民話資料

гээ бии-дэ тэлуӈусиҙэми, анана～ бии эниӈэи, сикэ биӈиэни

gəə bii-də təluŋusiǰəmi, anana～ bii əniŋəi, sikə biŋiəni

さあ 私も 物語ろう、 昔、 私の 母が、 若く あった時に、

омо канчугаҙига гадаани бисэ, тамаҙи гадаати.

omo kančugaǰiga gadaani bisə, tamaǰi gadaati.

一人の カンチュガ一族の者が、 連れて行ったの だった、婚資を払って 連れて行った。

туу багдими～ бии эниӈэи омо аҙигава бааани.

tuu bagdimi～ bii əniŋəi omo aǰigawa baaani.

そうして 暮らしていて、私の 母は 一人の 娘を 産んだ。

ута бими-э～ бими-э, њаа сагди унугуҙи унугулии-лиэ,

uta bimi-ə～ bimi-ə, ňaa sagdi unuguǰi unugulii-liə,

そうして いて、 暮らしていて、再び 天然痘で 人々は倒れ始めた、

наа хэгилэни биа доолони, тэу унугулэктээти.

naa xəgiləni bia dooloni, təu unuguləktəəti.

地の 下だろうが、 川の 中だろうが、 皆 天然痘に罹った。

лиаси унии～ будэктэи, будэктэи,

liasi unii～ budəktəi, budəktəi,

たくさんの人々が 病んだ、たくさん死んだ、たくさん死んだ、

тала будэи оло будэи, эгди эгди нии будэктээти,

tala budəi olo budəi, əgdi əgdi nii budəktəəti,

あそこで 死に、ここで 死に、 たくさん、たくさんの 人々が 亡くなった、

омо ҙугди тапчи тапчи будэктээти.

omo ǰugdi tapči tapči budəktəəti.

一軒の 家中に ぎっしりと、全員が 亡くなったりした。

хани ваагиктаигату, сусактаати, имэнээси.

xani waagiktaigatu, susaktaati, imənəəsi.

ある者は、生き残った者たちは、逃げた、 村も家族も捨てて。

бии эниӈэвэи имэнээк, омо мамакаҙи, ӈэнэктээти тэу-дэ,

bii əniŋəwəi imənəək, omo mamakaǰi, ŋənəktəəti təu-də,

私の 母を 捨てた、 一人の おばあさんと、彼らは行ってしまった、皆だ、

канчугаҙига, бии эниӈэи эму～сэ бисини,

kančugaǰiga, bii əniŋəi əmu～sə bisini,

カンチュガ一族の者たち、私の 母は 一人っきりで 残された、

омо мамакаҙи. туу бими-э～ бими-э эмусэ-дэ, тии догбо сэунии,

omo mamakaǰi. tuu bimi-ə～ bimi-ə əmusə-də, tii dogbo səunii,

一人の おばあさんと。そうして いて、 残っていて、一人で、 その 夜は 恐ろしい、

догбо инаи лиаси гооити омо инаи-мэи эсигиэни.

dogbo inai liasi gooiti omo inai-məi əsigiəni.

夜は 野犬が たくさん 吠えている、ただ 犬ばかりが 残っていた。

нии улэвэни лиаси дигаити инаи. догбо сэунии.

nii uləwəni liasi digaiti inai. dogbo səunii.

人の 肉を たっぷりと 喰った 犬たちだ。 夜は 恐ろしい。

утадиги тии эмнэ тимаадула тээгиэнҙи

utadigi tii əmnə timaadula təəgiənǰi

それから そうして ある時 朝 起きてから、

эниӈэ ҙактава олоктолиани, ути мамака дигалани.

əniŋə ǰaktawa oloktoliani, uti mamaka digalani.

母さんは 粟のお粥を 煮た、 その おばあさんの 食事を。

ҙактаӈи аадаисини～ ӈэнээни мамака киатигини, мамака зампаҙи гигдээ～си

ǰaktaŋi aadaisini～ ŋənəəni mamaka kiatigini, mamaka zampaǰi gigdəə～si

そのお粥が 煮えると 行った、おばあさんの 側へ、 おばあさんは 蚊帳を 広げて

зампа доонини биини. ути мамакаӈитигини ӈэнээни

zampa doonini biini. uti mamakaŋitigini ŋənəəni

蚊帳の 中に いる。 その おばあさんの所へ 行った、

мамакаӈини будээни～ зампа ниэнтилэисини мамака будэи-лиэ.

mamakaŋini budəəni～ zampa niəntiləisini mamaka budəi-liə.

おばあさんは 死んでいた、蚊帳を 開いてみたらば、おばあさんは 死んでいた。

утааси-тэнэ эниӈэjи мэисиини,

utaasi-tənə əniŋəji məisiini,

それから 母さんは 考えた、

''оно jаҙами бии эмусэ эсигиэми. оно багдиҙами

''ono jaǰami bii əmusə əsigiəmi. ono bagdiǰami

「どう しよう、私は 一人ぼっちに なってしまった。どうやって 生きて行けようか、

бии эмусэ-дэ.'' утэми мэисими-э～ гасами～ ӈиаихи ӈэнээни.

bii əmusə-də.'' utəmi məisimi-ə～ gasami～ ŋiaixi ŋənəəni.

私は 一人っきりで。」 そう 考えて、 悲しみにくれて、川の方へ 行った。

ӈиаихи ӈэнэисини омо угда биэ гунэ ӈиала.

ŋiaixi ŋənəisini omo ugda biə gunə ŋiala.

川の方へ 行くと、 一艘の 小舟が ある という、 岸辺に。

ути угда туу цамнаани, саӈаа-мэи-дэ. ''гээ оно нихэҙэми,

uti ugda tuu camnaani, saŋaa-məi-də. ''gəə ono nixəǰəmi,

その 舟は すっかり 壊れていた、 穴だらけだ。 「ああ、どう しよう、

оно-до нихэми-дэ эҙэӈэи будэ-гиэни.'' бии эниӈэjи тэнэ～ аjасигиини.

ono-do nixəmi-də əǰəŋəi budə-giəni.'' bii əniŋəji tənə～ ajasigiini.

なんと してでも、 私は死なないわ。」 私の 母は やっと 病気がよくなったばかりだ。

доозони хаи гээ～ ҙалани-да гуачи хаиси, эини саа ҙалани.

doozoni xai gəə～ ǰalani-da guači xaisi, əini saa ǰalani.

体調は まだまだ 悪い、 関節も 痛い、まだなお、よく動かない、その関節は。

ута, аӈи, бита киалани ӈэнээси. ути угдава, jооктосиани ааҙи-да.

uta, aŋi, bita kialani ŋənəəsi. uti ugdawa, jooktosiani aaǰi-da.

その、あれの、細長い浅瀬の 縁に 行ってから、その 舟を、 調べて見た、よ～くだ。

хулааjи гаҙигиак, даама хулаава, саӈавани дааҙи ликписиэни тэу-дэ.

xulaaji gaǰigiak, daama xulaawa, saŋawani daaǰi likpisiəni təu-də.

自分の毛布を 持って来た、綿の 毛布を、 穴を 綿で 塞いだ、 全部だ。

тиак тиак ликписиэк, ути угдаҙи эjэнээни эjэихи.

tiak tiak likpisiək, uti ugdaǰi əjənəəni əjəixi.

ぎっちり、ぎっちり 塞いだ、 その 舟で 流れて行った、下流へ。

эjэнэми～ кэтигэ тиамалаани, омо баала.

əjənəmi～ kətigə tiamalaani, omo baala.

流れて行って、 あやうく 落ちそうになった、ある 場所で。

ҙалани эини-дэ саа. хаи униэни.

ǰalani əini-də saa. xai uniəni.

関節が よく働かないのだ。まだまだ 痛い。

утааси эjэнэми эjэнэми тээ заали, тунзэлэни иинээни.

utaasi əjənəmi əjənəmi təə zaali, tunzələni iinəəni.

それから 流れて 流れて、 ほうれあの ジャーリの、村に 着いた。

ути заали тунзэлэни иинээ утала агдаани, ути маатулати.

uti zaali tunzələni iinəə utala agdaani, uti maatulati.

その ジャーリ 村に（1） 着いて、そこに 着岸した、その 船着場に。//(1) クラースヌィ・ヤールの近くにあった村だという（語り手による）。//

утала агдаак хэутии хэутии ниива,

utala agdaak xəutii xəutii niiwa,

そこに 着岸して、呼ぶ、呼ぶ、 人を、

нии-дэ эити эмэ, эи-дэ догдиду. тигдэлигэ～ баа лиаси-да,

nii-də əiti əmə, əi-də dogdidu. tigdəligə～ baa liasi-da,

誰も 来ない、 聞こえてもいない。雨が降り出した、 天は ひどくなった、

лиаси гэктиини, туу хэутими хэутими

liasi gəktiini, tuu xəutimi xəutimi

ひどく 凍えてしまう、そうして 呼んで 呼んで、

хаулиа омо, иӈка ниини эмэини каиjати, иӈкава,

xaulia omo, iŋka niini əməini kaijati, iŋkawa,

なんとか 一人の、 漢人が 来た、 彼らが遣わして来た、漢人を、

ӈэнэисиjи, чудэӈэ буувэти. ута иӈка эмээси дианаини,

ŋənəisiji, čudəŋə buuwəti. uta iŋka əməəsi dianaini,

やって来ると、 マッチを くれた。 その 漢人は 来てから 言う、

''синэвэ эити гэлэ, говорит ӈэнэjэ эjэихи.''

''sinəwə əiti gələ, govorit ŋənəjə əjəixi.''

「お前を 彼らは受け入れない、言っている、行け、 もっと下流へ。」

њаа эjэнээ цаихи. тээ～ маҙигау киатигини,

ňaa əjənəə caixi. təə～ maǰigau kiatigini,

再び 流れて行った、その先へと。 ほうれあの マジガウの（2） はずれに、//(2) クラースヌィ・ヤールより下流にあった村だという（語り手による）。//

эjэнээ ути маҙигау сопка-ӈи омо ҙугди биэ гунэ

əjənəə uti maǰigau sopkaŋi omo ǰugdi biə gunə

流れて行ったら、その マジガウの 丘に 一軒の 家が ある という、

''пуњаллл пуњанаҙаӈани. сии ињаӈаи утаду багдиини

''puňalll puňanaǰaŋani. sii iňaŋai utadu bagdiini

「モクモクと 煙を上げているだろう。おまえの おばさんが そこに 暮らしている、

омо иӈкаҙи. сии ињаӈаи-да лиаси униини,'' говорит.

omo iŋkaǰi. sii iňaŋai-da liasi uniini,'' govorit.

一人の 漢人と共に。おまえの おばさんも ひどく 病んでいる、」と 言った。

''ӈэнэи сии утаухи.'' гээ оно нихэҙэ

''ŋənəi sii utauxi.'' gəə ono nixəǰə

「行け、 おまえは そこへ。」 さあ どう しようもない、

гасами-да ими-да эjэнэи jаҙа эниӈэjи, аӈива,

gasami-da imi-da əjənəi jaǰa əniŋəji, aŋiwa,

嘆きながらも、どうしながらも、他にどう しようもない、 母さんは それを、

чудэӈэвэ ҙаваа～ эjэнээни. цэҙэ, вооко гооко эjэнэми～

čudəŋəwə ǰawaa～ əjənəəni. cəǰə, wooko gooko əjənəmi～

マッチを 取って、 流れて行った。本当だった、 どんなにか遠く、 流れて来ると、

исэини-бээбу пуњаллл пуњанаа омо ҙугди.

isəini-bəəbu puňalll puňanaa omo ǰugdi.

見えるではないか、モクモク、モクモクと 一軒の 家がある。

утааси утала агдаа～ ииjэни ҙугдитиги.

utaasi utala agdaa～ iijəni ǰugditigi.

それから そこに 接岸してから、 入った、その家に。

каӈа, ҙампа гигдэсэ. ињаӈани утаду кэптэини.

kaŋa, ǰampa gigdəsə. iňaŋani utadu kəptəini.

オンドルに、蚊帳を 広げてあった。おばさんは そこに 横たわっていた。

лиаси маӈга унэини. утадиги оно-ко бисэ оӈмооми бии тоже.

liasi maŋga unəini. utadigi ono-ko bisə oŋmoomi bii tozhe.

ひどく 悪く 病んでいた。 それから どうだったんだっけ、忘れたわ、私も。

ута утаду бисини～ аjасигиани биҙэ, аjасигааси,

uta utadu bisini～ ajasigiani biǰə, ajasigaasi,

そうして そこに いた、 回復してきたの だろう、良くなってきてから、

ну элусим аjасигиани. канчугаҙига, заалиду биигату,

nu əlusim ajasigiani. kančugaǰiga, zaalidu biigatu,

さあ、すっかり 治った。 するとカンチュガ一族の、ジャーリ村に いる者たち、

канчугаҙига, сааи-лиэ, бии эниӈэjи ааҙи аjасигиамани,

kančugaǰiga, saai-liə, bii əniŋəji aaǰi ajasigiamani,

カンチュガ一族たちは 知った、 私の 母が 良く 治った事を。

''бэjэни канчуга аантани эи би.

''bəjəni kančuga aantani əi bi.

「彼女は カンチュガの 女 じゃないか。

гээ, оно нихэҙэи гээнэгиҙэфи минти ути аантава.''

gəə, ono nixəǰəi gəənəgiǰəfi minti uti aantawa.''

さあ、どう する、 連れて来よう、オレたちの所へ、あの 女を。」

бии абугаjи мамасанани. гээ ӈэнэктээти,

bii abugaji mamasanani. gəə ŋənəktəəti,

私の 父の 嫁とするために。さあ、 たくさんでやって来た。

эгди нии канчуга ӈэнэктээти～ лиаси тэтигиэ,

əgdi nii kančuga ŋənəktəəti～ liasi tətigiə,

たくさんの 人、カンチュガの者たちが やって来た、 たっぷりと良く 着飾って、

тэу аӈи, миаунда гилооноо ӈэнэктээти. таӈасинагиати эниӈэвэ.

təu aŋi, miaunda giloonoo ŋənəktəəti. taŋasinagiati əniŋəwə.

皆が あれを、銃を 肩に担いで やって来た。連れさらいにやって来た、母さんを。

эи, сиаиӈала. утала лиаси иӈка багдиити сиаиӈаду.

əi, siaiŋala. utala liasi iŋka bagdiiti siaiŋadu.

この、シャイガに。 そこには たくさんの 漢人が いた、 シャイガには。

гээ, утаухи эмээси, гээ утаухи эмээси, ҙугди гээфэ галактасии,

gəə, utauxi əməəsi, gəə utauxi əməəsi, ǰugdi gəəfə galaktasii,

さあ、そこへ やって来て、さあ そこへ やって来て、 家を 片っ端から 探し回る、

ҙугди эглиэ эглиэ галактаи, тиампугули галактаи аӈи,

ǰugdi əgliə əgliə galaktai, tiampuguli galaktai aŋi,

家を 全部回って 回って 探し回る、屋根裏部屋を 探し回り、あれを、

дибана хэгилэни галактаи, бии эниӈэвэи.

dibana xəgiləni galaktai, bii əniŋəwəi.

地下室の 下を 探し回り、私の 母さんを。

ути бэjэти галактаи агдаани бии эниӈэjи, эини чаала ути,

uti bəjəti galaktai agdaani bii əniŋəji, əini čaala uti,

その 彼らが 探している 間、 私の 母は、 同意しなかった、 その、

канчугаҙигатиги ӈэниувэ.

kančugaǰigatigi ŋəniuwə.

カンチュガ一族の所へ 戻る事に。

jэу-кэ гаадаjи эи дииӈки гаада даjанаӈини бисини,

jəu-kə gaadaji əi diiŋki gaada dajanaŋini bisini,

何か 塊になったものを、このくらいの 大きさの 欠けらの、塊の阿片が あった。

эи хуӈмуjи доолони диасаини, даjанава.

əi xuŋmuji dooloni diasaini, dajanawa.

この 服の裾の 中に 隠し持っていた、阿片の塊を。

диасами диасами-даа элэ элэ галактаити,

diasami diasami-daa ələ ələ galaktaiti,

隠れて、 隠れていても もう、もう今にも 探し出す、

сэунии биэ, тукиати илэ-дэ хэм-дэ сэунии.

səunii biə, tukiati ilə-də xəm-də səunii.

恐ろしい、 彼らは走り回った、そこいらじゅうどこも 全て探している、恐ろしい。

гээ ути даjанаӈи дигаани дигаани будэлэгэми,

gəə uti dajanaŋi digaani digaani budələgəmi,

さあ その 阿片を 食べた、食べた、自殺するために、

дигаи дигаи огоува оно дигаҙа ути,

digai digai ogouwa ono digaǰa uti,

食べる、食べる、 乾いている物を どうしてすばやく 食べられるだろうか、 その、

оно ниӈмэҙэ улихи биси конечно.

ono niŋməǰə ulixi bisi koneshno.

どうやって 呑み込めるだろうか、水が あったならば もちろんできるけれど。

улихи биси эмнэ дигаа-ну гаиту-да.

ulixi bisi əmnə digaa-nu gaitu-da.

水が あったなら とっくに 食べられたことだろうに、はやく。

огоу кигии кигии ҙукэ дигаани

ogou kigii kigii ǰukə digaani

乾いているのを 齧って 齧って、やっとのことで 食べた、

ута, тиӈмэлэи-лиэ, аӈи, эниӈэ элээ jэусэлэлиэни.

uta, tiŋmələi-liə, aŋi, əniŋə ələə jəusələliəni.

そうして、気を失って倒れる、その、 母は もう 毒が回って意識を失った。

баагии-лиэ, залезли, аӈи, њуханаак баагиати бии эниӈэвэjи.

baagii-liə, zalezli, aŋi, ňuxanaak baagiati bii əniŋəwəji.

見つけた、 床下に潜り込んで来た、 這い込んで来た、見つけた、私の 母を。

баагиак гаагиак, давай jактасилагани аӈмавани багбаи,

baagiak gaagiak, davaj jaktasilagani aŋmawani bagbai,

見つけた、 連れて行った、 さあ 吐き出させるために 口に 押し込む、

аӈи, нау аӈи, абдиаҙини багбалии, оно-до хэм нихэи.

aŋi, nau aŋi, abdiaǰini bagbalii, ono-do xəm nixəi.

あれだ、 鶏の あの、羽根を 押し込んで、何だって 全て やれることをやった。

хаулиа jактасиани тэу тэу даjана jактагиани.

xaulia jaktasiani təu təu dajana jaktagiani.

何とかして 吐いた、 全部、全部 阿片を もどした。

ваагиани, ваагиа ута, гаҙинаа ӈэниэти.

waagiani, waagia uta, gaǰinaa ŋəniəti.

生き返った、 生き返って そうして、連れて 彼らは戻った。

гээ, утааси-тэнэ, гаҙии-лиэ～ эниӈэвэ амаихи. заалитиги.

gəə, utaasi-tənə, gaǰii-liə～ əniŋəwə amaixi. zaalitigi.

さあ、そうしてから、連れて来る、母さんを 父さんの所へ。 ジャーリ村へ。

хэкэгиэк гаҙиати. гаҙии-да багдии

xəkəgiək gaǰiati. gaǰii-da bagdii

縛って 連れて来た。 連れて来て、 暮らしている、

багдии, хаи бии эниӈэjи эини чаала бии абугаҙи багдиива.

bagdii, xai bii əniŋəji əini čaala bii abugaǰi bagdiiwa.

暮らしている、 なおも 私の 母は 同意しなかった、私の 父と 暮らすことを。

эини чаала оно jаҙа, коӈкосими～ багдиванаити.

əini čaala ono jaǰa, koŋkosimi～ bagdiwanaiti.

同意しなかった、どう する、人々は叩きながら、生活させていた。

ута багдиини, омо аӈа～ ҙуба аӈани багдиани,

uta bagdiini, omo aŋa～ ǰuba aŋani bagdiani,

そうして 暮らしている、 一 年、 二 年と 暮らした、

эини-дэ гээнҙи эсиги. ситэвэ-дэ эини баа.

əini-də gəənǰi əsigi. sitəwə-də əini baa.

妊娠とならなかった。 子供が 生まれなかった。

ута бии иjэиjэjи бисини сагди иjэиjэ,

uta bii ijəijəji bisini sagdi ijəijə,

そうして 私の 祖父の老人が いた、 年老いた お爺さんだ、

бии～ сагди самаа бисини. гээ ути иjэиjэ сэвэсилии-лиэ～

bii～ sagdi samaa bisini. gəə uti ijəijə səwəsilii-liə～

いる、偉大な シャーマン だった。さあ その お爺さんが シャーマンを始めた、

омиололии-лиэ бинэвэ. бинэвэ, омиолои ута диаӈкини,

omiololii-liə binəwə. binəwə, omioloi uta diaŋkini,

子供を授かる ようにと、この私を。私を懐妊するであろうと、そう 言った、

''эи омо биа эудэсиэк гагда биала эҙэӈэи эудэси,

''əi omo bia əudəsiək gagda biala əǰəŋəi əudəsi,

「この ひと 月に 生理になったならば、次の 月には もう生理にならないだろう、

гээнҙи эдэҙэи.'' цэҙэ-бээбу

gəənǰi ədəǰəi.'' cəǰə-bəəbu

妊娠と なる、」と。 本当だった、

ута цэҙэ тии биала гээнҙи эдэи-лиэ～ бии эниӈэjи.

uta cəǰə tii biala gəənǰi ədəi-liə～ bii əniŋəji.

そうして 本当に その 月に 懐妊したのだ、 私の 母は。

гээнҙи эдэи-лиэ～ утааси минэвэ баа'ани.

gəənǰi ədəi-liə～ utaasi minəwə baa'ani.

懐妊となった、 それから 私を 産んだ。

бии суусунэми дии нии бисини, туӈа нии бисини.

bii suusunəmi dii nii bisini, tuŋa nii bisini.

私の 叔父さんは 四 人 いた、いや、 五 人 いた。

омо сагди, бии абугаjи чоо сагди.

omo sagdi, bii abugaji čoo sagdi.

一番 年長は、私の 父が 一番 年長だ。

чиаӈгуа суусуjи, чиаӈгуа суусуjи, jуӈгуа суусуjи, оӈмооми

čiaŋgua suusuji, čiaŋgua suusuji, juŋgua suusuji, oŋmoomi

チアングア 叔父さん、チアングア 叔父さん、ユングア 叔父さん、忘れてしまった、

я думал сейчас забыла и, омо чоо њаадига суусуjи маӈгули.

ja dumal sejcas zabyla i, omo čoo ňaadiga suusuji maŋguli.

私は 考えていて、今 忘れてしまった、で、一人 一番 若い 叔父さんが マングリだ。

ицаи суусуjи. бии багдиисии лиаси агдаати бии суусуи,

icai suusuji. bii bagdiisii liasi agdaati bii suusui,

小さい 叔父さんだ。 私が 生まれると すごく 彼らは喜んだ、私の 叔父たちは、

нии-дэ туӈа, омо-до мамаса анчи.

nii-də tuŋa, omo-do mamasa anči.

誰も、 五人いて、一人も 妻が いなかった。

бии абугаи-сэнэ мамаасанами баа'ани бии эниӈэвэи.

bii abugai-sənə mamaasanami baa'ani bii əniŋəwəi.

私の 父だけが 妻を 得た、 私の 母を。

ута багдими～ бии њаӈга сагди эдэи-лиэ

uta bagdimi～ bii ňaŋga sagdi ədəi-liə

そうして 暮らしていて、私が 少し 大きく なると、

бии ситэнэми лиаси аjауити бинэвэ, бии суусунэми.

bii sitənəmi liasi ajauiti binəwə, bii suusunəmi.

私を 子供として すごく かわいがった、 私を、 私の 叔父たちは。

гээ, бии суусунэми. тии ҙавагиа эи ҙавагиа,

gəə, bii suusunəmi. tii ǰawagia əi ǰawagia,

そう、私の 叔父たちは。 あっちが 手に取り、こっちが 手に取りして、

валиасии валиасии бинэвэ. тимадула тээгими, титимэсиду ути,

waliasii waliasii binəwə. timadula təəgimi, titiməsidu uti,

あやす、あやす、 私を。 朝 起きれば、彼ら皆があやしたがる、その（叔父たち）、

''эи буу аҙигаӈиу улигдига аҙига, сагди эдэисини,

''əi buu aǰigaŋiu uligdiga aǰiga, sagdi ədəisini,

「この 我らが 娘は 美しい 娘だ、 大きく なっても、

эҙэӈэфи мафалавана. буу гаагиа, буу гаагиа,

əǰəŋəfi mafalawana. buu gaagia, buu gaagia,

嫁にやらないようにしよう。 オレたちは 取り戻す、オレたちは 取り戻す、

эҙэӈэфи говорит, эҙэӈэфи мафалавана аҙигаӈифи.

əǰəŋəfi govorit, əǰəŋəfi mafalawana aǰigaŋifi.

やらない、と 言う、 結婚させないよ、 オレたちの娘を。

ута ути њаадига суусу, бии ӈаалалаи ҙавамди хаи

uta uti ňaadiga suusu, bii ŋaalalai ǰawamdi xai

そうして その 若い 叔父、 私の 手を つかんだままで、

унисиини ути суусу jэу-кэ унугуҙи. эи знаешь хаи

unisiini uti suusu jəu-kə unuguǰi. əi znaesh' xai

病んでいた、 この 叔父は 何かの 病で。 これを 知っているか、

сагди унугу биҙэ. бии ӈаалалаи ҙавамди～ будээни

sagdi unugu biǰə. bii ŋaalalai ǰawamdi～ budəəni

天然痘 だろう。 私の 手を 握ったままで、死んだ、

ути, њаадига суусу. утадиги багдими～ њаа хуу ээлэни догдии-лиэ,

uti, ňaadiga suusu. utadigi bagdimi～ ňaa xuu əələni dogdii-liə,

その、若い 叔父さんは。それから 暮らしていて、 また ホルの 方で 聞きつけた、

бии маӈганаамаи, сагди эдээмэи.

bii maŋganaamai, sagdi ədəəməi.

私が 成長したことを、大きく なったことを。

''аjа аҙига, улигдига аҙига, гээ багдиани,'' говорит.

''aja aǰiga, uligdiga aǰiga, gəə bagdiani,'' govorit.

「良い 娘だ、 美しい 娘だ、さあ、暮らしている、」と 話す。

хуунду-тэнэ бисини омо, сээ канчуга. хуу баадуни.

xuundu-tənə bisini omo, səə kančuga. xuu baaduni.

ホルには いた、 一つの、一族の カンチュガたちが。ホルの 村に。

гээ утава догдии-лиэ,

gəə utawa dogdii-liə,

さあ、それを 聞きつけた、

''гээ ӈэнэиҙэ ӈэнэҙэӈэфи,'' минтиги, ''ути аҙигава таӈасинагими.''

''gəə ŋənəiǰə ŋənəǰəŋəfi,'' mintigi, ''uti aǰigawa taŋasinagimi.''

「さあ、行こう、行こう、」と、私の所へだ、「あの 娘を 連れて来よう。」

бии, бии эниӈэи ҙиэлэни таӈасинагиати. эмэктэити.

bii, bii əniŋəi ǰiələni taŋasinagiati. əməktəiti.

私の、私の 母の 時にも 彼らは連れさらいに来た。大勢でやって来た。

ута оно-ко догдиати ути

uta ono-ko dogdiati uti

そいつらは どうやって 聞きつけたのか、それを、

абуга эниӈэ-дэ, ''эими саа бии.''

abuga əniŋə-də, ''əimi saa bii.''

父も 母も、 「わからない、私は、」（と言う）。

jэу-дэ аласии～ аласии～ эмэивэти, минэвэ jаухи-дэ эити чинда,

jəu-də alasii～ alasii～ əməiwəti, minəwə jauxi-də əiti činda,

ただ 待つ、 待つ、 彼らがやって来るのを、私を どこへも 出さない、

гусилээjи, jаухи-дэ эити чинда, экуку ҙавасиити

gusiləəji, jauxi-də əiti činda, əkuku ǰawasiiti

遊びに、 どこへも 行かせない、 じっと 引き留めている、

ҙугди доонини бии эниӈэjи этусиини минэвэ.

ǰugdi doonini bii əniŋəji ətusiini minəwə.

家の 中に、 私の 母が 見張っている、 私を。

утааси тии эмнэ, эмэктэи-лиэ хууӈкэҙигэ лиаси эгди.

utaasi tii əmnə, əməktəi-liə xuuŋkəǰigə liasi əgdi.

そうしてから そうして ある時、 やって来た、ホルの人々が すごく たくさんで。

аанта, ниинта лиаси улигдига улигдига тэтигисиэ～,

aanta, niinta liasi uligdiga uligdiga tətigisiə～,

女も、 男も ぎっしり 美しく 美しく 着飾ってきた、

удиэмэ тэгэвэ, абду тапчи-да. аива лиаси ваафиланаа эмэктээти.

udiəmə təgəwə, abdu tapči-da. aiwa liasi waafilanaa əməktəəti.

ウデヘの 服を、 刺繍が 一面にされている。酒を たくさん 担いで やって来た。

ута ҙаалиду бисэу буу утулэӈиэ.

uta ǰaalidu bisəu buu utuləŋiə.

その ジャーリに 住んでいた、私たちは、その頃。

эмэи-лиэ ути-лэ догбони. эмээ ути чоо сагди,

əməi-liə uti-lə dogboni. əməə uti čoo sagdi,

来るのだ、 その 晩に。 来た、その 一番 長老の者が、

нииӈити баи чоо сагдинтаҙи эмээни, бии абугатигиjи.

niiŋiti bai čoo sagdintaǰi əməəni, bii abugatigiji.

最長老の、単に 最 長老の者が 来た、 私の 父の所へ。

гээ ааҙи дианаи дианаи гээ, ''сии аҙигаӈии буугии-ба бунду,

gəə aaǰi dianai dianai gəə, ''sii aǰigaŋii buugii-ba bundu,

さあ よく、話す、 話す、 さあ、「あなたの所の 娘さんを 返してくれ、オレたちに、

сии, буу аантаӈиу мамаасалами ҙиэлэни

sii, buu aantaŋiu mamaasalami ǰiələni

あなたは 我らの所の 女を 嫁に娶ったではないか、

аҙига буугиу буу игисилэгэу, таманафи гадалагау.''

aǰiga buugiu buu igisiləgəu, tamanafi gadalagau.''

だから 娘を 一人戻せ、我々が 育てるように、我らが交換すべき婚資を 得るために。」

гээ ути абуга эини чаала

gəə uti abuga əini čaala

さあ、その 父さんは 同意しなかった、

бии эниӈэjи-тэнэ ҙампа гигдэгиэк каӈа вэjэлэни.

bii əniŋəji-tənə ǰampa gigdəgiək kaŋa wəjələni.

私の 母は 蚊帳を 吊った、 オンドルの 上に。

минэвэ тиак тиак туэлээси. кэптэини, эини чинда

minəwə tiak tiak tuələəsi. kəptəini, əini činda

私を しっかり、しっかり 抱きかかえて、寝ていた、放さなかった、

jаухи-да эини чинда. каӈаду, тээини ҙампа доолони.

jauxi-da əini činda. kaŋadu, təəini ǰampa dooloni.

どこへも 行かせなかった。 オンドルに、座っていた、 蚊帳の 中に。

гээ ути абугаҙуӈа～ эгди нии аива умиити-а

gəə uti abugaǰuŋa～ əgdi nii aiwa umiiti-a

さあ その 父と一緒に たくさんの 人々が 酒を 飲んでいる、

лиаси аива умиити-а, бии абугаjи эини уми

liasi aiwa umiiti-a, bii abugaji əini umi

たくさん 酒を 彼らは飲む、私の 父は 飲まない、

ути аи куӈгэдээмэти эми уми аӈи хэгитигини маасии маасии

uti ai kuŋgədəəməti əmi umi aŋi xəgitigini maasii maasii

その 酒を、彼らが注いだものを 飲まずに、その 下へ 撒いて、 撒いて、

эини уми, эити-дэ исэ бэjэти. соктои-лиэ бэjэти тэу-дэ.

əini umi, əiti-də isə bəjəti. soktoi-liə bəjəti təu-də.

飲まない、 それを見ていなかった、彼らは。 酔っ払ってしまった、彼らは、皆。

соктои-лиэ ваалилии-лиэ ииӈ маӈгаҙи ҙавакцаити минэвэ.

soktoi-liə waalilii-liə iiŋ maŋgaǰi ǰawakcaiti minəwə.

酔っ払って、仲間内で喧嘩し始めた、そう、図々しく 連れ去ろうとした、私を。

маӈгаҙи гэлэкцэити коӈкокцэити бии абугаваjи.

maŋgaǰi gələkcəiti koŋkokcəiti bii abugawaji.

ひどく 欲しがって、 殴りかかろうとする、 私の 父に。

бии абугаjи-тэнэ эсини сокто,

bii abugaji-tənə əsini sokto,

私の 父は 酔っていなかった、

бэjэти-тэнэ тэу соктоктооти. ута бии абугаjи

bəjəti-tənə təu soktoktooti. uta bii abugaji

彼らは 皆 酔っ払いばかりだ。そうして 私の 父は

бэjэтивэ тэу хэкэсиэк, тиак тиак-да.

bəjətiwə təu xəkəsiək, tiak tiak-da.

彼らを 皆 縛ってしまった、きつく、ぎっちりとだ。

хани тэу сусактагиак омо чоо сагдивати хэгилэ кэптэвэӈкини,

xani təu susaktagiak omo čoo sagdiwati xəgilə kəptəwəŋkini,

幾人かの者は 皆 逃げて行った。一人、一番 長老の者を 下に 横にならせた、

хэкээси, гээ утэми омо догбони каи,

xəkəəsi, gəə utəmi omo dogboni kai,

縛ってから、さあ そうして 一 晩 中、

гулиалаи гулиалаи хэутиини. ''агаа～ элээ чиндагиjа минэвэ,

gulialai gulialai xəutiini. ''agaa～ ələə čindagija minəwə,

ふらふら揺れて ふらふら揺れて 叫ぶ、 「兄さん、もう 放してくれ、オレを、

бии эҙэӈэи ҙуухэлэ, элээ ӈэниҙэу.'' ''цэҙэ гунэи?''

bii əǰəŋəi ǰuuxələ, ələə ŋəniǰəu.'' ''cəǰə gunəi?''

オレは もうあんなことはしない、 もう 帰る。」 「本当の事を 言ってるんだろうな。」

''цэҙэ гунэ, эҙэӈэи ҙуухэлэ.'' ута ӈэниэти,

''cəǰə gunə, əǰəŋəi ǰuuxələ.'' uta ŋəniəti,

「本当だ、 もうしないよ。」 そうして 彼らは去った、

ӈэниктээти, минэвэ эсити таӈаси.

ŋəniktəəti, minəwə əsiti taŋasi.

彼らは皆去った、私を 連れ去りはしなかった。

утадиги-тэнэ бии ааҙи маӈганаи-лиэ, тэу эгҙэлии-лиэ њаансулалии-лиэ.

utadigi-tənə bii aaǰi maŋganai-liə, təu əgǰəlii-liə ňaansulalii-liə.

それから 私は 良く 育った、 いろいろな事を 理解し始めた、学び始めた。

њаансуламу буу, митаазаду. аӈи, буу сиансаӈалау

ňaansulamu buu, mitaazadu. aŋi, buu siansaŋalau

勉強した、 私たちは、 メタヘーザ村で。その、私たちの 教師たちが

лиаси эмэктээти луса аантана нии, ниинтана нии.

liasi əməktəəti lusa aantana nii, niintana nii.

たくさん やって来た、ロシア人の 女の 人たち、男の 人たち。

бунэвэ татусинами эмэктээти-тэнэ～ луса утулиӈиэ.

bunəwə tatusinami əməktəəti-tənə～ lusa utuliŋiə.

私たちを 教えるために たくさん来た、 ロシアの 時代になって。

бии ааҙи саами утигату тэу гэгбивэти. тэу саами.

bii aaǰi saami utigatu təu gəgbiwəti. təu saami.

私は よく 知っている、 彼らの 全員の 名前を。 皆 知っている。

вот утаду њаансулааму буу. гээ, бунэвэ татусии～

vot utadu ňaansulaamu buu. gəə, bunəwə tatusii～

さあ そこで 学んだ、 我々は。さあ、 我々を 教える、

хэбуктэми～ диили хэбуктэми моово jэу гэгбисиини

xəbuktəmi～ diili xəbuktəmi moowo jəu gəgbisiini

連れて行って、森の中を 連れて回って、木々を、 どんな 名前であるのか、

лусамаҙи, jэу воокто оно гэгбисии лусамаҙи

lusamaǰi, jəu wookto ono gəgbisii lusamaǰi

ロシア語で、何の 草が どんな 名前であるのか、ロシア語で、

утэ-бэдэ татусиати бунэвэ. ута њонилии-лиэ буу ааҙи-да

utə-bədə tatusiati bunəwə. uta ňonilii-liə buu aaǰi-da

そのように 教えた、 我々を。 そうして 学んだ、 私たちは、良く、

луса кэjэвэни～ утадиги-тэнэ, њаа ӈэнээму эjэихи.

lusa kəjəwəni～ utadigi-tənə, ňaa ŋənəəmu əjəixi.

ロシア 語を、 それから、 また 移動した、下流の方へ。

тээ～ дабаутиги. бии суусуjи хаи утаухи гэлээни бии абугаваjи.

təə～ dabautigi. bii suusuji xai utauxi gələəni bii abugawaji.

ほうれあの ダボウ村へ。 私の 叔父さんが また そこへ 呼びつけた、私の 父さんを。

ӈэнээму утаухи эjэнээму, вакцанами ӈэнэктээти ути ачи доолони.

ŋənəəmu utauxi əjənəəmu, wakcanami ŋənəktəəti uti ači dooloni.

私たちは行った、そこへ、 川を下った、狩りをしに 行った、 その アチ川の 奥へ。

утаду вакчами вакцами омо ҙуани вакцаи, эмэгими, эсиму ииги.

utadu wakčami wakcami omo ǰuani wakcai, əməgimi, əsimu iigi.

そこで 狩りをして 狩りをして、ひと 夏 狩りをして、戻って来たが、着かなかった。

дабауду туэму утаду лиаси иманаи, утаду туэму.

dabaudu tuəmu utadu liasi imanai, utadu tuəmu.

ダボウ村で 冬を過ごした、そこには たくさん 雪が降った、そこで 冬を越した。

утаду туэми минэвэ њаансулалагаjи каjаати њаа-даа.

utadu tuəmi minəwə ňaansulalagaji kajaati ňaa-daa.

そこで 冬を越して、 私を 勉強させるために 送った、 再び、だ。

бии њаансуланами ӈэнээми интернат.

bii ňaansulanami ŋənəəmi internat.

私は 学ぶために 行った、 寄宿舎だ。

лиаси ӈээлэи, ути канчуга эмэдуҙэ

liasi ŋəələi, uti kančuga əməduǰə

とても 恐れた、 あの カンチュガの者たちが 来るんじゃないか、

минэвэ гаҙиду ӈээлэи бисэи, лиаси ӈээлэи бисэи.

minəwə gaǰidu ŋəələi bisəi, liasi ŋəələi bisəi.

私を さらうんじゃないかと 恐れるの だった、すごく 恐れていたの だった。

утэми ааҙи-да эсэи њаансула～ бии.

utəmi aaǰi-da əsəi ňaansula～ bii.

そのせいで あまり良く 学ばなかった、 私は。

ута омо аӈани багдиаму～ утаду дабауду.

uta omo aŋani bagdiamu～ utadu dabaudu.

そうして 一 年を 暮らした、 そこで ダボウ村で。

ута њаа сологиаму эухи эи олоӈотиги сологиаму.

uta ňaa sologiamu əuxi əi oloŋotigi sologiamu.

そうして 再び 川を遡上して ここへ、この オロン村へと 遡った。

эи олоӈоло сологиа-тэнэ

əi oloŋolo sologia-tənə

この オロン村に 遡ると

ута-тэнэ њаансулагиами бии ааҙи-да, утэлиӈиэ дабауду њаансулааму.

uta-tənə ňaansulagiami bii aaǰi-da, utəliŋiə dabaudu ňaansulaamu.

それからは 勉強した、 私は、良く、だ。その時までは ダボウ村で 学んでいた。

утадиги њаансулаи～ дии класс мутуи-лиэ～ мунэвэ, минэвэ

utadigi ňaansulai～ dii klass mutui-liə～ munəwə, minəwə

それから 勉強した、 4年生の クラスも 終えた、 私たちを、私を、

николайск-тиги ӈэнэвэнэи-лиэ, николайск педучилище.

nikolajsktigi ŋənəwənəi-liə, nikolajsk pedučilishshe.

ニコライスクへ 行かせる、 ニコライスクの 師範学校へ。

утала њаансуланасааму. утала омо аӈани хулуми њаансуламу～

utala ňaansulanasaamu. utala omo aŋani xulumi ňaansulamu～

そこで 学んで帰ってきた。 そこで 一 年 余り 私たちは学んだ、

ута иӈкаҙигава～ эи гаулива, тэу вэисилиалаати.

uta iŋkaǰigawa～ əi gauliwa, təu wəisilialaati.

そうして 漢人たちと、 その、朝鮮人たちを、皆 ソ連が領土から追い出した。

потом буу эниӈэнэу дианаа,

potom buu əniŋənəu dianaa,

それで 私たちの 母さんたちは 言った、

элээ эҙи ӈэнэ утаухи. может минтивэ-дэ вэисилиаладуҙа,

''ələə əǰi ŋənə utauxi. mozhet mintiwə-də wəisilialaduǰa,

「もういい、行くな、ニコライスクへ。ひょっとすると 我々をも 追い払うかもしれない、

эҙэӈэфи бааги ситэфи.'' утааси эсэи-дэ њаасулана

əǰəŋəfi baagi sitəfi.'' utaasi əsəi-də ňaasulana

見つからなくなってしまう、我が子が。」 そうして 勉強しに戻らなかった、

больше так осталась я.

bol'she tak ostalas' ja.

それ以降は こうして 留まっているのよ、私は。

элээ битэҙэ сафани.

ələə bitəǰə safani.

さあここまでに しよう、まあいいでしょう。