Folk Tales

Painting glue onto a tree Folk tale of Udehe/(Udihe) by Kukchinka, Nadezhda Pavlovna Source

Original Text

ҙуу нии бисити агаамула

ҙуу нии бисити агаамула, сагди ааини баjа, нэӈуни-тэнэ ҙооӈко, ситэнэни-дэ эгди, багдиа багдими, дигалагами оно вакцауҙаӈа-та. ӈэнээни, баазагатигини, моово моолономи, бедныj нэӈуни, моо тэхэлэни тээ～си мэисими ӈуаани, ӈуами то'осиани, ''гээ, сии jэу мэисии-тэ,'' ''ситэнэми оно-дэ игисилэгэми мэисими бии, оно, ҙэу, ҙэу-дэ анчи. дигаваналагами эгди ситэнэjи.'' ''эи сии, сии, эи ӈэнигээси, моова, аӈи воо... њоӈова, њоӈова вооок, моова туктими туктими њоӈо-да аӈи, туктигээси эугими эугими њоӈодоjа њоӈоҙи, тэу-дээ ути мооӈи, утэ-бэдэ нихэтэиҙэ.'' элэкиэ эи мэдуми, аӈи, то'осими-бээбу-дэ. сэлэгиэ ҙугдитиги ӈэнигээси мамаасатиги дианаини, ''гээ бии у-бэдэ у-бэдэ то'осиги, њоӈово вооҙофи минҙуӈэ.'' њоӈово лиаси воооти. њоӈово вооок, ''бии таа моола, њоӈодологоми туктиҙэми,'' уихи туктигээси, њоӈодоми њоӈодоми, эугиэни хэгихи. э～ њоӈодоисини, чинда'а jэу jэу чинда'ани дооми тэу лагбанаа jаҙата ути. тэу лагбанаити, ути омо мооӈи, тэу лиа лагбанаани, чинда'а jэу, jэу туктими jэу лагбанаи. утава утава гаагисиити бэjэти. утава гаагисии～, худасии～, дигалагами гадаи, утэ-бэдэ багдилиати. гээ агаани сааи-лиэ. ''гээ сии оно нихэми, ииҙи гадаи сии ҙэувэ, ''jэу jиавани баи.'' ''бии моово њоӈодоми, туктими туктими њоӈодоми, моова, утааси-тэнэ jэу-дээм тэу лагбанаа. чиндаа-даа лагбанаа, jэу аӈи, олохи-да лагбанаа, jэу jэу иини тэу лагбанаа, jэу ӈэнэми jэу лагбанаа.'' ''гээ бии-дэ утэ-бэдэ нихэҙэми, ӈэниҙэми бии-дэ ҙугдитиги утэ-бэдэ нихэлэгэми.'' гээ, ҙугдилаjи эмэгиэ, дианаини, ''гээ,'' мамаасатиги, ''э-бэдэ э-бэдэ нихээни ути, минти нэӈуфи, моово туу њоӈодоини, туктими туктими њоӈодоо. гээ минҙуӈэ вооҙофи, клей-ва.'' њоӈово воолиати. лиа вооо, гээ ӈэнэи гунэини ааини, туктми туктими лиа њоӈодои-jаҙата мооӈи, тэу њоӈодоони. дуэлэ-гдэ-дэ, эугилиэни-э, эугилиэни-э тааӈкилани иинэми лагбанаи-лиэ эугикцэми эими мутэ эдээ, њоӈо лагбанаани, хэутилиэни мамаасаjи, ''гээ, эмэjэ минэвэ таӈданагиjа.'' гээ мамаасани ӈэнэми мамаасани-даа лагбанаани њаа, ути-да эими мутэ эдээни. гээ мамаса хээ.... ниивэ хэутиҙэ, инаива хэутисилиэни, инаива, инаи туктикцаани, њаа лагбанаани, инаи амиалани њаа, кэигэвэни хэутилиэни, кэигэӈини-дэ тэу тэуниӈэ лагбанактаати мооло. эсити-дэ jэу-дэ эсити-дэ эуги. так лагбанаати. моола тэу, так это короткий

ǰuu nii bisiti agaamula, sagdi aaini baja, nəŋuni-tənə ǰooŋko, sitənəni-də əgdi, bagdia bagdimi, digalagami ono wakcauǰaŋa-ta. ŋənəəni, baazagatigini, moowo moolonomi, bednyj nəŋuni, moo təxələni təə～si məisimi ŋuaani, ŋuami to'osiani, ''gəə, sii jəu məisii-tə,'' ''sitənəmi ono-də igisiləgəmi məisimi bii, ono, ǰəu, ǰəu-də anči. digawanalagami əgdi sitənəji.'' ''əi sii, sii, əi ŋənigəəsi, moowa, aŋi woo... ňoŋowa, ňoŋowa woook, moowa tuktimi tuktimi ňoŋo-da aŋi, tuktigəəsi əugimi əugimi ňoŋodoja ňoŋoǰi, təu-dəə uti mooŋi, utə-bədə nixətəiǰə.'' ələkiə əi mədumi, aŋi, to'osimi-bəəbu-də. sələgiə ǰugditigi ŋənigəəsi mamaasatigi dianaini, ''gəə bii u-bədə u-bədə to'osigi, ňoŋowo wooǰofi minǰuŋə.'' ňoŋowo liasi woooti. ňoŋowo woook, ''bii taa moola, ňoŋodologomi tuktiǰəmi,'' uixi tuktigəəsi, ňoŋodomi ňoŋodomi, əugiəni xəgixi. ə～ ňoŋodoisini, činda'a jəu jəu činda'ani doomi təu lagbanaa jaǰata uti. təu lagbanaiti, uti omo mooŋi, təu lia lagbanaani, činda'a jəu, jəu tuktimi jəu lagbanai. utawa utawa gaagisiiti bəjəti. utawa gaagisii～, xudasii～, digalagami gadai, utə-bədə bagdiliati. gəə agaani saai-liə. ''gəə sii ono nixəmi, iiǰi gadai sii ǰəuwə, jəu jiawani bai.'' ''bii moowo ňoŋodomi, tuktimi tuktimi ňoŋodomi, moowa, utaasi-tənə jəu-dəəm təu lagbanaa. čindaa-daa lagbanaa, jəu aŋi, oloxi-da lagbanaa, jəu jəu iini təu lagbanaa, jəu ŋənəmi jəu lagbanaa.'' ''gəə bii-də utə-bədə nixəǰəmi, ŋəniǰəmi bii-də ǰugditigi utə-bədə nixələgəmi.'' gəə, ǰugdilaji əməgiə, dianaini, ''gəə,'' mamaasatigi, ''ə-bədə ə-bədə nixəəni uti, minti nəŋufi, moowo tuu ňoŋodoini, tuktimi tuktimi ňoŋodoo. gəə minǰuŋə wooǰofi, klejwa.'' ňoŋowo wooliati. lia wooo, gəə ŋənəi gunəini aaini, tuktmi tuktimi lia ňoŋodoi-jaǰata mooŋi, təu ňoŋodooni. duələ-gdə-də, əugiliəni-ə, əugiliəni-ə taaŋkilani iinəmi lagbanai-liə əugikcəmi əimi mutə ədəə, ňoŋo lagbanaani, xəutiliəni mamaasaji, ''gəə, əməjə minəwə taŋdanagija.'' gəə mamaasani ŋənəmi mamaasani-daa lagbanaani ňaa, uti-da əimi mutə ədəəni. gəə mamasa xəə.... niiwə xəutiǰə, inaiwa xəutisiliəni, inaiwa, inai tuktikcaani, ňaa lagbanaani, inai amialani ňaa, kəigəwəni xəutiliəni, kəigəŋini-də təu təuniŋə lagbanaktaati moolo. əsiti-də jəu-də əsiti-də əugi. tak lagbanaati. moola təu, tak eto korotkij

Translation

Japanese / English

Painting glue onto a tree

There was once a poor younger brother and a rich elder brother. The younger brother fell asleep thinking about how he could get food. In his dreams, he was told to make some glue, to climb up a tree, and then to paint that glue onto the tree while climbing down the tree. As soon as he got home, he made plenty of glue with his wife. He climbed up a tree and then climbed down the tree while painting the glue. After he had painted the glue, everything that came to the tree — birds and other things — became stuck onto it. He sold all that was stuck onto the tree and bought food with it. So he started to make a living that way. The elder brother also heard about this. His younger brother said that birds, squirrels and everything else became stuck, so the elder brother also made some glue at his home straightaway. He painted the glue as he climbed up the tree. He painted up to the ends of the branches, and then started climbing down. But he became stuck to the tree half way. He called for his wife. The wife also became stuck. The wife called for the dog. The dog also became stuck. After the dog came the cat, and none of them could get down. They were all stuck to the tree.