民話資料

анана хаиси нии саӈта, тэлуӈуэти, анана анана-да,

anana xaisi nii saŋta, təluŋuəti, anana anana-da,

昔 さらに 人々の 年輩の者が、 語った、 昔、 昔にだ、

нии удиэҙигэ тала оло～ багдиати

nii udiəǰigə tala olo～ bagdiati

人々、ウデヘたちは、あちらに、こちらにと 住んでいた、

мэнэ мэнэ биасалафи багдии～ вакцаи～ бисити

mənə mənə biasalafi bagdii～ wakcai～ bisiti

めいめい 自分たちの 川の支流で 暮らしていた、 狩りをして、暮らしていた、

утэ-бэдэ, тии эмнэ ути ниинтаҙига тэу вакцанаати солоихи

utə-bədə, tii əmnə uti niintaǰiga təu wakcanaati soloixi

そのように、そうして ある時、その 男たちが 皆 狩りにでかけた、 上流へ、

аӈи дуихи, буjивэ ваӈнаати, аантаҙига-сэнэ эсигиэти, ҙугду,

aŋi duixi, bujiwə waŋnaati, aantaǰiga-sənə əsigiəti, ǰugdu,

あれだ、 奥へ、 獣を 獲りに行った、 女たちだけに なった、家には（1）、//(1) Kančuŋa 氏族たちの所で起こったできごととして言い伝えられているという（語り手による）。//

адиганда аанта. гээ ути дианаити,

adiganda aanta. gəə uti dianaiti,

何人かの 女。 さあ、（トラが現れて）それについて 話した、

сэвэ нихээни гунэи-бээбу утава хаиси самаа,

səwə nixəəni gunəi-bəəbu utawa xaisi samaa,

悪い精霊が した、と 言うんじゃないか、それを やはり シャーマンが、

самаа нихээни гунду утава, аӈи, кути одо'о эмэи-лиэ,

samaa nixəəni gundu utawa, aŋi, kuti odo'o əməi-liə,

悪いシャーマンが したと 言う、それを、あれが、トラが やって来たのだ、

ути аантаҙига биитигити, ицаи～ ҙугди бисини анана,

uti aantaǰiga biitigiti, icai～ ǰugdi bisini anana,

その 女たちが いる所へ、 小さ～な 家 だった、 昔は、

такой- э-бэфи ҙугди анчи бисини, ицаӈку～ ҙугди как балак,

takoj ə-bəfi ǰugdi anči bisini, icaŋku～ ǰugdi kak balak,

そんな こんな風な 家は 無かった、 小さな 家ばかり、まるで 掘っ立て小屋だ、

утэ багдиати, цуаӈху ицаӈку～, гээ кути одо'о эмэи-лиэ,

utə bagdiati, cuaŋxu icaŋku～, gəə kuti odo'o əməi-liə,

そうして 暮らしていた、 窓も 小さい、 さあ、トラが やって来たのだ、

кути одо'о эмэи-лиэ～ исэи-лиэ, бэjэти боголии-лиэ, гээ оно нихэҙэӈэ,

kuti odo'o əməi-liə～ isəi-liə, bəjəti bogolii-liə, gəə ono nixəǰəŋə,

トラが 来たのだ、見るのだ、彼らは 驚いたのだ、さあ、どう しよう、

гээ ҙугди эгэлиэ хулии～ хулии-лиэ ути кути одо'о, утааси

gəə ǰugdi əgəliə xulii～ xulii-liə uti kuti odo'o, utaasi

さあ、家の 周りを回って うろつく、うろつくのだ、その トラは、 それから

ути ҙали хэгиҙэни кэптэи～ кэптээси, хаиси цуаӈху чуул сикпэсиду ути,

uti ǰali xəgiǰəni kəptəi～ kəptəəsi, xaisi cuaŋxu čuul sikpəsidu uti,

その 蔵の 下に 横になった、横になって、再び 窓を 通して 覗いた、 彼らは、

тэу боголиати экуку эсиктээти, ниинтаҙига элээ эмэгилиэти, баазагадигини,

təu bogoliati əkuku əsiktəəti, niintaǰiga ələə əməgiliəti, baazagadigini,

皆 驚いた、じっと 静かにしていた、男たちが もう 戻ってくるはずだ、森から、

утааси суэсэфи ифи тэу кулэхиэти, цуаӈху киалани,

utaasi suəsəfi ifi təu kuləxiəti, cuaŋxu kialani,

それから 自分たちの斧だの 何だのを 全部 準備した、窓の そばに、

кути одо'о нихуаналисини, цуаӈху хаилисини, цуаӈху ицаӈку～

kuti odo'o nixuanalisini, cuaŋxu xailisini, cuaŋxu icaŋku～

トラが 入り込んで来たならば、 窓を 壊したならば、 窓は 小さい、

конечно, jоосиндэлэгэфи, суэсэҙи. хаи омо аанта jатасиани

koneshno, joosindələgəfi, suəsəǰi. xai omo aanta jatasiani

もちろん、 叩き切る、 斧で。 さらに 一人の 女は 出産をした、

тэнэ～ jатасиани, ваагиини～ сэнэ-дэ.

tənə～ jatasiani, waagiini～ sənə-də.

たった今 産んだばかりで、産後に回復しかけているところだった、やっと今。

гоо бисини～ ути кути одо'о, бэjэти-тэнэ имава со'усии～

goo bisini～ uti kuti odo'o, bəjəti-tənə imawa so'usii～

長いこと いた、 その トラは、 彼らは 雪を 掬って（飲み水を得るために）、

аӈи цуаӈху саӈалини имава со'усии, баала,

aŋi cuaŋxu saŋalini imawa so'usii, baala,

あれだ、 窓の 穴から 雪を 掬い取る、 外から、

ута багдиати ути туу олоктосими дигами утэ багдиати,

uta bagdiati uti tuu oloktosimi digami utə bagdiati,

そうして 生き延びた、彼らは そうして 食べ物を煮て 食べて そうして 暮らした、

уливэ-дэ эи гаӈна, моо-да эи туэлэнэду утэ бисити.

uliwə-də əi gaŋna, moo-da əi tuələnədu utə bisiti.

水も 取りに行かない、薪も 抱えて持って来ない、そうして いた。

утэ бими～ бими, тии эмнэ, ути кути одо'о,

utə bimi～ bimi, tii əmnə, uti kuti odo'o,

そうして いて、 いて、そうした ある時、その トラが、

дилиҙи багбандааси сикпэсиини говорит ҙугди дуихини,

diliǰi bagbandaasi sikpəsiini govorit ǰugdi duixini,

頭を 突っ込んできて 覗いた、 という、 家の 奥の方を、

гээ ути аанта-гда ути, топор ҙавааси,

gəə uti aanta-gda uti, topor ǰawaasi,

さあ その 女は その、斧を つかんで、

суэсэ ҙавааси, ӈэнэвэӈкини хуаӈдаани, ранил сиэ бааани,

suəsə ǰawaasi, ŋənəwəŋkini xuaŋdaani, ranil siə baaani,

斧を つかんで、 殴った、 傷を負った、

сакиатаи-да, гээ мудаӈии, ҙали хэгилэни њаа кэптэнэгиэ

sakiatai-da, gəə mudaŋii, ǰali xəgiləni ňaa kəptənəgiə

血が流れる、さあ 後戻りした、蔵の 下に 再び 行って横になった、

ути кути одо'о, утэ кэптэи～ кэптэи,

uti kuti odo'o, utə kəptəi～ kəptəi,

その トラは、 そうして 横たわっている、横たわっている、

унусэми утаду, ута-тэнэ～ бисээси, ниинтаҙига эмэктэи-лиэ,

unusəmi utadu, uta-tənə～ bisəəsi, niintaǰiga əməktəi-liə,

傷を受けて そこに、そうして、 しばらくしてから、男たちが 戻って来るのだ、

биасадиги, эиниктэи-лиэ, вакцанаагату.

biasadigi, əiniktəi-liə, wakcanaagatu.

川の方から、下流へ下って来るのだ、狩りに行った者たち。

гээ～ jооктосиду, ''оно jаати эи, уливэ-дэ эсити гада,

gəə～ jooktosidu, ''ono jaati əi, uliwə-də əsiti gada,

さあ、 よく見た、 「どう したんだ、これは、水も 取りに行っていないし、

хоктоти-да анчи～, эу оно нихээти биини, ути,'' мэисиити ниинтаҙига,

xoktoti-da anči～, əu ono nixəəti biini, uti,'' məisiiti niintaǰiga,

足跡も 無いぞ、 どう してしまって いるんだ、女たちは、」と考えた、男たちは、

''уливэ анана биасала гадаи эсэ биэ,'' колодец не был,

''uliwə anana biasala gadai əsə biə,'' kolodec ne byl,

「水を 長いこと 川に 取りに来て いない、」と、 井戸は 無かったからね、

биасала мулэкчилэ гадаи уливэ, jэу-дэ анчи хокто анчи,

biasala muləkčilə gadai uliwə, jəu-də anči xokto anči,

川に、 水汲み用に氷に開けた穴に 取りに来る、水を、何も 無い、足跡も 無い、

тэу имаа бул бул эсигиэни,

təu imaa bul bul əsigiəni,

すっかり 雪は 平らにまっさらに なっていた、

''оно jактаати будэктээти,'' утаа эмэгиктэисити～,

''ono jaktaati budəktəəti,'' utaa əməgiktəisiti～,

「どう したんだ、 皆死んでしまったのか、」と、そうして 戻って来ると、

ути, кути, аӈи зали хэгидуни ээээээээ ээини эээмусиэни, хоконоиниэ, утаду,

uti, kuti, aŋi zali xəgiduni əəəəəəəə əəini əəmusiəni, xokonoini, utadu,

その、トラが、あれだ、蔵の 下で ウウウ～と 唸っている、 そこに、

ээмусиэни, гээ оно, мэнэ мэнэ гидафи ҙавагии-лиэ,

əəmusiəni, gəə ono, mənə mənə gidafi ǰawagii-liə,

唸っていた、さあ、どうする、めいめいが 自分の 槍を つかんだのだ、

гидафи ҙавагиак, хокцои-лиэ,

gidafi ǰawagiak, xokcoi-liə,

槍を 持ち直した、襲い掛かるのだ、

ути ваӈнами ути кути одо'ова, утаа вааати ути кути одо'ова,

uti waŋnami uti kuti odo'owa, utaa waaati uti kuti odo'owa,

それを 倒しに行って、その トラを、 そうして 殺した、 その トラを、

гидаҙи гидасиа, эгди нии-jаҙа ниинта эгди, вааати.

gidaǰi gidasia, əgdi nii-jaǰa niinta əgdi, waaati.

槍で 突き刺した、たくさんの 人だったのだ、男たち たくさんで、殺した。

гээ утэ-бэдэ аантаҙига ваагиктаати, утэ тэлуӈусидугэ ути,

gəə utə-bədə aantaǰiga waagiktaati, utə təluŋusidugə uti,

さあ、このようにして 女たちを 救った、 そのように 物語った、 そのことを、

цэҙэ-эс jэу-эс, всё время тэлуӈусиду бисэ утава, утааси-тэнэ,

cəǰə-əs jəu-əs, vsjo vremja təluŋusidu bisə utawa, utaasi-tənə,

本当だか、どうだか、 いつも 話していたもの だった、それを、そうしてから、

эмэктэи-лиэ ути ниинтаҙига ути кути одо'о вааи-лиэ,

əməktəi-liə uti niintaǰiga uti kuti odo'o waai-liə,

戻って来たのだと、その 男たちが その トラを やっつけたのだと、

ну оно битэҙэ утэ-бэдэ всё, утэ-бэдэ тэлуӈусиду бисэ

nu ono bitəǰə utə-bədə vsjo, utə-bədə təluŋusidu bisə

さて どう しよう、そんな風だ、終わりだ、そんな風に 話していたもの だったよ、

анана, не знаю правда не знаю нет.

anana, ne znaju pravda ne znaju net.

昔、 知らないけどね、本当だか、知らない、 知らないよ。