民話資料

канда мама канда мафа бисити. ҙуу аҙигаӈити омо jэгдигэӈити.

kanda mama kanda mafa bisiti. ǰuu aǰigaŋiti omo jəgdigəŋiti.

カンダ ばあさんと カンダ じいさんが いた。 二人の 娘と 一人の 息子がいた。

гээ～ багдими～ багдими,

gəə～ bagdimi～ bagdimi,

さあ、 暮らしていて、暮らしていて、

''гээ, эи сикиэни мэуҙэфи эхэ.''

''gəə, əi sikiəni məuǰəfi əxə.''

「さあ、今日の 夕方に シャーマンの踊りをしようよ、姉さん。」

''гээ гээ гээ.'' мэулиэти～,

''gəə gəə gəə.'' məuliəti～,

「ええ、ええ、しましょう。」 踊り始めた、

''агаа тээни дээнтэни, ӈэнэиҙэ～ дээнтэни,

''agaa təəni dəəntəni, ŋənəiǰə～ dəəntəni,

「兄さん、 トゥーニ、ドゥーントゥニ、行きなさい、ドゥーントゥニ、

мамаасанами-а дээнтэни, матами баа-а дээнтэни,

mamaasanami-a dəəntəni, matami baa-a dəəntəni,

自分のための嫁を、ドゥーントゥニ、ひょっとすると 見つけるだろう、ドゥーントゥニ、

утала-гуму дээнтэни, тиманаӈи ӈэнэтэиҙэ дээнтэни, дээнтэни,

utala-gumu dəəntəni, timanaŋi ŋənətəiǰə dəəntəni, dəəntəni,

そこでね、 ドゥーントゥニ、明日 行きなさい、ドゥーントゥニ、ドゥーントゥニ、

одиги гулинэми дээнтэни, ҙалаjи-да атасаа дээнтэни,

odigi gulinəmi dəəntəni, ǰalaji-da atasaa dəəntəni,

ここから 出発して、ドゥーントゥニ、体の節々が 痛くなるだろう、ドゥーントゥニ、

кэктэкэни ӈэнэтэиҙэ дээнтэни, ҙулэихи-jэ～ дээнтэни,

kəktəkəni ŋənətəiǰə dəəntəni, ǰuləixi-jə～ dəəntəni,

どうにかして 行きなさいな、ドゥーントゥニ、先へ、 ドゥーントゥニ、

утадиги ӈэнэми～ ӈэнэми-тэнэ дээнтэни, уэлэ дээнтэни

utadigi ŋənəmi～ ŋənəmi-tənə dəəntəni, uələ dəəntəni

そこから 行って、 行ったら、 ドゥーントゥニ、 山へ ドゥーントゥニ、

иинэҙэjэ дээнтэни, утадиги уэвэ туктими-тэнэ дээнтэни,

iinəǰəjə dəəntəni, utadigi uəwə tuktimi-tənə dəəntəni,

着くだろう、ドゥーントゥニ、そこから 山を 登ったら、 ドゥーントゥニ、

баа чуулини дээнтэни, туктиҙэjэ дээнтэни,

baa čuulini dəəntəni, tuktiǰəjə dəəntəni,

その場所を まっすぐに、 ドゥーントゥニ、登るだろう、ドゥーントゥニ、

утадиги-тэнэ дээнтэни, ҙалаjи иктафинагиҙа

utadigi-tənə dəəntəni, ǰalaji iktafinagiǰa

そこから、 ドゥーントゥニ、関節は 痛くなくなってがっちりとなるだろう、

маӈганагиҙа-jа дээнтэни,'' гуӈкини.

maŋganagiǰa-ja dəəntəni,'' guŋkini.

強くなるだろう、ドゥーントゥニ、」と 言った。

''утадиги-тэнэ ӈэнэми ӈэнэми туктими туктими тээ～ увэ ҙиэни

''utadigi-tənə ŋənəmi ŋənəmi tuktimi tuktimi təə～ uwə ǰiəni

「そこから 行って 行って、登って 登って、ほうれ その山の 麓の、

хэгиҙэлэни баагдиҙэjэ бааҙаjа-пэи ниива.

xəgiǰələni baagdiǰəjə baaǰaja-pəi niiwa.

下の所で 出会うだろう、見つけるだろう、人を。

jэу-дэ ҙиэӈэҙэ вэимпэни-эс ааӈаҙа вэимпэни-эс хэгдэи

jəu-də ǰiəŋəǰə wəimpəni-əs aaŋaǰa wəimpəni-əs xəgdəi

何とも、 左の方の スキーの留め具も、右の方の スキーの留め具も、はずれるほどに、

вэилэтэиҙэ. вэилэтэиҙэ,'' гуӈкини

wəilətəiǰə. wəilətəiǰə,'' guŋkini

はっと飛び跳ねなさい。飛び跳ねなさい、」と 言った、

''утэ вэилэҙэӈэи олокпономи ниива исэми.''

''utə wəiləǰəŋəi olokponomi niiwa isəmi.''

「そうして 飛び跳ねるでしょう、驚いて、 その人を 見たなら。」

гээ～ тимана тээгиэ олоктоо дигаа мутугэ тэтигисиэ гулиӈкини.

gəə～ timana təəgiə oloktoo digaa mutugə tətigisiə guliŋkini.

さあ、 次の日 起きた、食事を煮た、 食べ 終わった、 服を着て 出発した。

ҙукэ～ гиаӈдо～н гиаӈдо～н гиаӈдон суаладаани～

ǰukə～ giaŋdo～n giaŋdo～n giaŋdon sualadaani～

静かにどうにか、ギャンド～ン ギャンド～ン ギャンドンと 歩くスキーで行った、

ӈэнэми ӈэнэми вэилэни иинэлиэни увэ jакпа даталани ииӈкини.

ŋənəmi ŋənəmi wəiləni iinəliəni uwə jakpa datalani iiŋkini.

行って 行って、上の方に 着いた。 山の 谷が 始まるところに 着いた。

гээ, ути jакпа чуулини туктилиэни～ утадиги туктими

gəə, uti jakpa čuulini tuktiliəni～ utadigi tuktimi

さあ、その 谷を まっすぐに 登り始めた、そこから 登って

туктими маӈганагиани. туктими туктими тугэҙи туктиэни

tuktimi maŋganagiani. tuktimi tuktimi tugəǰi tuktiəni

登っているうちに 強く力を取り戻してきた。 登って 登って、速く 登った、

туктиэни～ ути ҙиэ хэгиэҙэлэни иинээни.

tuktiəni～ uti ǰiə xəgiəǰələni iinəəni.

登った、 その 山の麓の、下の所に 着いた。

ҙиэӈэҙэ суалаjи вэимпэни хэгдэи～ вэилээни.

ǰiəŋəǰə sualaji wəimpəni xəgdəi～ wəiləəni.

左の スキーの 留め具が はすれるほどに、飛び跳ねた。

''аjа нии биувэ аjа нии биувэ, эҙиу ӈээлэ эҙиу ӈээлэ

''aja nii biuwə aja nii biuwə, əǰiu ŋəələ əǰiu ŋəələ

「普通の 人間 です（私たちは）、よい 人間です、 怖がらないで、 恐れないで、

эҙиу ӈээлэ jэгди,'' гункини, ''буу аjа нии биу.'' гээ, тээсиини～

əǰiu ŋəələ jəgdi,'' gunkini, ''buu aja nii biu.'' gəə, təəsiini～

恐れないで、若者よ、」と 言った、「私たちは よい 人間 です。」 さあ、座った、

утаду баагдими тээсиини ҙуу. ''суу jэу биу～,'' гуӈкини.

utadu baagdimi təəsiini ǰuu. ''suu jəu biu～,'' guŋkini.

そこで 出会って、座った、 その二人の人は。「おまえたちは 何者だ、」と 言った。

''буу аантама биу.'' ''гээ, минтиги ӈэнэҙэфи,'' гуӈкини.

''buu aantama biu.'' ''gəə, mintigi ŋənəǰəfi,'' guŋkini.

「私たちは ただの女 です。」「じゃあ、オレたちの所へ 行こう、」と 言った。

ҙуӈэти гаҙинаа-да. чиэ～

ǰuŋəti gaǰinaa-da. čiə～

二人は 連れて行きながら、スゥーッと行く（スキーで行く様）、

вагҙамҙигаи сиуӈиэти. ҙугдила иигиэ инаи гиаӈ гиаӈ

wagǰamǰigai siuŋiəti. ǰugdila iigiə inai giaŋ giaŋ

女たちのなのだが、すばやく滑って行った。家に 入った、 犬が ワンワン、

гиаӈ гиаӈ гиаӈ гиаӈ гиаӈ гоолига гунэ.

giaŋ giaŋ giaŋ giaŋ giaŋ gooliga gunə.

ワン ワン、ワン ワン ワンと 吠える という。

энини, ''ситэнэфи эмэгиити биҙэ, исэнэjэ jэу гооини,

ənini, ''sitənəfi əməgiiti biǰə, isənəjə jəu gooini,

彼の母親は、「我が息子が 戻って来るのだろう、見に行って来い、何を 吠えているのか、

ниива-да～. ситэфи эмэгиэ,'' гуӈкини энини.

niiwa-da～. sitəfi əməgiə,'' guŋkini ənini.

誰を（吠えているのか）。 子供が 戻って来たんだろう、」と 言った、 母親は。

амини, ''илаа нии эдээти эмэгиити,'' гуӈкини.

amini, ''ilaa nii ədəəti əməgiiti,'' guŋkini.

父親は、「三 人に なって 戻って来るぞ、」と 言った。

''сэинээ бааани биҙэ мамасанами.'' гээ, иигиэ～

''səinəə baaani biǰə mamasanami.'' gəə, iigiə～

「たぶん、見つけたん だろう、自分の嫁を。」 さあ、入った、

jэу-гдэ jэу-гдэ соктоусиани jэу-дэ jэу-дэ сэхиҙини.

jəu-gdə jəu-gdə soktousiani jəu-də jəu-də səxiǰini.

何だの かんだのを 敷いた、 何やら かんやらの 布で。

тэу иилэгэти. ''э～ илэгэми соктоусиани мамана ута.''

təu iiləgəti. ''ə～ iləgəmi soktousiani mamana uta.''

全て、（彼らが）入るために。「ああ、何のために 敷いたんですか、 義母様、 これを。」

тэу кампигисиани. омо-тоно укэҙэлэ тээни,

təu kampigisiani. omo-tono ukəǰələ təəni,

全部（娘たちは）丸めてしまった。 一人は 戸口のところに 座った、

омо-тоно малаҙала тээни.

omo-tono malaǰala təəni.

もう一人は 真ん中の席のところに 座った。

гээ сикиэ њаа њаа вагҙамҙига мэулиэти. мэулиэти эи-тэнэ,

gəə sikiə ňaa ňaa wagǰamǰiga məuliəti. məuliəti əi-tənə,

さあ、夕方 再び 再び 女たちは シャーマンの踊りをした。踊りをした、今、

''агаа тээни дээнтэни, агаа тээни дээнтэни,

''agaa təəni dəəntəni, agaa təəni dəəntəni,

「兄さん、トゥーニ ドゥーントゥニ、兄さんよ、トゥーニ ドゥーントゥニ、

укэҙэлэ дээнтэни, тээивэ дээнтэни,

ukəǰələ dəəntəni, təəiwə dəəntəni,

戸口の側に、ドゥーントゥニ、座っている人を、 ドゥーントゥニ、

хабавани ҙаваjа～-дэ дээнтэни, аанта-нуу jэу-нуу ҙаваjа хабавани.''

xabawani ǰawaja～-də dəəntəni, aanta-nuu jəu-nuu ǰawaja xabawani.''

乳を つかめ、 ドゥーントゥニ、女なのか、どうか、つかめ、乳を。」

хабавани чоболоони. хабавани чоболоони, ''аанта, аанта,'' гуӈкини.

xabawani čobolooni. xabawani čobolooni, ''aanta, aanta,'' guŋkini.

乳を ひっつかんだ。乳を ひっつかんだ、「女だ、 女だ、」と 言った。

''утадиги-тэнэ дээнтэни, малиаҙалаи дээнтэни, тээивэ

''utadigi-tənə dəəntəni, maliaǰalai dəəntəni, təəiwə

「それから、ドゥーントゥニ、奥の席の側に、ドゥーントゥニ、座っているのを、

дээнтэни, хабавани дээнтэни ҙаваjа,'' гуӈкини.

dəəntəni, xabawani dəəntəni ǰawaja,'' guŋkini.

ドゥーントゥニ、 その乳を、 ドゥーントゥニ、つかめ、」と 言った。

ӈэнээни. утаду чоболоони, ''аҙига～ аҙига, сагди хаба～,''

ŋənəəni. utadu čobolooni, ''aǰiga～ aǰiga, sagdi xaba～,''

行った。 そこで ひっつかんだ、「女の子だ、女の子だよ、大きな おっぱいだ、」と

гуӈкини. эи～ jаӈҙалами ӈуактаати～ эи-тэнэ.

guŋkini. əi～ jaŋǰalami ŋuaktaati～ əi-tənə.

言った。 今、 いろいろ全部してから 皆寝た、 今。

ӈуаати～ тимадула тээгиэк э～ агани-да анчи,

ŋuaati～ timadula təəgiək ə～ agani-da anči,

寝た、 次の日 起きた、あれあれ 兄も いない、

ути ҙуу аанта гаисани-да анчи. биоӈго-мули jэу-мули биэ гунэ,

uti ǰuu aanta gaisani-da anči. bioŋgo-muli jəu-muli biə gunə,

あの 二人の 女を 連れて来たのも いない。もぬけの空だか 何だかで ある という、

jэу-дэ анчи гунэ. ''сања хэктинэни эи-кэ аjа, аjава гэгбэувэ

jəu-də anči gunə. ''saňa xəktinəni əi-kə aja, ajawa gəgbəuwə

何にも ない という。「この馬鹿者、 今 良く、良いのを 集めろ、

аифи атиганани сања воонони эли бааги

aifi atiganani saňa woononi əli baagi

自分らの兄と その妻たちを、このバカども、 もし 見つけなかったならば、

минду ӈэнэвэситэуҙэ сања хэктиэнэни,'' амини тагдаани эи-тэнэ.

mindu ŋənəwəsitəuǰə saňa xəktiənəni,'' amini tagdaani əi-tənə.

わしはおまえたちを ぶん殴るぞ、 このバカものども、」と 父親は 怒った、 今。

кээ кээ jаӈпафи уӈтуфи синаданаа ӈэнээти.

kəə kəə jaŋpafi uŋtufi sinadanaa ŋənəəti.

さあさあ、（自分のシャーマンの）ベルトと タイコを 背負って 行った（娘たちは）。

эи～ уэлэ иинээти. эи～ уэ оӈгоони аӈмаладуни,

əi～ uələ iinəəti. əi～ uə oŋgooni aŋmaladuni,

今 山に 着いた。 今 山に 洞窟が 口を開けている所があってそこに、

''хахала～,'' ињэнигэсими тээнигэсиити гунэ

''xaxala～,'' iňənigəsimi təənigəsiiti gunə

「ハハハ、」と 笑いながら （兄とその二人の妻は） 座っている という、

ӈаалаҙи таптами-да. гээ, эхини њауху ҙафандаани эи-тэнэ.

ŋaalaǰi taptami-da. gəə, əxini ňauxu ǰafandaani əi-tənə.

手を 叩いて喜びながら。 さあ、姉が 先に とりかかった、今。

туктиэни～, ''гээ гээ дээнтэни, туктиҙэфи дээнтэни,

tuktiəni～, ''gəə gəə dəəntəni, tuktiǰəfi dəəntəni,

登った、 「さあ、さあ、ドゥーントゥニ、登りましょう、ドゥーントゥニ、

агаафи-jэ дээнтэни, гээнэгиҙэфи дээнтэни,''

agaafi-jə dəəntəni, gəənəgiǰəfi dəəntəni,''

私たちの兄を、ドゥーントゥニ、つかまえに行きましょう、ドゥーントゥニ、

эсини-дэ мутэ～, таа хэгиэфу аӈитиги-э ҙалатиги туктиэни.

əsini-də mutə～, taa xəgiəfu aŋitigi-ə ǰalatigi tuktiəni.

登れなかった、 ほうれその 下の あれだ、 真ん中の所へまで 登った。

''элээ～ нэхусэ эими мутэ,'' гуӈкини.

''ələə～ nəxusə əimi mutə,'' guŋkini.

「ああ、 妹よ、 私には登れないわ、」と 言った。

гээ нэӈуни ҙафандаани гээ, ''сии хэдигэ,'' гуӈкини.

gəə nəŋuni ǰafandaani gəə, ''sii xədigə,'' guŋkini.

さあ 妹が とりかかった、さあ、「あなたは どうか、」と 言った（妹が姉に）。

''jэу-дээ лугбани кампилатаисини-дэ чокпологитаиҙа

''jəu-dəə lugbani kampilataisini-də čokpologitaiǰa

「何か タオルのようなものが ひらひらと落ちて来たら、つかんで下さいな、

хэдигэ. эҙи хаулиа эдимулэвэнэ.'' гээ～ туктиэни,

xədigə. əǰi xaulia ədimuləwənə.'' gəə～ tuktiəni,

どうか。なんとかして、決して風に飛ばされないようにしろ。」さあ、 登った、

нэӈуни сэвэсими сэвэсими омого туктиэ омого утаду

nəŋuni səwəsimi səwəsimi omogo tuktiə omogo utadu

妹は シャーマンしながら、シャーマンしながら、少し 登っては、少し そこで

кэндэлиэ мэувэ утадиги туктиэни～,

kəndəliə məuwə utadigi tuktiəni～,

腰を振って回って シャーマンして、それから 登った、

''амаа-даа дээнтэни～, эниэ-дэ～и дээнтэни, агдиги ниини дээнтэни,

''amaa-daa dəəntəni～, əniə-də～i dəəntəni, agdigi niini dəəntəni,

「父さんも、ドゥーントゥニ、母さんも、ドゥーントゥニ、天の 人も、ドゥーントゥニ、

талиги ниини дээнтэни, ути-тэнэ дээнтэни, кадаӈити дээнтэни,

taligi niini dəəntəni, uti-tənə dəəntəni, kadaŋiti dəəntəni,

天の 人よ、ドゥーントゥニ、これは、ドゥーントゥニ、彼らの崖は、ドゥーントゥニ、

оӈгоовони дээнтэни, њакта њакта дээнтэни

oŋgoowoni dəəntəni, ňakta ňakta dəəntəni

その洞窟を、ドゥーントゥニ、姿も消えて無くなってしまうように、ドゥーントゥニ、

соjандаҙаи дээнтэни мэнэ аӈиҙи, сээӈкуҙи хаиjа,'' гуӈкини.

sojandaǰai dəəntəni mənə aŋiǰi, səəŋkuǰi xaija,'' guŋkini.

取り去れ、 ドゥーントゥニ、自身の あれで、神通力で 壊せ、」と 言った。

ути кадаӈивати. аӈивани оӈгооӈивани.

uti kadaŋiwati. aŋiwani oŋgooŋiwani.

その 彼らの崖を。 あれを、てっぺんを。

гээ таухи пиӈгуррр эухи пиӈгуррр чоӈ～ тэу jэу сања

gəə tauxi piŋgurrr əuxi piŋgurrr čoŋ～ təu jəu saňa

さあ、あっちへ ガラガラ、こっちへ ガラガラと崩れて、グシャンと 全て 何も かも、

оӈгоони-да анчи эсигиэни, наа-маи-дэ. тэу вагии-лиэ

oŋgooni-da anči əsigiəni, naa-mai-də. təu wagii-liə

てっぺんも 無く なった、 平らな地面ばかりだ。全て 壊すのだ、

ути. гээ～ омо лугба паини кэмдэлитиги эдинээни.

uti. gəə～ omo lugba paini kəmdəlitigi ədinəəni.

それは。さあ、 一枚の タオルの 切れ端のような物が、ひらひらと 風に舞った。

эхини чоӈмономи чокпологиани утава.

əxini čoŋmonomi čokpologiani utawa.

姉は パッと上へ飛び上がって ひっつかんだ、それを。

гээ утаду мэувэ мэувэ гулигиэти～ амаихи кэмдэмҙигэи-дэ.

gəə utadu məuwə məuwə guligiəti～ amaixi kəmdəmǰigəi-də.

さあ そこで シャーマンをした、シャーマンをした、出発した、後ろへ、その女たちは。

ҙугду иигиэти тэу ҙугди пуња～ эуэ гунэ.

ǰugdu iigiəti təu ǰugdi puňa～ əuə gunə.

家に 入ったらば、全ての 家から モクモクと 煙が立ち昇っている という。

њаа доӈ доӈ доӈ доӈ～ гоолига гунэ инаити.

ňaa doŋ doŋ doŋ doŋ～ gooliga gunə inaiti.

再び ワンワン、ワンワン 吠える という、彼らの犬が。

''эмэгиду буубу-э эмэгиду～.''

''əməgidu buubu-ə əməgidu～.''

「彼らが戻って来た ようだよ、戻って来たよ。」

таа агаати тэкчэгэ～ ҙугдила ана～на

taa agaati təkčəgə～ ǰugdila ana～na

ほうれそこに 兄は きちんと何事もなく座っているのだった、家に、 ずっと前に

эмэгиэни гунэ узче. гээ элээ тэтэни. малакпа.

əməgiəni gunə uzhe. gəə ələə tətəni. malakpa.

戻って来ていた という、もうすでに。さあ、それまで、終わり。（話は）尽きた。