoo aŋi, mooǰini, aaktasilii-jaǰa uti niintawa,

さあ その、粉挽き器の あれが、 つかむ棒の所が、追いかけ始めた、 その 男を、

ӈэнэвэсилиэни гээ, аактасими аактасими коӈкосии коӈкосии

ŋənəwəsiliəni gəə, aaktasimi aaktasimi koŋkosii koŋkosii

あっちこっちへと逃げ始めたが、さあ、追いかけて 追いかけて、 叩く、 叩く、

лаамоо, ути лаамоо, мооҙи эӈ моони. эи эӈ моо ути,

laamoo, uti laamoo, mooǰi əŋ mooni. əi əŋ moo uti,

粉挽き器が、 その 粉挽き器が、棒で、 その棒が。今 棒が、その、

лаамоо лаакцаи мооҙи коӈкосилиани ути аимани.

laamoo laakcai mooǰi koŋkosiliani uti aimani.

粉挽き器の 粉を挽く 棒で 叩き始めた、その 兄を。

коӈкои аактаи эгэлиэ эгэлиэ, туу эгэлиэ эгэлиэ,

koŋkoi aaktai əgəliə əgəliə, tuu əgəliə əgəliə,

叩く、 追いかける、ぐるぐる、 ぐるぐると、そうして まわりをぐるぐる走り回って、

лаамоо эгэлиэ эгэлиэ аактаини, коӈкосии коӈкосии,

laamoo əgəliə əgəliə aaktaini, koŋkosii koŋkosii,

粉挽き器は ぐるぐると 追いかける、何度も叩きに 叩く、

вааи-лиэ ути агавани коӈкоми-да.

waai-liə uti agawani koŋkomi-da.

殺すのだ、その 兄を、 叩いて、だ。

гээ мамаасани эмэи-jаҙа оно нихээни эи оно нихэини.

gəə mamaasani əməi-jaǰa ono nixəəni əi ono nixəini.

さあ、妻が やって来る、どう したのか、これは どう するのか。

гээ мамаасавани њаа аактасилиани ути моо, лаамоо моони.

gəə mamaasawani ňaa aaktasiliani uti moo, laamoo mooni.

さあ、妻を 再び 追いかけ始めた、その 棒は、 粉挽き器の 棒は。

мамаасавани-да чиӈгэми-гдэ вааи-лиэ, обо и, ҙуӈэтивэ.

mamaasawani-da čiŋgəmi-gdə waai-liə, obo i, ǰuŋətiwə.

その妻をも 叩いて 殺すのだ、 両方とも、 二人とも。

мамааса, мафани тэу чиӈгэми тэу вааати ути лаамоо.

mamaasa, mafani təu čiŋgəmi təu waaati uti laamoo.

おばあさんも、 おじいさんも 全部 叩いて 全部 殺した、その 粉挽き器は。

утэ-бэдэ утэ-бэдэ мутээни, баjа агаани.

utə-bədə utə-bədə mutəəni, baja agaani.

そのようにして、このようにして 命を終えた、金持ちの 兄は。

ути лаамоо тэу ваагии, вааи-лиэ. чиӈгэми вааани.

uti laamoo təu waagii, waai-liə. čiŋgəmi waaani.

その 粉挽き器が 皆 殺す、 殺すのだ。 叩いて 殺した。

нэӈути осталось, утэ-бэдэ багдии, эи утэ багдии, ситэнэми игисими-дэ.

nəŋuti ostalos', utə-bədə bagdii, əi utə bagdii, sitənəmi igisimi-də.

弟は 残った、そのように 暮らす、 今 そうして 暮らす、自分の子供たちを 育てて、だ。